Wiek XIX i XX przyniósł nowe formy artystyczne. W średniowieczu w zakresie obróbki metalów, w tym złota, dokonano już dosłownie wszystkiego - kolejne lata to właściwie tylko ulepszanie stosowanych metod. W zasadzie rzemieślnicze metody średniowieczne nie różnią się wiele od dzisiejszych, z tym że dzisiaj wszystko napędzają urządzenia elektryczne.
Sam fakt odkrycia złota okryty jest legendami i tajemnicą. Starożytni autorzy najchętniej jako odkrywcę złota wymieniają Kadmusa z Fenicji. Inni zaś wskazują Toasa, króla tauryjskiego, który miał odkryć złoto w górach Pangei (Tracja). W Chronicum Alexandrinum (628 n.e.) zasługa ta przypisywana jest Merkuremu, bogowi handlu, lub Pisusowi, królowi Italii. Wraz z upływem lat fakt odkrycia złota zatarł się i dzisiaj nie sposób ocenić, kto pierwszy odkrył złoto.
W starożytności złoto było uzyskiwane trzema metodami:
1 - Najprostsza: płukanie piasku rzecznego.
2 - Kopanie szybów i sztolni (złoża głębsze) - technika stosowana również przy wydobywaniu srebra
3 - Pracochłonna: podcięcie złotonośnego zbocza i spowodowanie obrywu skalnego, którego rozdrobione rumowisko było następnie rozmywane przez skierowany w to miejsce strumień górski. Woda spływała w koryta z gałęziami krzewu, wówczas na listkach osiadały drobiny złota. Gałęzie następnie były palone, a z popiołu wydobywane było czyste złoto. Metoda ta z rozmachem była stosowana przez Rzymian w kopalniach iberyjskich i dawała ok. 20 000 funtów złota rocznie.
Starożytni dysponowali niemałymi zasobami złota. Pliniusz w swojej Historii naturalnej opisuje, że zaledwie 16 000 funtów złota było niesione w pochodzie na cześć Klaudiusza.
Starożytni uwielbiali przepych. Złotem dekorowali stropy i ściany domostw. Szczególnie cenione były wyroby artystyczne, jak czarka przedstawiająca Ulissesa i Diomedesa, które w większości pełniły rolę wyłącznie dekoracyjną. Lucjusz Kassus przykładowo kupił 100 000 rzymskich monet zwanych sestercjami 2 kubki roboty mentora, tak piękne i zachwycające, że bał się ich używać.
Zachowane działa złotnictwa antycznego:
- O kamieniach traktat Theofasta z 1 poł. III w. p.n.e.
- Historia naturalna Pliniusza Starszego, napisana I w. n.e.
- papirusy tebańskie z przełomu III/IV w. n.e.
