Od rodzaju darowizny zależy rodzaj umowy, jaką zawierają strony - darczyńca i obdarowany.
• Gdy darowizną jest nieruchomość, to umowa musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego przez notariusza. W jego kancelarii muszą stawić się darczyńca i obdarowany z dowodami osobistymi. Darczyńca musi mieć ze sobą również dokument potwierdzający, że jest właścicielem nieruchomości (np. akt notarialny, odpis z księgi wieczystej). Oryginał umowy darowizny zostaje w kancelarii notarialnej. Każda ze stron otrzymuje odpisy.
• Gdy darowizną są ruchomości, nie jest konieczne sporządzanie umowy u notariusza. Wystarczy zwykła umowa pisemna. Należy w niej podać dane darczyńcy i obdarowanego - ich numery PESEL oraz numery dowodów osobistych. Wskazane jest także podanie stopnia pokrewieństwa łączącego darczyńcę z obdarowanym. Obie strony własnoręcznie podpisują umowę. Na umowie należy też podać datę jej sporządzenia.
Nawet ustna umowa darowizny jest ważna! Zgodnie z kodeksem cywilnym będzie ona obowiązywała, jeżeli darowizna faktycznie zostanie wykonana czyli na przykład podarowane pieniądze zostaną przelane z konta darczyńcy na konto obdarowanego lub samochód przekazany przez darczyńcę obdarowanemu. Ważne! Darowizna należy do majątku osobistego osoby obdarowanej. Jeżeli więc np. żona otrzyma od rodziców auto, to jej małżonek nie ma do niego praw.
Ważny stopień pokrewieństwa
Darowizna podlega opodatkowaniu. Podatek płaci osoba obdarowana, chyba że przepisy zwalniają ją z tego obowiązku. Podatek zależy bowiem od tego, do której grupy podatkowej należą darczyńca i obdarowany. Według stopnia pokrewieństwa ustalono 3 grupy podatkowe. Im dalsze pokrewieństwo, tym wyższy podatek. Darowizna dla najbliższych osób - małżonka, dzieci (pasierba), rodzeństwa, rodziców (ojczyma oraz macochy) jest zwolniona z podatku. Jednak aby te osoby uniknęły podatku, muszą zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od daty zawarcia umowy (umowę notarialną zgłasza notariusz). Synowa, zięć i teściowie też mogą uniknąć podatku od darowizny! Przysługuje im tzw. ulga mieszkaniowa. Gdy np. teściowie przekażą synowi i synowej mieszkanie, to synowa uniknie podatku, jeśli nie jest właścicielką lub najemcą innego mieszkania.
Kwoty wolne od opodatkowania
Dla każdej grupy podatkowej są ustalone kwoty darowizn, których nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego, bo są wolne od podatku. Wynoszą one:
• 9 637 zł dla osób z I grupy podatkowej;
• 7 276 zł dla osób z II grupy podatkowej;
• 4 902 zł dla osób z III grupy podatkowej.
Uwaga! Z takiego zwolnienia z podatku od powyższych kwot można skorzystać raz na 5 lat (dotyczy to każdej grupy podatkowej). Przy obliczaniu podatku zlicza się wartość wszystkich darowizn z ostatnich 5 lat.
