ODPOWIEDŹ:
Do podstawy obliczenia dodatku do wynagrodzenia za pracę nadliczbową, w ocenie Kancelarii - zgodnie z w/w poglądami prezentowanymi w orzecznictwie SN, należy wliczyć wynagrodzenie zasadnicze (wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania pracownika) oraz dodatek funkcyjny. Nie wlicza się dodatku stażowego. Pogląd taki jest prezentowany w publikowanym piśmiennictwie.
WYJAŚNIENIE:
Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych obejmuje następujące składniki:
1) wynagrodzenie za pracę nadliczbową (tzw. normalne wynagrodzenie) oraz
2) dodatek do wynagrodzenia za pracę nadliczbową (w wysokości 50 % lub 100 %)
ad. 1. „normalne wynagrodzenie” za pracę nadliczbową
Przepisy prawa pracy nie definiują, co należy rozumieć pod pojęciem „normalnego wynagrodzenia”.
Jak wynika z orzecznictwa sądowego, takie wynagrodzenie obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, czyli mające charakter roszczeniowy. Zalicza się do nich np. premie regulaminowe, dodatki stażowe czy dodatki funkcyjne, jeżeli są one przyznawane na podstawie zakładowych przepisów o wynagrodzeniach, w umowie o pracę lub w przepisach odrębnych. (tak np.: Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno – Finansowych nr 36 z dnia 20.12.2010 nr kolejny 719).
Pojęcie „normalne wynagrodzenie” obejmuje wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania oraz wszystkie dodatkowe składniki o charakterze stałym. W skład normalnego wynagrodzenia pracownika mogą wchodzić, oprócz wynagrodzenia zasadniczego określonego stawką miesięczną albo godzinową, także premie regulaminowe, dodatki: funkcyjny, stażowy, za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, za pracę w porze nocnej, za znajomość języków obcych, itd.
Zdaniem Sądu Najwyższego, za „normalne wynagrodzenie” należy w tym przypadku uznać „takie wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, a więc obejmujące zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia o charakterze stałym, jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników” (tak : wyrok SN z dnia 3 czerwca 1986 r. I PRN 40/86).
Do normalnego wynagrodzenia mogą być więc wliczone np. : dodatek funkcyjny, dodatek stażowy, dodatek za pracę szkodliwą dla zdrowia, dodatek za znajomość języków obcych czy dodatek za jakieś inne szczególne umiejętności, o ile normalnie i stale przysługują one pracownikowi. Ponadto, zdaniem Sądu Najwyższego, do „normalnego wynagrodzenia” może być wliczona także premia, o ile ma ona charakter stały i nie jest uzależniona od uzyskania określonych osiągnięć w pracy.
Reasumując :
Do podstawy obliczenia wynagrodzenia za pracę nadliczbową bez dodatku, w ocenie Kancelarii - zgodnie z w/w poglądem prezentowanym w orzecznictwie SN, należy wliczyć dodatek stażowy. Pogląd taki jest w większości prezentowany w piśmiennictwie.
W komentarzach przyjmuje się ponadto, iż dodatek – jest stałym składnikiem wynagrodzenia za pracę umówionego rodzaju, co wyróżnia go od dopłaty, która jest elementem zmiennym i warunkowym.
Zwracam jednocześnie uwagę, iż prezentowany jest pogląd odmienny (w jednym żródle) –zgodnie z którym: w pojęciu normalnego wynagrodzenia nie mieszczą się natomiast niezależnie od swej nazwy i charakteru prawnego – te wypłaty, które zostały określone w stałej (rocznej, miesięcznej, dziennej) wysokości, a więc w oderwaniu od godzin wykonywania pracy (np. dodatek stażowy, deputaty, ekwiwalenty pieniężne) – tak: A. Kijowski „Pojęcie normalnego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych” PiZS 1996 nr 10 str. 32. Jest to jednakże pogląd odosobniony.
ad. 2. dodatek za pracę nadliczbową
Przedmiotowy dodatek wypłaca się niezależnie od wypłaty normalnego wynagrodzenia za pracę nadliczbową.
Podstawą do wyliczenia dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych jest - zgodnie z art. 1511 § 3 k.pr. - wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeśli jednak taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagrodzenia - 60% wynagrodzenia.
Z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 3.04.2007 r. (sygn. akt II PZP 4/07) wynika, że w pojęciu wynagrodzenia pracownika wynikającego z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną nie mieszczą się żadne dodatki.
Zgodnie natomiast z uchwałą SN z dnia 30.12.1996 (III PZP 42/86) - wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania, obejmuje oprócz wynagrodzenia zasadniczego również dodatek funkcyjny.
Nie zalicza się do podstawy obliczenia w/w dodatku - ruchomych składników wynagrodzenia: jak np. premie, nagrody, prowizje.
W tej sytuacji zatem 50% lub 100% dodatek za pracę nadliczbową jest naliczany tylko od wynagrodzenia zasadniczego powiększonego o dodatek funkcyjny.
Stan na : 12.02.2011 r
