Porównując go z polskim systemem, widać wyraźnie, że różnice są zarówno w wysokości stawek, jak i w sposobie rozliczania podatków oraz obowiązkach związanych ze składkami społecznymi.
System podatku dochodowego od osób fizycznych
Podatek dochodowy od osób fizycznych w Belgii ma charakter progresywny i należy do najwyższych w Unii Europejskiej. Dochody dzielą się na przedziały, dla których obowiązują różne stawki – od 25 procent przy niskich zarobkach, poprzez 40 i 45 procent dla dochodów średnich, aż do 50 procent w przypadku przekroczenia progu około 46 tysięcy euro rocznie. Na to nakładają się jeszcze dodatkowe dopłaty regionalne i komunalne, które wynoszą średnio od 6 do 9 procent naliczonego podatku. W praktyce całkowite opodatkowanie dochodu jest więc wyższe niż sama stawka podstawowa.
W Polsce stawki podatku dochodowego są niższe, a system daje przedsiębiorcom więcej swobody w wyborze formy opodatkowania. Mogą oni korzystać ze skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu, co pozwala dopasować sposób rozliczenia do rodzaju działalności. Belgijski przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność nie ma takiego wyboru i rozlicza się zawsze według progresywnej skali, co przy wyższych dochodach oznacza realnie większe obciążenia.
Składki społeczne i zdrowotne
Jednym z elementów, które najbardziej obciążają przedsiębiorców w Belgii, są składki społeczne. Oblicza się je jako około 20 procent dochodu netto, czyli po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu. Składki te obejmują emeryturę, ubezpieczenie zdrowotne, zasiłki rodzinne oraz inne świadczenia socjalne. W Polsce składki ZUS mają charakter w dużej mierze ryczałtowy, choć od niedawna wprowadzono mechanizm uzależnienia wysokości składki zdrowotnej od dochodu. Nadal jednak system polski daje większą przewidywalność, a przedsiębiorcy wiedzą z góry, ile będą płacić, niezależnie od tego, jak wysokie osiągną zyski. W Belgii im lepiej prosperuje firma, tym wyższe stają się również składki.
Podatek od osób prawnych i VAT
Jeśli chodzi o spółki, Belgia stosuje podatek dochodowy od osób prawnych. Standardowa stawka wynosi 25 procent, natomiast mniejsze przedsiębiorstwa mogą skorzystać ze stawki obniżonej 20 procent na pierwsze 100 tysięcy euro dochodu, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów. W Polsce stawka CIT jest podobna – 19 procent w wariancie podstawowym oraz 9 procent dla małych podatników. Widać więc, że w przypadku spółek różnice są mniej drastyczne niż przy jednoosobowej działalności.
Podatek VAT w Belgii w podstawowej wysokości wynosi 21 procent, a więc nieco mniej niż w Polsce, gdzie stawka podstawowa to 23 procent. Oba systemy przewidują również stawki obniżone dla wybranych towarów i usług, między innymi żywności, leków czy transportu publicznego.
Ulgi i odliczenia
Mimo wysokich podatków Belgia oferuje przedsiębiorcom szereg ulg i możliwości odliczeń. Mogą oni pomniejszać podstawę opodatkowania o koszty działalności takie jak wydatki na biuro, sprzęt komputerowy, samochód firmowy czy podróże służbowe. System przewiduje także ulgi inwestycyjne, zachęty dla innowacyjnych projektów badawczo-rozwojowych, a także specjalne rozwiązania wspierające start-upy i inwestycje ekologiczne. Istnieje również tzw. Innovation Income Deduction, który pozwala obniżyć podatek od dochodów uzyskiwanych z praw własności intelektualnej. W Polsce również funkcjonują podobne mechanizmy, jak ulga B+R czy IP Box, jednak belgijskie rozwiązania są uznawane za bardziej rozbudowane.
Rozliczanie podatków w praktyce
Rozliczanie podatków w Belgii jest procesem wymagającym i większość przedsiębiorców korzysta z usług księgowych. Deklaracje są skomplikowane, formularze liczą dziesiątki stron, a dodatkową trudność stanowi fakt, że w każdym regionie obowiązują inne regulacje. Istnieje wprawdzie możliwość rozliczania się online za pomocą platformy Tax-on-web, jednak dla przeciętnej osoby bez wiedzy podatkowej jest to zadanie trudne. W Polsce sytuacja jest nieco prostsza, szczególnie przy ryczałcie czy podatku liniowym, gdzie formalności są ograniczone i coraz więcej można zrobić samodzielnie przez internet.
Gdzie lepiej płacic podatki? W Belgii czy Polsce?
System podatkowy w Belgii jest wielopoziomowy, progresywny i mocno obciążający przedsiębiorców, szczególnie tych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Z drugiej strony gwarantuje on rozbudowany system świadczeń socjalnych i dostęp do wysokiej jakości usług publicznych. W Polsce podatki dla firm są generalnie niższe i bardziej elastyczne, choć przepisy podatkowe często się zmieniają, co wprowadza niepewność. Jeśli spojrzeć na prowadzenie biznesu pod kątem kosztów, Polska zdecydowanie wypada korzystniej. Belgia z kolei daje większe poczucie stabilności i bezpieczeństwa socjalnego. Ostatecznie więc to, który system jest lepszy, zależy od tego, co przedsiębiorca uznaje za priorytet – czy niższe obciążenia i elastyczność, czy silniejsze zabezpieczenie socjalne.
