Dlaczego warto zwrócić się o pomoc do adwokata kościelnego?
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego nie wymaga, aby strony korzystały z usług adwokata kanonisty. Należy jednak mieć na uwadze, że im lepsze przygotowanie małżonków do procesu, tym większe szanse na uzyskanie szybkiego i pomyślnego wyroku. Adwokat zadba m.in. o prawidłowe zredagowanie skargi powodowej oraz udzieli klientowi wszelkich niezbędnych informacji dotyczących przebiegu postępowania przed sądem biskupim. Poza tym prawnik kanonista stanowi realne wsparcie podczas samego procesu - może m.in. zadawać pytania świadkom, przeglądać akta przed i po publikacji, zredagować pisma procesowe (głos obrończy, replikę na uwagi adwokata strony przeciwnej lub Obrońcy Węzła Małżeńskiego).
Co zrobić przed pierwszą wizytą w kancelarii kanonicznej?
Strona, której zależy na stwierdzeniu nieważności małżeństwa, powinna przede wszystkim realnie ocenić swoje szanse na powodzenie w sprawie. W skardze powodowej trzeba bowiem wskazać właściwe tytuły prawne. Jeżeli sąd uzna skargę za bezpodstawną, wówczas może odrzucić pismo przed wszczęciem postępowania procesowego. Dlatego kancelaria kanoniczna już na wstępie będzie chciała sprawdzić, czy istnieją przesłanki do stwierdzenia nieważności małżeństwa. Przed pierwszym spotkaniem warto zrobić notatki i wypisać możliwe czynniki uzasadniające skargę powodową. Swoją sprawę można również krótko opisać w korespondencji mailowej z kancelarią.
Do częstych przyczyn „rozwodu kościelnego” należą:
- niemożność wypełnienia obowiązków małżeńskich (np. ze względu na orientację seksualną, alkoholizm, niedojrzałość emocjonalną, chorobę psychiczną);
- zawarcie związku małżeńskiego pod przymusem lub ze strachu (np. ze względu na ciążę);
- symulowanie (np. brak chęci do posiadania potomstwa pomimo wcześniejszych deklaracji, trwanie w związku pozamałżeńskim);
- umyślne wprowadzenie małżonka w błąd (np. zatajenie bezpłodności).
O jakie dokumenty zapyta prawnik kanonista?
Na pierwszą wizytę u adwokata kościelnego należy zabrać ze sobą świadectwo zawarcia związku małżeńskiego oraz swoje świadectwo chrztu (nie zawsze jest konieczne, ale warto je wcześniej przygotować). Każda diecezja ma własne wymagania dotyczące załączników do skargi powodowej, dlatego kancelaria kanoniczna może również poprosić o przygotowanie dokumentów związanych z procesem rozwodowym w sądzie świeckim (pozew rozwodowy, wyrok, protokół z rozprawy). Poza tym warto zabrać ze sobą inne dokumenty, które mogłyby stanowić dowód w sprawie (np. wyniki badań medycznych, orzeczenia sądowe, opinie wydane przez specjalistów).
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego - procedury wstępne
Tak jak pozew rozwodowy rozpoczyna bieg sprawy o rozwód w sądzie świeckim, tak skarga powodowa jest pierwszym krokiem w procesach kościelnych. Dokument powinien zawierać następujące elementy:
- dane małżonków wraz z miejscem zamieszkania i parafią;
- dane sądu właściwego dla rozpatrzenia sprawy;
- przedmiot sporu, czyli wyrażanie prośby o stwierdzenie nieważności małżeństwa;
- tytuł prawny, czyli podstawy dopuszczone przez prawo kanoniczne, które uzasadniają nieważność małżeństwa;
- materiały dowodowe;
- data złożenia pozwu;
- podpis powoda lub jego pełnomocnika.
Trybunał może odrzucić skargę ze względu na brak wystarczającej podstawy prawnej lub błędy formalne (np. brak danych osobowych, niewłaściwe określenie sądu). Podczas wizyty w kancelarii prawnik kanonista sprawdzi, czy skarga zawiera wszystkie niezbędne elementy i załączniki wymagane przez daną parafię. Adwokat może również pokazać klientowi przykładowe pismo oraz pomóc w jego poprawnym zredagowaniu. Skargę należy złożyć w 2-3 egzemplarzach we właściwym miejscowo sądzie kościelnym - można to zrobić osobiście lub wysłać pismo listem poleconym.
