Już 1 marca 2023 r. wejdą w życie nowe przepisy kodeksu pracy. Wprowadzają szereg nowości jak możliwość kontroli trzeźwości pracowników czy zmiany w urlopach ale w tym artykule napisałem o tym co najciekawsze dla tysięcy osób pracujących zdalnie – o nowych przepisach regulujących pracę zdalną.
Dotychczas pracę zdalną regulowała specustawa covidowa, ale nowe przepisy zastępują dotychczasowe zasady.
Co nowego w pracy zdalnej?
Omawiając zmiany w kontekście pracy zdalnej, przede wszystkim należy wskazać, że nowelizacja wprowadza do Kodeksu pracy rozdział w całości poświęcony właśnie pracy zdalnej. Zastąpi on dotychczas istniejący w ustawie rozdział o telepracy.
Nowe przepisy na stałe wprowadzają do Kodeksu Pracy pracę zdalną, definiując ją. W myśl nowych przepisów pracą zdalną będzie praca polegająca na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Kto decyduje o pracy zdalnej?
Praca zdalna będzie mogła być wykonywana na polecenie pracodawcy, na wniosek pracownika lub okazjonalnie:
- praca zdalna na polecenie pracodawcy – oznacza, że w pewnych szczególnych przypadkach pracodawca będzie mógł polecić wykonanie pracy zdalnej przez pracownika, przy zastrzeżeniu złożenia przez niego bezpośrednio przed wydaniem polecenia, oświadczenia o posiadaniu warunków lokalowych i technicznych do wykonywania pracy w tej formie.
Mówiąc o „szczególnych przypadkach” ustawodawca ma na myśli:
- okres obowiązywania stanu nadzwyczajnego,
- stan zagrożenia epidemicznego lub epidemii,
- okres, w którym z powodu siły wyższej pracodawca nie może zapewnić bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy.
Pracownik będzie musiał zastosować się do wydanego przez pracodawcę polecenia, chyba że jego warunki lokalowe lub techniczne uniemożliwiają wykonywanie pracy w formie zdalnej. Dlatego każdy pracownik przed wydaniem polecenia będzie musiał złożyć stosowne oświadczenie, innymi słowy będzie musiał wskazać czy ma warunki pozwalające na prace zdalną, czy też nie.
Jeśli chodzi o pracodawcę, to będzie on uprawniony do cofnięcia polecenia pracy zdalnej, z co najmniej 2-dniowym uprzedzeniem pracownika.
- praca zdalna na wniosek pracownika – pracownik będzie mógł złożyć wniosek o wykonywanie pracy w formie pracy zdalnej. Co istotne, pracodawca powinien uwzględnić wniosek w przypadku gdy złożył go pracownik, który:
- jest w ciąży,
- wychowuje dziecko do 4 roku życia,
- albo sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny.
Natomiast pracodawca może nie zgodzić się na pracę zdalną w ww. przypadkach, jeżeli jest ona niemożliwa np. ze względu na brak warunków lokalowych, technicznych czy też ze względu na rodzaj wykonywanej pracy przez pracownika.
- praca zdalna okazjonalna – na wniosek pracownika praca zdalna będzie mogła być wykonywana także okazjonalnie, a więc w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym. Kontrola wykonywania pracy przez pracownika w tym przypadku będzie odbywać się na zasadach ustalonych z pracownikiem.
Kontrola wykonywania pracy zdalnej
Nowe przepisy dają możliwość przeprowadzenia przez pracodawcę kontroli wykonywania pracy zdalnej, w miejscu i czasie jej wykonywania.
Kontrola będzie dokonywana w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, na zasadach określonych w porozumieniu, regulaminie, poleceniu albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem.
Zatem jak w jaki sposób pracodawca powinien wykonać kontrolę? Przede wszystkim pracodawca powinien:
- przeprowadzić kontrolę w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika,
- dostosować sposób przeprowadzenia kontroli do miejsca wykonywania pracy zdalnej i jej rodzaju,
Co istotne, wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika i innych osób, ani też utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
W przypadku stwierdzenia uchybień w wykonywaniu wyżej wskazanych czynności, pracodawca zobowiąże pracownika do usunięcia stwierdzonych uchybień we wskazanym terminie albo cofa zgodę na wykonywanie pracy zdalnej pracownikowi. Wówczas pracownik rozpocznie pracę w dotychczasowym miejscu pracy, w terminie określonym przez pracodawcę.
Zasady wykonywania pracy zdalnej
Ustawodawca postanowił, że praca zdalna będzie mogła być wykonywana przez pracownika przy jednoczesnym przestrzeganiu pewnych zasad. Najogólniej rzecz ujmując zasady te będą musiały zostać szczegółowo określone w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i związkami zawodowymi działającymi w zakładzie pracy lub w regulaminie pracy zdalnej.
Więcej na ten temat przeczytasz w naszym wpisie, który w całości został poświęconym właśnie zasadom pracy zdalnej „Jak wprowadzić pracę zdalną w firmie? Regulamin czy porozumienie ze związkami?”
Kiedy wykonywanie pracy w formie zdalnej nie będzie możliwe?
Wykonywanie pracy w formie zdalnej nie zawsze będzie możliwe. Mimo tego, że praca zdalna zwłaszcza w ostatnich latach cieszy się dużym powodzeniem wśród pracowników nie zawsze będzie dobrym rozwiązaniem, a czasami będzie wręcz niemożliwa chociażby ze względu na jej rodzaj. Ustawodawca doskonale zdaje sobie z tego sprawę, dlatego nowe przepisy Kodeksu pracy przewidują pewne okoliczności, w których wykonywanie pracy zdalnej nie będzie możliwe, mam na myśli przede wszystkich pracę:
- w warunkach szczególnie niebezpiecznych,
- w wyniku której następuje przekroczenie dopuszczanych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych,
- związaną z czynnikami chemicznymi stwarzającymi zagrożenie, o których mowa w przepisach w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych,
- związaną ze stosowaniem lub wydzielaniem się szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych lub mieszanin wydzielających uciążliwe zapachy, a także przy pracach pylących lub powodujących intensywne brudzenie.
Jak wprowadzić prace zdalną w firmie?
Licencja: Copyright - zastrzeżona
