Rozwój każdej firmy jest uzależniony od dostępu do źródeł finansowania. Dotyczy to szczególnie startupu, który dopiero jest na początku drogi rozwoju.
W praktyce, założyciel startupu ma do wyboru trzy źródła finansowania działalności biznesowej:
- finansowanie startupu wewnętrzne,
- finansowanie startupu kapitałem zewnętrznym.
- dotacje ze środków publicznych.
W praktyce, startupy rozwijają się przy wykorzystaniu dwóch lub trzech z podanych powyżej możliwości finansowania. Jednak, startup nie zawsze jest w stanie skorzystać ze wszystkich trzech.
Bootstrapping, czyli finansowanie startupu wewnętrzne
Pierwszą z wymienionych ścieżek określa się jako bootstrapping, czyli finansowanie startupu wewnętrzne (samodzielne). Bootstrapping to podejście, które bazuje na wykorzystywaniu wyłącznie środków własnych oraz pochodzących z działalności biznesowej startupu.
Podejście to polega między innymi na dążeniu do jak najwcześniejszego osiągania przychodów czy osiągania przychodów z działalności, która nie jest działalnością podstawową startupu.
Dodatkowo, w bootstrappingu kluczowe jest zarządzanie przepływami gotówkowymi. Przykładowo, startup wybiera źródła przychodów, które powodują szybki wpływ gotówki. Może też ograniczać wydatki gotówkowe na rzecz płatności terminowych.
Ścieżka ta, niestety, nie będzie możliwa w odniesieniu do każdej branży czy typu projektu.
Wewnętrzne finansowanie startupu stosuje się przede wszystkim na rynkach, gdzie istnieją wysokie bariery wejścia. Wysokie bariery wejścia powodują trudniejsze wejście konkurenta na rynek startupu, czyli zapewniają spokojniejszy rozwój.
Bootstrappingu nie można również stosować w przypadku projektów, które wymagają zgromadzenia znaczących środków do przeprowadzenia wstępnego rozpoznania rynku czy uruchomienia działalności operacyjnej.
Finansowanie startupu kapitałem zewnętrznym
Kapitał zewnętrzny to finansowanie bez którego w praktyce może się obejść niewiele startupów.
Potencjalnymi inwestorami w startupie są przede wszystkim trzy grupy:
- rodzina, przyjaciele i znajomi,
- anioły biznesu,
- fundusze Venture Capital.
Przyjaciele i znajomi oraz rodzina dostarczają niewielkich kwot finansowania. Te kwoty wahają się od kilku do kilkunastu, a czasem kilkudziesięciu tysięcy złotych. W przypadku wielu startupów te kwoty mogą być wystarczające do „przetestowania” rynku na przykład w podejściu minimum viable product.
Znajomi, przyjaciele i rodzina to grupa inwestorów, która często inwestuje w przedsięwzięcie nawet wtedy, gdy nie powstała jeszcze spółka. Ich inwestycje bazują w dużym stopniu na zaufaniu do założyciela startupu.
Anioły biznesu inwestują większe kwoty niż rodzina i przyjaciele. Jednocześnie, przyglądają się oni bliżej samemu projektowi i jego szansom na sukces. Ich inwestycje przeważnie wynoszą około kilkuset tysięcy złotych.
Trzecia grupa inwestorów to fundusze Venture Capital. W ramach tych funduszy, inwestycji w najwcześniejszych faza działania startupu dokonują fundusze specjalistyczne, czyli fundusze Seed Capital.
Przeprowadzane przez fundusze inwestycje charakteryzują się dość dużym stopniem sformalizowania. Fundusze Venture Capital oczekują materiałów w postaci miedzy innymi teasera inwestycyjnego, modelu finansowego czy prezentacji. Negocjacje z funduszem dotyczące warunków inwestycji czy wyceny firmy to stosunkowo skomplikowany proces.
Dotacje jako źródło finansowania startupu
Wiele startupów pozyskuje kapitał na rozwój w formie dotacji. Najczęściej, dotacje wymagają tak zwanego wkładu własnego. Znaczna część dotacji jest wypłacana w transzach dopiero po wydatkowaniu danych kwot za dany okres (np. kwartał) po przedłożeniu odpowiedniej dokumentacji.
Powoduje to, że startup musi posiadać wystarczająco dużo środków własnych, aby najpierw wydać środki według przyjętego harmonogramu. Oznacza to, że w związku z dotacją startup musi pozyskać finansowanie zewnętrzne.
Dotacje charakteryzuje bardzo duży poziom sformalizowania. Dla wielu założycieli startupów skomplikowana ścieżka pozyskania dotacji, a następnie żmudne jej rozliczanie jest nie do zaakceptowania.
Autor: Mariusz Malec
Mariusz Malec to założyciel i zarządzający firmą doradczą Private Equity Consulting. Prowadzi specjalistyczny blog. Firma wspiera przedsiębiorców w takich obszarach jak sprzedaż firmy, wycena firmy i pozyskiwanie finansowania.
