Kobieta czekała dwa lata na pomoc, bo adwokat z urzędu nie odpowiadał na wiadomości, nie kontaktował się, nie złożył pisma i skarga do Okręgowej Rady Adwokackiej była ostatnią nadzieją. Ale czy system, w którym adwokat sądzi adwokata, może być rzeczywiście sprawiedliwy? A co, jeśli „etyka zawodowa” jest tylko pustym sloganem?
Kiedy ktoś kradnie nasz utwór – książkę, film, artykuł – nie zabiera go z półki, lecz z duszy. A mimo to prokuratura zbyt często odsyła pokrzywdzonych do sądu cywilnego, jakby nie dostrzegała przestępstwa. Tymczasem prawo autorskie przewiduje sankcje karne, a zaniechanie działania może oznaczać nie tylko bezradność, ale i współudział państwa w bezkarności.
Artykuł 77 Konstytucji RP gwarantuje, że ustawa nie może zamykać drogi do dochodzenia roszczeń. W praktyce jednak przepis ten pozostaje martwy, często ignorowany na rzecz ustaw – nierzadko pochodzących z czasów PRL. Choć konstytucja stoi najwyżej w hierarchii prawnej, jej ochrona praw obywatelskich ustępuje miejsca archaicznym regulacjom. Czy art. 77 jest tylko pustą deklaracją?
Artykuł 13 Konstytucji RP zakazuje działalności partii politycznych i organizacji, które odwołują się do ideologii totalitarnych lub stosują przemoc w dążeniu do władzy. Jest fundamentem ochrony ustroju demokratycznego. Jednak kto stoi na straży jego przestrzegania? Czy przepis ten jest skutecznie egzekwowany, czy pozostaje jedynie symboliczny?
Podpisanie pisma do prokuratury profilem zaufanym powinno wystarczyć – tak stanowi eIDAS i polska ustawa o podpisie elektronicznym. Mimo to prokurator wzywa do odręcznego podpisu, a potem i tak zgłaszający trafia na policję, gdzie składa zeznania i podpisuje klauzulę o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Po co więc podwójne podpisywanie, skoro podpis elektroniczny ma moc prawną równą odręcznemu?
W polskim e-sądzie funkcjonuje osobliwa zasada: niezależnie od treści i celu składanego pisma, organ traktuje je jako „sprzeciw” i odrzuca. Czy to wniosek, czy inny dokument – mechanizm działa tak samo. Absurd ten, będący przejawem okrężnej logiki, powoduje, że uczestnicy postępowań napotykają przeszkody proceduralne nieprzewidziane przez prawo. E-sąd broni decyzji referendarzy sądowych, choć orzecznictwo TSUE i Trybunału Konstytucyjnego kwestionuje ich kompetencje do wydawania nakazów zapłaty.
W dobie cyfrowej publikacji ochrona praw autorskich powinna być priorytetem, jednak rzeczywistość wygląda inaczej. YouTube, zamiast stać po stronie twórców, często faworyzuje osoby naruszające ich prawa. Procedury zgłaszania naruszeń są skomplikowane, a wymagania dotyczące dowodów – absurdalne. Sprawa, którą opisuję, pokazuje, jak globalna platforma ignoruje fundamentalne zasady ochrony własności intelektualnej, powołując się na amerykańskie „fair use”, sprzeczne z polskim prawem.
Komornik to przecież człowiek, który wkracza tam, gdzie sprawy finansowe poszły zupełnie nie tak. Kiedyś byłaby to idealna postać na czarno-białą kreskówkę: „Dłużnik kontra Komornik”. Jeden próbuje schować kanapę w piwnicy, drugi wynosi z mieszkania telewizor, a wszystko to przy dynamicznej muzyce Benny'ego Hilla. Ale przecież rzeczywistość jest bardziej skomplikowana!
Choć Konstytucja RP gwarantuje obywatelom podstawowe prawa, wiele jej zapisów w praktyce pozostaje martwymi literami. Artykuły 8, 30, 77 oraz 2 i 4, które powinny zapewniać ochronę praw jednostki i nadrzędność Konstytucji, są często ignorowane przez sądy i prokuratury. Z kolei art. 45, dotyczący prawa do sądu, bywa rozumiany w sposób ograniczający dostęp do sprawiedliwości. Czy Konstytucja naprawdę pełni rolę najwyższego prawa w Polsce?
Wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE oraz polskiego Trybunału Konstytucyjnego wskazują na niezgodność powierzania wydawania nakazów zapłaty referendarzom sądowym z zasadami prawa unijnego i Konstytucji RP. W polskim e-sądzie dochodzi do naruszeń praw konsumentów poprzez brak weryfikacji dowodowej i ograniczenie prawa do obrony. Czy zmiany wprowadzone w 2018 roku wystarczą, aby przywrócić sprawiedliwość?
