Kiedy podchodzisz do poszkodowanego w samochodzie lub leżącego na poboczu, pierwszym elementem, którego nie możesz pominąć jest ocena bezpieczeństwa. Zagrożeniem jest przede wszystkim samochód, jeżeli przewoził substancje niebezpieczne (oznaczony pomarańczowymi tablicami). Zwykłe samochody osobowe najczęściej nie wybuchają, a niebezpieczny może być jedynie szybki i gwałtowny pożar pojazdu. Dlatego jeżeli wycieka paliwo, wszystkie czynności, które zamierzasz podjąć wykonaj bardzo szybko i oddal się od strefy zagrożenia.
Niebezpieczny dla Twojego zdrowia może być także bezpośredni kontakt z płynami ustrojowymi poszkodowanego (szczególnie z krwią), dlatego zachowaj w tym względzie ostrożność. Zawsze przed przystąpieniem do udzielania pierwszej pomocy załóż jednorazowe rękawiczki (lateksowe lub nitrylowe). W miarę potrzeb i możliwości powinieneś założyć także maseczkę „chirurgiczną" chroniącą Twoje usta oraz okulary (aby krew poszkodowanego nie dostała się do Twojego oka).
Aby mieć rękawiczki zawsze ze sobą warto przypiąć do kluczyków od samochodu breloczek ratunkowy - niewielką saszetkę zawierającą komplet ochronnych rękawiczek. Taki breloczek znajdziesz np. w sklepie ratowniczym
Kiedy już zapewniłeś sobie bezpieczeństwo oceń przytomność poszkodowanego. W tym celu zapytaj go głośno czy cię słyszy i ściśnij go za ramię. Jeżeli nie zaobserwujesz żadnej reakcji, oznacza to, że osoba jest nieprzytomna. Niezwłocznie zawołaj kogoś do pomocy i podejmij działania, które umożliwią ci sprawdzenie oddechu.
Oddech najskuteczniej sprawdzić przy pomocy naszych zmysłów. Aby nie zmieniać niepotrzebnie pozycji poszkodowanych, możesz spróbować ocenić oddech zbliżając swoją dłoń do ust i nosa poszkodowanego. Jeżeli wyczujesz ciepło i ruch powietrza na swojej skórze, znaczy to, że poszkodowany oddycha. Może się jednak okazać, że nie masz pewności lub ułożenie ciała uniemożliwia ci sprawdzenie oddechu. Co więcej u osoby nieprzytomnej język może blokować przepływ powietrza w drogach oddechowych i człowiek np. zwisający na pasach bezpieczeństwa nie będzie oddychał. Dlatego niezbędne będzie udrożnienie dróg oddechowych poprzez odchylenie głowy poszkodowanego do tyłu. Nie bój się ruszać poszkodowanego jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości czy oddycha. Oddech jest najważniejszym elementem, bez którego poszkodowany na pewno umrze. Nie ma powodów, by martwić się np. uszkodzonym kręgosłupem dopóki nie masz pewności, że poszkodowany oddycha!
Przy odchylonej głowie sprawdź czy poszkodowany oddycha. Weryfikujemy to przy użyciu naszych zmysłów - zbliż ucho do ust poszkodowanego i posłuchaj, postaraj się wyczuć na swojej skórze ruch powietrza, popatrz, czy unosi się klatka piersiowa. Oceniaj oddech przez 10 sekund.
Według aktualnych zaleceń nie ocenia się już tętna. Brak oddechu jest bezwzględnym wskazaniem do rozpoczęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO). Zanim przystąpisz do czynności reanimacyjnych upewnij się, że pogotowie zostało już wezwane lub teraz poleć komuś, by zadzwonił na numer 112.
Rozmawiając z Centrum Operacyjnym Pogotowia zacznij od precyzyjnego podania miejsca zdarzenia. Podaj adres, numer drogi, punkty orientacyjne i inne ważne informacje, które pomogą zespołowi pogotowia szybciej dojechać do poszkodowanych.
Prowadzenie resuscytacji wymaga poświęcenia i jest czynnością wyczerpującą. Pamiętaj jednak, że to zaledwie 20 minut, a dla poszkodowanego te 20 minut decydują o całym dalszym życiu. Dlatego nie wahaj się podjąć RKO nawet jeśli nie masz w tym względzie doświadczenia. Z pewnością będzie ci łatwiej, jeżeli wcześniej przećwiczysz uciskanie klatki piersiowej na fantomie. Dlatego dowiedz się kiedy jest najbliższy kurs pierwszej pomocy w twojej okolicy.
