Polski Ład a składka zdrowotna
Jedną z najistotniejszych i najbardziej kontrowersyjnych zmian, które są proponowane w Polskim Ładzie jest zmiana sposobu rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców. Obecnie przedsiębiorcy płacą składkę zdrowotną, co do zasady, w stałej wysokości, przy czym znaczna jej część jest odliczana w PIT – tak więc rzeczywiste obciążanie jest niewielkie.
Po uchwaleniu Polskiego Ładu zmienić mają się zasady ustalania wysokości składki zdrowotnej jak i jej odliczania od podatku PIT.
Wysokość składki będzie zależała od wybranej formy opodatkowania:
- W przypadku osób rozliczających się według skali, składka wyniesie 9% dochodu;
- Przedsiębiorcy korzystający ze stawki liniowej zapłacą składkę w wysokości 4,9%;
- Stawka składki dla ryczałtowców wynosić będzie natomiast 4,9%, przy czym będzie obliczana od podstawy zależnej od wysokości uzyskiwanych przychodów (tj. – w zależności od tych przychodów – od 60% do aż 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia).
Co najważniejsze, nie będzie można odliczyć składki zdrowotnej od podatku PIT. W rzeczywistości więc, opodatkowanie przedsiębiorcy znacznie wzrośnie.
Zwiększona składka zdrowotna i brak możliwości jej odliczenia od podatku PIT ma w założeniu być rekompensowana tzw. ulgą dla klasy średniej, która ma objąć również przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej.
Chodzi tu jednak jedynie o te osoby, które osiągają roczne przychody od 68.412 zł do 133.692 zł. Przepisy dotyczące opisywanej ulgi są w obecnej formie nieprecyzyjne – przewidują jednocześnie skomplikowane wzory służące ustaleniu wartości, o którą korygowana będzie podstawa opodatkowania. Ponadto pewne wątpliwości może rodzić również fakt, że ustalenie, czy dana osoba prawidłowo korzystała z ulgi w trakcie roku, będzie wiadome dopiero po zakończeniu danego roku.
Zmiana wysokości i możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku powoduje, że faktyczne obciążanie podatkowe przedsiębiorcy rośnie znacząco – dla osoby rozliczającej się podatkiem liniowym, rzeczywista stawka płaconych podatków po zmianach może wynieść ponad 26%.
Wyższa kwota wolna i podwyższenie I progu podatkowego
Projektowane przepisy przewidują podwyższenie kwoty wolnej od podatku PIT dla wszystkich podatników do kwoty 30.000 zł. Po zmianach kwota zmniejszająca podatek nie będzie malała już wraz ze wzrostem dochodów.
Co ważne, zostanie także z obecnych 85.528 zł do 120.000 zł podniesiony próg dochodów, po przekroczeniu którego zastosowanie znajdzie 32% stawka podatku.
Te zmiany mają, więc w teorii rekompensować m.in. podwyższenie składki zdrowotnej.
Składka zdrowotna od członków zarządu
Złe wiadomości dotyczą także zarządów spółek z o.o.!
Obecnie pełnienie funkcji członka zarządu na podstawie powołania i pobieranie z tego tytułu wynagrodzenia nie stanowi tytułu ani do ubezpieczeń społecznych ani do ubezpieczenia zdrowotnego.
Wynagrodzenie to podlega jedynie opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT, liczonym wedle skali podatkowej.
Popularnym i dobrym rozwiązaniem było, więc wypłacenie wynagrodzenia na rzecz członka zarządu na podstawie uchwały, do wysokości limitu w I progu podatkowym – wynagrodzenie to było wtedy opodatkowane PIT-em w wysokości 17%, bez konieczności zapłaty jakichkolwiek składek ZUS.
Polski Ład ma ten stan rzeczy zmienić. Zgodnie z przyjętym projektem takie wynagrodzenie będzie objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Oznacza to, że przychody otrzymywane z tytułu wykonywania obowiązków członka zarządu na mocy uchwały (począwszy od 2022 roku) miałyby stanowić podstawę do obowiązkowej 9% składki zdrowotnej, przy czym tak jak opisałem to powyżej – nie będzie możliwości odliczenia jej od podatku.
W związku z tym, rzeczywiste opodatkowanie wynagrodzenia członków zarządu wzrośnie o kolejne 9%. Oznacza to, że najlepiej zarabiający (ponad 1 mln zł) będą płacili podatek w wysokości 45%!
Obniżenie stawek ryczałtu podatku dochodowego
Polski Ład ma zmienić stawki ryczałtu od niektórych kategorii przychodów ewidencjonowanych – chodzi tu w szczególności o obniżenie stawki do 12% w przypadku przychodów uzyskiwanych z niektórych usług IT i do 14% w przypadku przychodów osiąganych m.in. z usług w zakresie opieki zdrowotnej i usług architektonicznych i inżynierskich.
Trzeba jednak pamiętać, że do podanych stawek będzie trzeba doliczyć obowiązkową składkę zdrowotną (która dotychczas była odliczana w większej części od podatku). Stąd rzeczywiste opodatkowanie znowu wzrośnie.
Najem indywidualny tylko na ryczałcie
Zmiany uderzą także w osoby lokujące swoje oszczędności w lokale na wynajem.
Obecnie dochody z najmu indywidualnego mogą być opodatkowane według skali, chyba że podatnicy wybiorą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Polski Ład eliminuje jednak możliwość rozliczania tych przychodów według skali.
Oznacza to, że po zmianach przepisów właściciel mieszkania nie będzie mógł już odliczać od podstawy opodatkowania poniesionych kosztów, a więc nie będzie mógł m.in. amortyzować wartości lokalu. To znacząco wpłynie na obowiązek zapłaty podatku, gdyż obecnie – dzięki amortyzacji z reguły wysokiej wartości lokalu – można było uniknąć płacenia podatku nawet przez kilka lat.
Od kwoty wynajmu podatnik zobowiązany będzie odprowadzić podatek w wysokości 8,5 proc. do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% od nadwyżki przychodów ponad 100 tys. zł rocznie.
Co istotne, wbrew początkowym założeniom, podatnicy mogą stosować dotychczasowe zasady jeszcze do końca 2022 r. (pierwotny plan zakładał eliminację skali już od stycznia 2022 r.).
Opodatkowanie sprzedaży środków trwałych po leasingu
Koniec także, że sprzedażą poleasingowego samochodu bez podatku.
Jest to efekt kolejnej negatywnej dla podatników zmiany - a więc podatnik będzie musiał zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej przychód z odpłatnego zbycia rzeczy poleasingowych (chodzi tu o leasing operacyjny), jeżeli po okresie leasingu, a przed zbyciem, zostały one wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w których składniki te wycofano z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
Co to oznacza na przykładzie samochodu? Otóż cenę za jaką sprzedamy samochód będzie trzeba zaliczyć do przychodów naszej działalności, chyba że od czasu wycofania go z działalności minie 6 lat.
Przypomnijmy, że aktualnie okres po upływie, którego zbycie takich wykupionych do majątku prywatnego rzeczy poleasingowych nie rodzi obowiązku zapłaty PIT wynosi 6 miesięcy.
Karta podatkowa wyłącznie dla dotychczasowych podatników
Od 1 stycznia 2022 r. podatnicy mają stracić możliwość złożenia wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej.
Kto więc do tej pory rozliczał się kartą podatkową, będzie mógł zachować tę formę rozliczenia. Natomiast kto z niego nie korzystał już z niej nie skorzysta.
Zmiana odliczania składki zdrowotnej od podatku dotknie także osoby rozliczające się kartą podatkową. Osoby te nie będą miały już możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej. W przypadku karty podatkowej, wysokość składki będzie wynosiła 9% minimalnego wynagrodzenia. Od 2022 roku składka ta wyniesie ok. 270 zł miesięcznie.
Minimalny podatek CIT
Projektowane przepisy Polskiego Ładu przewidują nowy podatek minimalny dotyczący spółek (w założeniu – do dużych korporacji), które ponoszą stratę z działalności operacyjnej, czyli ze źródeł przychodów innych, niż z zysków kapitałowych.
Stawka takiego podatku ma wynosić 10%, przy czym podstawą opodatkowania będzie m.in. 4% przychodów (innych, niż zyski kapitałowe).
Zgodnie z projektem minimalny podatek CIT nie będzie dotyczył w szczególności podatników rozpoczynających działalność (ale tylko w roku rozpoczęcia działalności i dwóch kolejnych latach podatkowych) jak również podatników, których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne.
Estoński CIT
Polski Ład ma również uatrakcyjnić w Polsce tzw. Estoński CIT. Rozszerzony ma zostać katalog podmiotów uprawnionych do Estońskiego CIT-u (o spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne). Proponuje się także eliminację przesłanki ponoszenia nakładów inwestycyjnych, czy też likwidację górnego limitu przychodów.
Zmiany te mają uatrakcyjnić ten rodzaj rozliczenia, gdyż jego dotychczasowa forma obarczona była wadami i pomimo szumnych zapowiedzi rządu niewielu przedsiębiorców zdecydowało się skorzystać z tego rozwiązania.
Polski ład – założenia
Póki co trzeba pamiętać, że projektowane zmiany trafiły obecnie do Senatu, a więc opisane zasady mogą się jeszcze zmienić. Należy się jednak przygotować, że przepisy te po ewentualnych poprawkach wejdą w życie już od początku 2022 r.
W związku z tym istotne jest, by każdy przedsiębiorca przeanalizował, czy i w jakim zakresie projektowane zmiany wpłyną na jego działalność gospodarczą.
Zgodnie z kalkulatorem przygotowanym przez firmę PWC, przedsiębiorca wystawiający co miesiąc faktury na kwotę 10,000 zł netto (12300 brutto) na zmianach nowego ładu straci rocznie równowartość 5963 zł.
Póki co wydaje się, więc, że obciążenia podatkowe głównie wzrosną i będą one uciążliwe szczególnie dla małych przedsiębiorców.
