Wspólcześnie w Polsce coraz częściej mowa jest o tzw. rozwodzie kościelnym. Mimo iż nie jet to popularny termin to funkcjonuje w świadomości społęcznej. Jednakże nie każdy z nas wie, iż rozwód kościelny jest procesem długim, złożonym i wymagającym sporego zaangażowania oraz wiedzy. Mała jest także świadomośc o przyczynowości uneiażnienia związku małżeńskiego w świetle prawa kanonicznego.
Jakie zatem są główne i najważniejsze przyczyny stwierdzenia niewazności małżeństwa?
Głównymi przyczynami są:
-wiek
-impotencja i bezpłodność
-istnienie wcześniejszego małżeństwa
-małżeństwo pomiędzy ochczonym a nieochrzczonym
-święcenia kapłańskie lub śluby czystości
-porwanie
-spowodowanie śmierci w celowości zwolnienia z obowiązku wynikającego ze ślubu kościelnego
-pokrewieństwo.
Jedne z tych przyczyn są bardziej, drugie mniej skomplikowane do stwierdzenia. W artykule odniesiemy się jedynie do tych ważniejszych.
W odniesieniu do kryterium wiekowego mamy wyraźne granice prawne. Jest 16 lat dla mężczyzny i 14 lat dla kobiety. Jednakże w świetle prawa cywilnego małżeństwo takie nigdy nie byłoby ważne. W tym kontekście granicą wiekową jest 18 lat.
W świetle prawa kanonicznego małżeństwo zawiera się w celu założenia rodziny i skonsumowania związku. Dlatego impotencja z samego faktu zaistnienia umożliwia rozwód kościelny. Jednak bezpłodność jest juz regulowana zupełnie inaczej. Sam fakt zaistnienia przypadłości nie jest powodem do unieważnienia małżeństwa. Jednakże w sytuacji kiedy współmażonek wie o fakcie i zatai go przed współmażonkiem to istnienje podstawa to swtioerdzenia nieważności małżeństwa.
Podobnie istnienie wcześniej małżeństwa z samych założeń unieważnia związek małżeński zawarty jako drugi w świetle prawa kanonciznego. Jeżeli po pierwszym związku kościelnym chcemy zawrzeć kolejny musimy pierwszy unieważnić. Analogicznie jak w przypadku ślubów kościelnych czy też innych ślubowań czystości. Do tego typu przyczyn zalicza się też stwoerdzenie pokrewieństwa, spowodowanie śmierci wspomniane wyżej. Bardziej złożónymi przyczynami są już małżeństwo między ochrzczonym a nieochrzczonym i porwanie.
Jednak bardzo popularne staje sie stwierdzanie niewazności małżeństwa w przypadku przymusu fizycznego lub psychicznego – np. przez wzgląd na rodziców.
Niezależnie od przyczyny musimy pamiętać o odpowiedzialności jakiej niesie za sobą zawarcie związku małżeńskiego. Jeżeli już jednak zdecydujemy się na rozpoczęcie procedur to zawsze bierzmy pod uwagę skomplikowanie procesu unieważnienia małżeństwa i często konieczność zwrócenia się o pomoc do specjalisty.
