Jedną z możliwości nabycia wewnątrzwspólnotowego jest nabycie wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą. Przemieszczanie wyrobów akcyzowych z zapłacona akcyzą odbywa się na podstawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego, o którym mowa w rozporządzeniu Komisji Nr 3649/92/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. w sprawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego w wewnątrzwspólnotowym przepływie produktów objętych podatkiem akcyzowym, przeznaczonych do konsumpcji w Państwie Członkowskim wysyłki.
W myśl art. 77 ustawy o podatku akcyzowym, nabycie wewnątrzwspólnotowe, na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej na terytorium kraju, wyrobów akcyzowych, od których została zapłacona akcyza, jest dokonywane na podstawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 5. Uproszczony dokument towarzyszący może być zastąpiony przez dokument handlowy w przypadku, gdy dokument ten zawiera takie same dane, jakie są wymagane dla uproszczonego dokumentu towarzyszącego. Do dokumentu handlowego zastępującego uproszczony dokument towarzyszący stosuje się odpowiednio przepisy o uproszczonym dokumencie towarzyszącym.
Zgodnie art. 78 ustawy o podatku akcyzowym, w przypadku, gdy podatnik nabywawewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej na terytorium kraju, jest obowiązany:
1. Przed wprowadzeniem wyrobów akcyzowych na terytorium kraju dokonać zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym do właściwego naczelnika urzędu celnego i złożyć zabezpieczenie akcyzowe.
Zgłoszenie o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym dokonywane jest według wzoru określonego w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym (Dz.U. Nr 32, poz. 240)
Zabezpieczenie akcyzowe winno być złożone w wysokości zobowiązania wynikającego ze złożonego zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym.
2. Potwierdzić odbiór wyrobów akcyzowych na uproszczonym dokumencie towarzyszącym oraz wystawić i dołączyć do zwracanego uproszczonego dokumentu towarzyszącego dokument potwierdzenia złożenia zabezpieczenia akcyzowego lub zapłaty akcyzy na terytorium kraju.
Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie dokumentacji i procedur związanych z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych (Dz.U. Nr 32, poz. 229 i Nr 108, poz. 903) uproszczony dokument towarzyszący (UDT) składa się z trzech kart. Karta 1 UDT jest pozostawiana u dostawcy, karty 2 i 3 UDT są dołączane do wysyłanych wyrobów akcyzowych.
W przypadku odbioru przez odbierającego wyrobów akcyzowych, od których akcyza została zapłacona:
1.karta 2 UDT jest pozostawiana u odbierającego; 2.karta 3 UDT, po potwierdzeniu odbioru wyrobów przez odbierającego, jest przez niego przekazywana do dostawcy w państwie członkowskim. W przypadku zastąpienia uproszczonego dokumentu towarzyszącego przez dokument handlowy, dane zawarte w dokumencie handlowym powinny być opatrzone numerem odpowiadającym numerowi właściwej rubryki w uproszczonym dokumencie towarzyszącym. Dokument handlowy powinien zawierać w widocznym miejscu napis: „UPROSZCZONY DOKUMENT TOWARZYSZĄCY DO CELÓW KONTROLI (WYROBY AKCYZOWE)”.
Podatnik, który nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej na terytorium kraju przed dołączeniem do zwracanego uproszczonego dokumentu towarzyszącego, dokumentu potwierdzenia złożenia zabezpieczenia akcyzowego lub zapłaty akcyzy na terytorium kraju, jest obowiązany uzyskać na tym dokumencie potwierdzenie przez właściwego naczelnika urzędu celnego złożenia zabezpieczenia akcyzowego lub zapłaty akcyzy (art. 78 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym).
3. Bez wezwania organu podatkowego, złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu celnego deklarację uproszczoną, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć akcyzę i dokonać jej zapłaty na terytorium kraju, na rachunek właściwej izby celnej, w terminie 10 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Stosownie do art. 10 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym, obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą, dokonanego na potrzeby wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej na terytorium kraju, powstaje z dniem otrzymania wyrobów akcyzowych przez podatnika, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia dokonania wysyłki określonej w uproszczonym dokumencie towarzyszącym.
Wzór deklaracji uproszczonej AKC-U określa Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej (Dz.U. Nr 32, poz. 235)
4. Prowadzić ewidencję nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych.
Zgodnie z art. 78 ustawy o podatku akcyzowym, ewidencja nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych może być prowadzona w formie papierowej lub elektronicznej, po uprzednim pisemnym poinformowaniu właściwego naczelnika urzędu celnego o formie jej prowadzenia. Powinna ona zawierać w szczególności informacje dotyczące wyrobów akcyzowych nabywanych wewnątrzwspólnotowo, uproszczonego dokumentu towarzyszącego, podmiotu wysyłającego wyroby akcyzowe. Szczegółowe kwestie dotyczące ewidencji nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych reguluje Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie ewidencji nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych (Dz.U. Nr 32, poz. 234) Zgodnie z § 6 w/w rozporządzenia, ewidencja prowadzona przez podatnika nabywającego wewnatrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej na terytorium kraju, zawiera: nazwy wyrobów akcyzowych wraz z ich kodami Nomenklatury Scalonej (CN) oraz informacje o ich znakowaniu i barwieniu;ilości wyrobów akcyzowych w jednostkach miary właściwych dla ustalenia podstawyopodatkowania;datę otrzymania wyrobów akcyzowych;dane identyfikacyjne podmiotu, od którego wyroby akcyzowe zostały nabyte wewnątrzwspólnotowo;numer identyfikacyjny dokumentu, na podstawie którego wyroby akcyzowe zostały przemieszczone na terytorium kraju;kwotę podatku akcyzowego przypadającego do zapłaty;datę złożenia deklaracji podatkowej.
Zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie ewidencji nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych, ewidencja jest prowadzona w sposób ciągły i umożliwiający identyfikację obrotu wyrobami akcyzowymi. Ostatniego dnia każdego miesiąca podmiot prowadzący ewidencję dokonuje jej zamknięcia i miesięcznego podsumowania. Raport z miesięcznego zamknięcia i podsumowania ewidencji prowadzonej w formie elektronicznej podmiot prowadzący ewidencję przekazuje właściwemu naczelnikowi urzędu celnego.
Z kolei w myśl § 3 w/w rozporządzenia, w przypadku prowadzenia ewidencji w formie papierowej, przed rozpoczęciem jej wypełniania karty ewidencji powinny zostać przeszyte, a strony ponumerowane i opatrzone pieczęcią podmiotu prowadzącego ewidencję. Właściwy naczelnik urzędu celnego opatruje przeszycie plombą, przy użyciu plombownicy stosowanej do plombowania ewidencji prowadzonych przez organ celny, a na ostatniej stronie ewidencji wpisuje liczbę jej stron i składa podpis. Wpisów do ewidencji należy dokonywać w sposób trwały i wyraźny. Zmiany i poprawki powinny być dokonywane w taki sposób, aby przekreślony pierwotny tekst pozostał czytelny. Każda zmiana lub poprawka powinna zostać potwierdzona podpisem osoby dokonującej zmiany lub poprawki z podaniem daty wprowadzenia, oraz w razie potrzeby opisana w rubryce „uwagi”.
Stosownie do § 4 w/w rozporządzenia, ewidencja w formie elektronicznej prowadzona jest zgodnie z pisemną instrukcją obsługi programu komputerowego wykorzystywanego do prowadzenia tej ewidencji i w taki sposób, aby: umożliwiała wgląd w treść dokonywanych wpisów oraz ochronę przechowywanych danych przed zniekształceniem lub utratą;umożliwiała dokonywanie korekty danych opatrzonej adnotacją osoby dokonującej tej korekty oraz daty jej dokonania;pozwalała na drukowanie wpisów i raportów, przekazywanych właściwemu naczelnikowi urzędu celnego, w porządku chronologicznym;uniemożliwiała usuwanie wpisów.
Podmiot prowadzący ewidencję w formie elektronicznej przechowuje kopię ewidencji zapisaną na informatycznych nośnikach danych, w sposób zapewniający ochronę przechowywanych danych przed zniekształceniem lub utratą, lub w formie wydruku sporządzonego za okresy jednodniowe (§ 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie ewidencji nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych).
Należy również zwrócić uwagę, że przepisy art. 78 ust. 1 pkt 1, 3 i 4, a więc kwestie zgłoszenia o planowanym nabyciu, złożenia zabezpieczenia akcyzowego, złożenia deklaracji AKC-U, zapłaty akcyzy oraz prowadzenia ewidencji nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych, stosuje się odpowiednio do przypadków nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, zawierającego wykaz wyrobów akcyzowych, do których stosuje się procedurę zawieszenia poboru akcyzy i których produkcja odbywa się w składzie podatkowym, o których mowa w dyrektywie Rady 92/12/EWG, które są objęte na terytorium kraju stawką akcyzy inną niż stawka zerowa.
Warto także pamiętać o art. 114 ustawy o podatku akcyzowym, który mówi o obowiązku oznaczania znakami akcyzy wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 3 ustawy.
