Jak rozliczyć dochody z Holandii

Jednym z krajów, w których zamieszkuje największa liczba emigrantów z polski, jest Holandia. Dochody z pracy w tym kraju powinny być rozliczone w Polsce, a zatem problem opodatkowania tego rodzaju dochodów holenderskich jest wciąż aktualny wśród niderlandzkiej grupy polonijnej. Uwagi poniższe są, i będą aktualne, aż do momentu zmiany umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę z Holandią, a w szczególności zmiany metody unikania podwójnego opodatkowania na korzystniejszą, a więc na metodę wyłączenia zagranicznych dochodów z opodatkowania w Polsce z zachowaniem progresji (tzw. metoda wyłączenia z progresją). Pomimo tego, że metoda obecnie obowiązująca (metoda zaliczenia proporcjonalnego) jest mniej korzystna, to dzięki uldze abolicyjnej istnieje jednak możliwość wyłączenia dochodów holenderskich z podatku w Polsce.

Dalej przeczytacie:
· Dlaczego od dochodów holenderskich należy rozliczyć się w Polsce
· Kto się powinien rozliczyć
· Jak należy się rozliczyć przy zastosowaniu metody zaliczenia proporcjonalnego
· Czy można skorzystać z ulg i odliczeń przewidzianych w prawie polskim
· Jak skorzystać z ulgi abolicyjnej
· Do jakiego urzędu skarbowego należy przesłać deklarację
· Jak opodatkować zwrot podatku od zagranicznego fiskusa
· Czy należy opodatkować odsetki powstałe na rachunku bankowym

1. Kto rozlicza dochody holenderskie w Polsce?

Obowiązek rozliczenia tych dochodów spoczywa na osobach, które w roku podatkowym posiadały polską rezydencję podatkową . Kto zatem był takim rezydentem? Mamy tutaj dwa kryteria, z których spełnienie przynajmniej jednego skutkuje polską rezydencją podatkową, a więc koniecznością rozliczenia się w Polsce (art. 3 ustawy o PIT)

Pierwsze kryterium to liczba dni - 183 dni w roku podatkowym. Niekoniecznie muszą być spędzone w Polsce łącznie - liczy się suma tych dni w całym (polskim) roku podatkowym.

Drugie kryterium, to posiadanie w Polsce tzw. ośrodka interesów życiowych, na który składa się centrum interesów osobistych (rodzina, przyjaciele, pasja, życie kulturalne, itp.) oraz centrum interesów gospodarczych (zatrudnienie, firma, działalność gospodarcza).

Spełnienie choćby jednego z tych kryteriów powoduje, że jesteśmy rezydentami polskimi. Oczywiście nie oznacza to, że automatycznie przestajemy być rezydentami holenderskimi... Możemy mieć bowiem podwójną rezydencję podatkową, ale opodatkowani od wszystkich swoich dochodów możemy być tylko w jednym kraju.

Co więc w przypadku podwójnej rezydencji? Gdzie się rozliczamy - w PL, czy w NL? Zobaczmy w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania art. 4 ust 2. Wyraźnie mówi on, że jeżeli osoba ma dwa miejsca zamieszkania dla celów podatkowych, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym kraju, w którym posiada stałe miejsce zamieszkania, a jeżeli nie można ustalić, gdzie posiada ona stałe miejsce zamieszkania, to pod uwagę bierze się to państwo, z którym ma ona ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych). A więc widzimy, że powracamy do punktu wyjścia: dochody opodatkowane są w całości w tym Państwie, w którym podatnik posiada ośrodek interesów życiowych. Nawet, jeżeli za granicą przebywa więcej niż 183 dni w roku, to jeśli jego rodzina (centrum osobiste) stale zamieszkuje w kraju, to wciąż ma on obowiązek rozliczenia się w Polsce od całości swoich dochodów.

A zatem osoba uzyskująca dochody w NL, jeżeli jest polskim rezydentem podatkowym, albo podwójnym rezydentem ale zobowiązanym do rozliczenia w PL na mocy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, powinna złożyć deklarację PIT-36 (oraz PIT-ZG) w Polsce i rozliczyć na niej dochody uzyskane w Holandii.

2. Jak się rozliczamy

Dochody holenderskie rozliczamy stosując metodę unikania podwójnego opodatkowania, zwaną metodą zaliczenia.W dużym skrócie polega ona na tym, że od podatku obliczonego wg polskich przepisów do ogólnej sumy dochodów, odejmujemy podatek zapłacony w Holandii. Ta metoda unikania podwójnego opodatkowania występuje w umowie PL-NL w wariancie "proporcjonalnym" (art. 23 ust. 5) Oznacza to więc, że od obliczonego podatku odjąć możemy podatek zapłacony za granicą do wysokości proporcji, w jakiej pozostaje dochód zagraniczny do ogólnej sumy dochodów.

3. Czy stosujemy ulgi i odliczenia? Ulga Abolicyjna

Tak! Przy rozliczaniu zagranicznych dochodów przysługują nam wszystkie ulgi, które przewiduje prawo polskie. A jakie są najważniejsze?

Przede wszystkim tzw. Ulga Abolicyjna (art. 27g ustawy o PIT), która pozwala na to, by całkowicie (w pewnych okolicznościach) zwolnić podatnika z polskiego podatku od holenderskich dochodów. Ulga ta została prowadzona, aby zrównać obciążenie podatkowe osób rozliczających się metodą zaliczenia, do osób korzystających z metody wyłączenia zagranicznych dochodów z opodatkowania w Polsce, z zachowaniem progresji. Wynikiem skorzystania z tej ulgi będzie więc objęcie podatnika takim samym zakresem opodatkowania (no, prawie takim samym - o czym niżej), jak gdyby "podlegał on" metodzie wyłączenia.

Co jest tutaj szczególnie ważne. Otóż - wbrew tu i tam pokutującej opinii - ulga abolicyjna nie ma celu całkowitego zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku w Polsce od dochodów zagranicznych. Jej celem jest wyłącznie zrównanie pozycji podatkowej dwóch grup podatników (rozliczających się metodą zaliczenia i wyłączenia), i pośrednio umożliwienie osobom rozliczającym się metodą zaliczenia proporcjonalnego skorzystania z korzystniejszej metody unikania podwójnego opodatkowania - a więc metody wyłączenia. Samo zaś zastosowanie metody wyłączenia nie zawsze powoduje brak zobowiązania podatkowego w Polsce. Dlaczego? Ponieważ metoda wyłączenia co prawda wyłącza dochód zagraniczny z opodatkowania w Polsce, ale jednocześnie wpływa na wysokość podatku od polskich dochodów. Dzieje się tak TYLKO wtedy, kiedy podatnik uzyskiwał dochody zarówno za granicą, jak i w Polsce. Jeżeli stosuje on metodę wyłączenia, to jego dochody zagraniczne są zwolnione z podatku w Polsce, ale jednocześnie mają wpływ na ustalenie wyższej polskiej stawki podatkowej, która jest następnie stosowana do polskich dochodów.

W ten sposób metoda wyłączenia wpływa na zwiększenie podatku od polskich dochodów, i tak samo będzie z podatnikiem, który skorzysta z ulgi abolicyjnej: jeżeli uzyskiwał on dochody tylko za granicą, to wówczas faktycznie jego dochody będą zwolnione z podatku w Polsce, jeżeli zaś miał on dochody również w Polsce, to wówczas zapłaci on zwiększony podatek od polskich dochodów pomimo tego, że dochody zagraniczne będą z podatku w Polsce wyłączone.

Jakie jeszcze są ulgi, które można uwzględnić? Przede wszystkim możemy odliczyć składki na holenderski ZUS i NFZ pod warunkiem, że składki te nie zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, albo odliczone w Holandii.

I tak dalej... ulgi budowlane, rehabilitacyjne, internetowe, prorodzinne (także, jeżeli dzieci powyżej 18 roku życia - ale nie dłużej niż do roku 25-go - uczyły się za granicą), a więc wszystkie ulgi, jakie przysługują w polskim prawie podatkowym.

4. Do jakiego urzędu kierujemy deklarację podatkową?

Do tego urzędu, który jest dla nas właściwy ze względu na nasze miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. A zatem będzie to nasz urząd, w którym do tej pory się rozliczaliśmy. Jeżeli podatnik zmienił miejsce rezydencji podatkowej na holenderską, to wówczas urzędem właściwym jest urząd dla nierezydentów. W tym jednakże przypadku uwagi zawarte w niniejszym artykule nie miałyby zastosowania, gdyż odnoszą się one wyłącznie do osób będących polskimi rezydentami podatkowymi.

5. Zwrot podatku z zagranicy - opodatkowanie w Polsce

Najwięcej wątpliwości budzi kwestia opodatkowania w Polsce zwróconego z Holandii podatku. Wiele osób nie ma świadomości tego obowiązku, a inne po prostu nie chcą go oddać polskiemu fiskusowi, ukrywając ten fakt. Nie dziwi to, skoro podatek najpierw zapłacony za granicą, a potem oddany podatnikowi, powinien być traktowany, jako jego własność, podobnie jak zwrot podatku z tytułu posiadanej ulgi podatkowej.

Tutaj jednak mamy do czynienia z zupełnie inną sytuacją. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy wyraźny zapis, że jeżeli podatnik otrzymał z zagranicy zwrócony mu podatek, powinien go doliczyć do polskiego podatku w zeznaniu za rok podatkowy, za który się aktualnie rozlicza. Ważne jest jednak to, że nie chodzi tu o cały zwrócony podatek, ale o tą jego część, która uprzednio pomniejszyła polski podatek, kiedy podatnik rozliczał się z zagranicznych dochodów. Inaczej mówiąc, jeżeli dana osoba rozliczała się z dochodów holenderskich za rok 2007 w Polsce, to korzystając z metody zaliczenia proporcjonalnego mogła ona obniżyć podatek do zapłaty w Polsce o podatek zapłacony za granicą (o czym mówiliśmy już powyżej). Podatek holenderski obniżył więc podatek polski (albo go całkowicie skonsumował tak, że w Polsce nie zobowiązanie podatkowe nie powstało). I teraz, w momencie zwrotu podatku z zagranicy, podatnik powinien oddać fiskusowi polskiemu właśnie tą część, która wcześniej pomniejszyła podatek polski. W ten sposób dochodzi do stanu pierwotnego, tak jakby podatek nigdy nie został zapłacony za granicą (albo przynajmniej jego część), natomiast w Polsce - nie doszło do obniżenia podatku polskiego o podatek zagraniczny.

Konieczność zwrotu podatku polskiemu fiskusowi dotyczy osób pracujących w Holandii, a także w pozostałych państwach, z dochodów których należy się w Polsce rozliczać metodą zaliczenia. Niestety tego obowiązku nie zmienia ulga abolicyjna, a więc ulga, dzięki której faktycznie można opodatkować w Polsce swój holenderski dochód metodą wyłączenia.

Szukając sposobu odzyskania podatku z Holandii można posłużyć się jedną z firm, zajmujących się profesjonalnie tego typu działalnością. 

6. Odsetki na rachunkach i lokatach - opodatkowanie w Polsce

Problem opodatkowania odsetek powstałych na rachunkach bankowych oraz na lokatach za granicą jest również mało znany i być może budzi więcej kontrowersji niż temat obowiązkowego zwrotu zagranicznego podatku polskiemu fiskusowi. Wiąże się to głównie z tym, że w wyniku wejścia w życie abolicji podatkowej mówiono w mediach, że skorzystanie z tej abolicji powoduje umorzenie zaległości podatkowej, i że to rozwiązuje całkowicie problem ukrywanych dochodów zagranicznych. To uspokoiło większość osób, pracujących za granicą, a tymczasem fiskus ściąga należności od wszystkich, którzy nie opodatkowali swoich odsetek (niestety problem ten dotyczy wszystkich osób uzyskujących tego rodzaju zagraniczny dochód bez względu na metodę unikania podwójnego opodatkowania). Podstawą do opodatkowania dochodu z odsetek zagranicznych jest ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 30a).

Wynika z tego, że osoby uzyskujące w Holandii dochód z odsetek (czy to na rachunku bankowym, czy też na lokacie, albo z innego źródła) powinny go opodatkować w Polsce z uwzględnieniem metody unikania podwójnego opodatkowania, tj. metody zaliczenia. Przypomnę, że polega ona na tym, że od podatku obliczonego według polskiej stawki podatkowej - która wynosi 19% - odejmuje się podatek zapłacony za granicą (albo pobrany za granicą przez płatnika - instytucję finansową), nie więcej jednak, niż do wysokości kwoty podatku obliczonego według polskiej stawki.

Ważne są tu jeszcze dwie rzeczy. Po pierwsze zobowiązanymi do zapłaty podatku od odsetek są wyłącznie polscy rezydenci podatkowi, a po drugie - stawka podatku zapłaconego za granicą powinna wynikać z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, która wyraźnie reguluje stawkę tego podatku (zazwyczaj niższą) dla nierezydentów (art. 11 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Holandią).

Opodatkowaniu z odsetek nie podlega przedsiębiorca, gdyż tego rodzaju dochód jest u niego opodatkowany jako typowy dochód z działalności gospodarczej.