Pamiętaj o tym, że sam fakt prowadzenia negocjacji nie gwarantuje tego, że podpiszesz z inwestorami umowę inwestycyjną czy że uda się dograć transakcje handlową. W końcu dopiero uzgadniacie wszystkie jej warunki.
Jak więc zabezpieczyć swoje tajemnice firmowe, na wypadek gdyby inwestycja czy transakcja nie doszły do skutku? W końcu ujawniasz cenne informacje, jeżeli nie nawiążesz współpracy – warto żeby były one odpowiednio chronione.
Tym właśnie elementem, który w zabezpieczy Twoje interesy jest umowa o zachowaniu poufności. Często nazywana jest ona także NDA – w skrócie od angielskiego non disclosure agreement.
Jak podpisać NDA? Co powinna zawierać umowa o zachowaniu poufności? Zaraz Ci podpowiem.
Czy warto podpisać NDA?
Warto.
Powinieneś/powinnaś podpisać NDA zawsze, gdy w toku rozmów czy negocjacji dochodzi do ujawnienia wartościowych danych Twojej firmy.
NDA jest natomiast elementem absolutnie koniecznym, jeśli obawiasz się, że ktokolwiek mógłby ujawnić informacje, które mają znaczenie gospodarcze dla Twojej spółki. Przykładowo, będzie miało szczególne znaczenie, gdy prowadzisz rozmowy handlowe ze swoją konkurencją lub innym podmiotem, który mógłby wykorzystać informacje z Twojej firmy.
Co więcej jednak, umowa o zachowaniu poufności ochroni nie tylko Ciebie, ale również inwestora czy kontrahenta. W końcu wejście do spółki, której tajemnice handlowe zostały ujawnione, nie jest działaniem celowym i ekonomicznie uzasadnionym.
Umowa o zachowaniu poufności może więc nie tylko zapobiegać ujawnieniu informacji dotyczących spółki, w szczególności jej know-how, ale też ich wykorzystaniu przez inwestora w innym celu, niż realizacja konkretnego procesu inwestycyjnego, który właśnie rozważacie.
Kiedy podpisać umowę o zachowaniu poufności?
NDA powinna zostać podpisana jeszcze zanim rozpoczniesz jakiekolwiek rozmowy, w których ujawnisz ważne informacje o Twoim biznesie. Jednym ze składników umowy jest zobowiązanie do zachowania w poufności wszelkich istotnych informacji przekazanych w trakcie lub w związku z prowadzonymi przez Was negocjacjami. Inaczej mówiąc, współpracą Twoją i Twoich współpracowników oraz inwestorów.
Czasami zdarza się, że w ciągu całego procesu inwestycyjnego podpisuje się tylko jedną umowę NDA. Nierzadkie są jednak wypadki podpisywania tego typu umów na kilku etapach procesu. Zależy to oczywiście od rodzaju Waszej inwestycji – dobrze skonstruowana umowa o zachowaniu poufności może regulować z powodzeniem całość procesu inwestycyjnego.
Co powinna zawierać NDA? Jak napisać umowę o zachowaniu poufności? Umowa o zachowaniu poufności – wzór.
Aby podpisana przez Was umowa o zachowaniu poufności była w pełni skuteczna i maksymalnie ochroniła interes Twojej firmy, muszą się w niej znaleźć istotne elementy. Zaliczają się do nich:
- Wskazanie stron umowy,
- Czas trwania zobowiązania do zachowania poufności. Pamiętaj o tym, że najbezpieczniej będzie, jeżeli nie będzie się on ograniczał jedynie do czasu trwania Waszej inwestycji lub czasu obowiązywania umowy. Zdecydowanie powinien on wykraczać poza te ramy. Nie warto jednak wprowadzać do umowy bezterminowego zobowiązania do zachowania poufności. Oceń jak długo Twoje dane mogą mieć wartość gospodarczą i przyjmij taki termin.
- Dokładne określenie wszystkich informacji, które zostaną objęte klauzulą poufności. Ułatwi to ewentualne dochodzenie odszkodowania od inwestora czy kontrahenta, jeśli naruszy on jakikolwiek z obowiązków. Dodatkową zaletą dowodową w takim procesie może być oznaczenie przekazywanych informacji pieczątką „poufne”. Z drugiej strony jednak, NDA często przewidują szerszy obowiązek zachowania tajemnicy określonych informacji bez względu na sposób i źródło ich ujawnienia a także oznaczenie ich taką pieczątką.
- Wskazanie celu przekazania inwestorowi informacji poufnych, którym jest z reguły prowadzenie badania due diligence i wyceny spółki oraz negocjacji z założycielami. Możesz też zastrzec przekazanie informacji np. działowi R&D (research and development) inwestora w celu weryfikacji rozwiązań technicznych start-upu.
- Dokładne określenie zobowiązań obu stron w ramach klauzuli poufności.
Co narusza umowę o zachowaniu poufności?
Powinieneś wiedzieć także, co można uznać za naruszenie NDA. Do działań takich możemy zaliczyć na przykład przekazanie informacji osobom trzecim, ujawnienie informacji do publicznego użytku, ale również wykorzystanie informacji do celów innych niż wskazane w umowie (np. do rozwoju własnej działalności). Z perspektywy założycieli korzystniejsze jest szerokie ujęcie działań sprzecznych z NDA.
Czy wpisać karę umowną do NDA?
Niszowy żart prawniczy głosi, że umowy o zachowaniu poufności dzielą się na te z karami umownymi i te złe.
Kara umowna, stanowiąca zobowiązanie do zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz strony poszkodowanej, może w istotny sposób ułatwić Ci dochodzenie roszczeń od inwestora/kontrahenta z tytułu naruszenia postanowień NDA.
Towarzyszy jej bowiem mniejszy rygor dowodowy w procesie. A to, zwłaszcza przy wykazywaniu wysokości szkody wyrządzonej ujawnieniem informacji, nastręcza poważnych trudności. Właśnie dlatego wprowadzanie do umowy o zachowaniu poufności klauzul regulujących kary umowne na rzecz założycieli jest sporym udogodnieniem.
Z tego samego jednak powodu niełatwo przekonać inwestora do zaakceptowania faktu podlegania przez niego reżimowi kar umownych. Kary są zresztą często wprowadzane do umowy inwestycyjnej, o czym piszę w dalszej części opracowania.
Zawarcie klauzuli kary umownej w umowie o zachowaniu poufności bez wątpienia jest wskazane dla ochrony Twojego biznesu. Może jednak budzić poważny sprzeciw inwestora (zwłaszcza funduszy venture capital) i stanowić swoisty „deal breaker” dla dalszych rozmów. Z tego względu powinieneś skalkulować ewentualne ryzyko związane z wykorzystaniem danych ujawnionych przez inwestora i rozważyć jej usunięcie.
Jeżeli nie do końca wiesz, w jaki sposób zawrzeć w NDA zapis o karze umownej i przekonać do takiej właśnie formy inwestorów. Pamiętaj o tym, iż zapis o karze umownej w wielu przypadkach może ochronić Cię przed przykrymi dla Twojej działalności konsekwencjami.
To bardzo ważne szczególnie w przypadku umów zawieranych z inwestorami lub kontrahentami zagranicznymi. Pozwanie ich w kraju ich siedziby może się wiązać z kosztami przekraczającymi wysokość poniesionej szkody. W takim przypadku uwzględnienie w umowie postanowień o jurysdykcji prawa i sądu polskiego może zdecydować o celowości podejmowania akcji sądowej, a poza tym stanowić dodatkowy element zapobiegający naruszeniom umowy.
Licencja: Copyright - zastrzeżona
