- ma pełną zdolność do czynności prawnych;
- nie została pozbawiona praw publicznych;
- nigdy nie została pozbawiona władzy rodzicielskiej;
- nie została skazana np. za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego (wykaz zastrzeżeń jest w art. 148 § 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Kto może zostać opiekunem prawnym dziecka?
Art. 149 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi jasno:
"gdy wzgląd na dobro pozostającego pod opieką nie stoi temu na przeszkodzie, opiekunem małoletniego powinna być ustanowiona przede wszystkim osoba wskazana przez ojca lub matkę, jeżeli nie byli pozbawieni władzy rodzicielskiej"
Jeśli matka lub ojciec nie wskażą takich osób, sędzia bierze pod uwagę krewnych lub innych bliskich dziecka albo jego rodziców.
Dla dziecka, które przebywa w rodzinie zastępczej, sąd jako opiekunów prawnych ustanawia rodziców zastępczych. Jeśli ojciec lub matka chcą wskazać kogoś jako opiekuna dla swojego dziecka, najlepszą formą będzie oświadczenie sporządzone przed notariuszem.
Rodzic odzyskuje prawa rodzicielskie
Gdy są przywrócił matce lub ojcu władzę rodzicielską - opieka prawna opiekuna dziecka wygasa, a to oznacza, ze sędzie nie musi wydawać w tej sprawie odrębnego orzeczenia.
Uwaga! Opieka prawna wygasa z mocą prawa również wtedy, gdy dziecko osiągnie pełnoletność.
Czy sąd kontroluje opiekuna prawnego?
Opiekun prawny dziecka podlega stałemu nadzorowi sądu opiekuńczego. Ma obowiązek uzyskiwać zezwolenie sądu we wszystkich ważniejszych sprawach dotyczących dziecka i jego majątku.
Uwaga! W terminach wyznaczonych przez sąd (nie rzadziej niż co roku) opiekun prawny dziecka składa sądowi sprawozdania dotyczące opieki nad dzieckiem oraz zarządzania jego majątkiem.
Postępowanie przed sądem
Wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego składa się do sądu opiekuńczego (sądu rejonowego, właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka).
Uwaga! Od złożenia wniosku obowiązuje opłata sądowa 40 zł.
Wraz z wnioskiem należy złożyć jako załączniki oryginały dokumentów, np. aktów stanu cywilnego. Do oryginału wniosku trzeba dołączyć jego kopię dla sądu oraz kopię dla innych uczestników postępowania sądowego. Do każdej kopii wniosku trzeba dołączyć komplet wszystkich złączników (może być to ksero tych dokumentów).
