W Polsce ustawowo obowiązuje wspólnota majątkowa w małżeństwie - oznacza to, że zarobki, oszczędności, nieruchomości i inne mienie małżonków, które zostało nabyte w trakcie trwania małżeństwa, jest ich wspólną własnością, a także - odpowiedzialnością.
Do wspólnego majątku w małżeństwie nie zaliczają się np. dobra materialne nabyte przed ślubem, dziedziczenia, darowizny, odszkodowania. Jeżeli jedno z małżonków nieodpowiedzialnie i w tajemnicy przed drugą osobą zadłuży się, niestety - może zostać ona pociągnięta do spłaty długu.
Jeden z rodzajów podziału majątku, jakim jest intercyza w formie pełnej rozdzielności majątkowej, może zapobiegać takim sytuacjom.
Intercyza jako podział majątku przed ślubem i w trakcie ślubu
Jeżeli przed rozwodem małżonkowie spisali intercyzę - formalnie: umowę majątkową małżeńską, sąd nie musi dokonywać podziału majątku, ponieważ wcześniej spisany akt notarialny go wyręczył. Istnieją cztery rodzaje podziału majątku w formie intercyzy: całkowita rozdzielność majątkowa, rozszerzenie wspólnoty majątkowej, jej częściowe ograniczenie lub ponowne przywrócenie po rozdzielności majątkowej.
Intercyza nie działa wstecz, dlatego warto ją podpisać jeszcze przed ślubem. Przywrócenie wspólnoty majątkowej służy zaś małżonkom, którzy jednak chcieliby wspólnie rozliczać podatek dochodowy bądź zwiększyć swoją zdolność kredytową.
Rozwód a podział majątku bez intercyzy
Jeżeli nie została spisana intercyza, a małżonkowie się rozwodzą, najlepszym rozwiązaniem jest polubowny podział majątku. Taki podział majątku, który następuje w wyniku porozumienia stron, jest nie tylko najmniej stresujący, ale też najmniej kosztowny - rozwodnicy oszczędzają np. na kosztach mediacji, opłaceniu biegłych, o kilkaset złotych tańsze jest także złożenie wniosku o podział majątku itp. Wówczas podział majątku jest formalnością.
Podział majątku nie musi nastąpić w trakcie rozwodu. Nawet po kilku miesiącach czy latach można złożyć wniosek - prawa byłych małżonków do wspólnego majątku nie ulegają przedawnieniu.
Największe trudności przy podziale majątku sprawia wspólne mieszkanie, zwłaszcza jeżeli jeden z małżonków po rozwodzie dalej chce je zamieszkiwać lub wynajmować, jak to miało miejsce przed rozwodem. Jeżeli małżonkowie nie są zgodni co do podziału majątku, muszą wystąpić do sądu z odpowiednim wnioskiem.
Czy podział majątku jest równy?
Niekoniecznie. Małżonkowie mogą wnosić o taki podział majątku, który będzie odzwierciedlał to, ile każde z nich włożyło w dany majątek, np. w nowe mieszkanie, które z małżonków było głównym źródłem utrzymania rodziny, przy czym każde z nich może żądać zwrotów wydatków i nakładów z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego.
Jakie są rodzaje podziału majątku?
Sąd może na różne sposoby podzielić majątek między małżonków, jeżeli nie doszli oni do porozumienia. Mieszkanie może zostać przyznane mężowi z obowiązkiem spłaty byłej żony - oznacza to, że będzie on musiał uregulować sumę, którą włożyła ona jako swoją część w majątek wspólny, jakim jest mieszkanie.
Dom i inne dobro materialne, którego w danej sprawie nie sposób podzielić fizycznie, jako majątek wspólny mogą zostać sprzedane, a kwota uzyskana ze sprzedaży - podzielona między małżonków.
Majątek wspólny może zostać też podzielony fizycznie między małżonków tak, aby otrzymali oni dobra materialne o wartości swoich udziałów w tym majątku. Jeżeli do podziału zostało przeznaczone np. mienie ruchome, jakim jest wyposażenie mieszkania, a żona otrzyma mienie o wartości mniejszej niż się jej należało, mąż będzie zobowiązany przez sąd do dopłaty różnicy, jeżeli inny podział jest niemożliwy.
