Kondycja fizyczna i psychiczna odgrywa bardzo dużą rolę w ewaluacji kandydatów na pilotów, którzy przechodzą szereg badań lekarskich i testów oceniających nie tylko ich zdrowie, ale również refleks, podzielność uwagi, umiejętność działania pod wpływem stresu, koordynację ruchową i wiele innych czynników. Do tego dochodzą setki godzin spędzone na kursach pilotażu, nie wspominając jeszcze o szeregach egzaminów i jakie trzeba przejść na drodze do zostania pilotem.
Krok 1: silny umysł
By zostać pilotem, konieczny jest brak przeciwwskazań psychofizycznych ze strony lekarza-orzecznika prowadzącego ewaluację kandydata. Zawód pilota obarczony jest presją i odpowiedzialnością za ludzkie życie i zdrowie. Pilot musi posiadać umiejętność sprawnego działania w sytuacjach stresowych, które są nieodzownym elementem jego pracy. Wiele niespodziewanych zdarzeń, które mogą się wydarzyć w trakcie lotu, wymagają od pilota zachowania „zimnej krwi”. Obecnie do ewaluacji psychologicznej pilotów, przykłada się mniejszą uwagę niż do ich kondycji fizycznej. Jednak wydarzenia, które miały miejsce w 2015 roku, gdy pilot cierpiący na zaburzenia psychologiczne, umyślnie spowodował katastrofę samolotu pasażerskiego, ożywiły w wielu krajach dyskusję na temat bardziej rygorystycznych badań psychologicznych przyszłych kandydatów.
Krok 2: Zdrów jak ryba w przestworzach.
Zanim kandydat rozpocznie kurs pilota samolotu, poddawany jest szeregowi szczegółowych badań lekarskich, które są podstawą do wydania orzeczenia lotniczo-lekarskiego. Determinuje ono o przyznaniu badanemu jednej z trzech klas zdrowotnych. Szeroki zakres badań jakiem poddawani są kandydaci na pilota, obejmuje badania krwi, spirometrię – czyli badanie pojemności i kondycji płuc, badanie EEG, badania wzroku i słuchu, badania kardiologiczne, neurologiczne oraz sprawdzające zmysł równowagi. Takie badania lotnicze, przeprowadzane są tylko przed uprawnione do tego placówki na terenie całej Polski — nie są wykonywane indywidualnie przez kandydatów. Na ich podstawie przypisuje się jedną z poniższych klas zdrowotnych:
- Klasa I – Najwyższa klasa zdrowotna przyznawana w Polsce. Licencja pilota liniowego możliwa jest jedynie dla osób z tą klasą zdrowotną.
- Klasa II – Uzyskując tę klasę, można ubiegać się o licencję pilota turystycznego, mechanika pokładowego, bądź nawigatora lotniczego.
- Klasa III — Z klasą zdrowotną tego rzędu nie można ubiegać się o licencję pilota. Wciąż jednak można znaleźć zatrudnienie w lotnictwie jako dyspozytor lotniczy, kontroler ruchu lotniczego, mechanik itp.
Następnym etapem na drodze do zdobycia licencji jest nauka teoretyczna zakończona testem wiedzy. Zakres wymaganej wiedzy i ilości egzaminów, jakie trzeba zdać, zależy od rodzaju licencji, jaki kandydat chce uzyskać. Istnieją różne rodzaje licencji, jakie mogą zostać nadane osobom, które przejdą pomyślnie wymagane kursy, oraz sprostają wymogom zarówno psychologicznym, jak i zdrowotnym:
- Licencja Turystyczna PPL – (ang. Private Pilot Licence) – Uprawnia do latania rekreacyjnego i prywatnego, nie upoważnia pilotowania samolotów w celach zarobkowych.
- Licencja Zawodowa CPL - (ang. Commercial Pilot Licence) – Zawodowa licencja pilota, która uprawnia pilota do pilotażu samolotów również w celach komercyjnych,
- Licencja Liniowa ATPL – (ang. Airline Transport Pilot Licence) – Najwyższy cywilny stopień licencji, wymagający zdania 14 egzaminów, uprawniający pilota do sterowania pasażerskimi statkami powietrznymi (powyżej 9 pasażerów)
W każdej sekundzie ziemskiej doby, pomiędzy 8 a 10 tysięcy samolotów znajduje się jednocześnie w powietrzu. Oznacza to, że blisko 2 miliony osób, podróżuje przez chmury w każdym momencie dnia. Według kliku niezależnych raportów z ostatnich lat dziennie na świecie odbywa się blisko 100 tysięcy pasażerskich lotów samolotowych. I liczby te będą rosły z każdym mijającym rokiem. By wypełnić wszystkie kabiny pilotów, świat potrzebuje sprawnych i dobrze wyszkolonych pilotów, którzy zasiądą za sterami. Droga do chmur i zdobycie licencji pilota liniowego nie należy do najprostszych ani do najtańszych prezentów, jakie można sobie sprawić, ale jak mówi popularne powiedzenie: „Nikt nie ma lepszego widoku z okna niż pilot”