Wspólnota majątkowa nie jest jednak konieczna. Odpowiednie czynności prawne, dokonane jeszcze przed samym aktem zawarcia małżeństwa, mogą zapobiec powstaniu tej wspólnoty. Chodzi tutaj o formę aktu notarialnego w postaci umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową, czyli o tzw. intercyzę. Samo sporządzenie intercyzy to koszt do 400 zł (zgodnie z obowiązującą obecnie taksą notarialną).
Zgodnie z prawem cywilnym, wspólność ustawowa jest wspólnością łączną lub - inaczej rzecz nazywając - bezudziałową. Majątek wspólny małżonków obejmuje w związku z tym wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania związku małżeńskiego przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.
Majątek ten stanowi też przedmiot podziału. Jeśli małżonkowie przed ślubem spisali intercyzę, wówczas majątek wspólny może powstać w trakcie trwania małżeństwa dopiero od pewnego momentu. Należy pamiętać, iż poza majątkiem wspólnym, każdy z małżonków ma swój majątek osobisty. Dany przedmiot majątkowy nie wejdzie w skład majątku wspólnego, jeżeli został nabyty na cudzy rachunek.
Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego składniki tworzące majątek wspólny nie muszą powstać w wyniku współdziałania obojga małżonków. Jeżeli dane dobro (samochód, sprzęt AGD, nieruchomość) nabyta zostało w czasie trwania związku małżeńskiego, a małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej, zasadą jest, że wchodzi ono do majątku wspólnego.
W skład majątku wspólnego, podlegającego podziałowi, wchodzą również dochody ze wspólnego majątku oraz dochody z majątków osobistych. Małżonkom najciężej jest się pogodzić z drugą z powyższych sytuacji.
