Uwaga! W 2007 roku w życie weszły przepisy, dzięki którym lokatorskie prawo do lokalu za symboliczną opłatą można było przekształcić na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Skorzystało z nich bardzo wiele osób. Dzisiaj możliwe jest tylko przekształcenie mieszkań lokatorskich w odrębną całość.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
To dosyć dziwna forma prawna tzw. niepełnej własności. Mieszkanie należy do spółdzielni, ale osoba, która ma do niego prawo własnościowe może je np. sprzedać.
Uwaga! Musi jednak uzyskać zgodę spółdzielni (to tylko formalność). Mieszkanie to podlega także dziedziczeniu, tak jak inne składniki majątku. Można dla niego założyć księgę wieczystą i wpisać hipotekę (czyli zaciągnąć kredyt lub pożyczkę pod zastaw mieszkania). By mieć takie własnościowe prawo, nie musisz być członkiem spółdzielni, choć zazwyczaj się to opłaca, bo wówczas będziesz płacił niższy czynsz.
Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawo do lokalu w odrębną własność
W takiej sytuacji stajesz się pełnoprawnym właścicielem mieszkania i współwłaścicielem budynku, w którym mieszkasz oraz gruntu, na którym został on wybudowany.
Uwaga! Takie przekształcenie (inna nazwa uwłaszczenie) musi mieć formę aktu notarialnego. Na szczęście opłata notarialna, która ponosi właściciel mieszkania, nie jest bardzo wysoka, no nie zależy od wartości lokalu. Według przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych opłata notarialna wynosi 1/4 najniższego wynagrodzenia, taki jest także koszt założenia księgi wieczystej i wpisu do niej. Koszty przekształcenia wynoszą więc około 600 zł (razem z wypisami aktu notarialnego). Przy czym nie pobierany jest podatek od czynności cywilnoprawnych.
Czy spółdzielnia może odmówić prawa ustanowienia odrębnej własności?
Spółdzielnia nie ma prawa odmówić Ci ustanowienia odrębnej własności a jedynym wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy grunt na którym znajduje się budynek mieszkalny ma nieuregulowany status prawny.
Uwaga! Aby rozpocząć proces uwłaszczania, musisz złożyć odpowiedni pisemny wniosek do spółdzielni (poproś o poświadczenie daty złożenia na kopii). W związku ze złożeniem wniosku oraz jego rozpatrzeniem nie ponosisz żadnych opłat.
Spółdzielnie mają 6 miesięcy od otrzymania wniosku na zawarcie umowy przeniesienia własności lokalu. W momencie, gdy chociaż jedno z mieszkań w danym budynku zostanie przekształcone, automatycznie, z mocy prawa, budynek przekształca się we wspólnotę mieszkaniową, ale to nie oznacza, ze spółdzielnia przestaje nim zarządzać, sprawuje bowiem zarząd powierzony.
Dziedziczenie mieszkania spółdzielczego
Mieszkania spółdzielcze własnościowe nabywa się w drodze dziedziczenia na takich samych zasadach jak to się dzieje w przypadku mieszkań własnościowych.
W odniesieniu do lokalu spółdzielczego własnościowego, jeśli spadkobierców jest kilku, to powinni oni w ciągu roku od śmierci właściciela mieszkania wybrać pełnomocnika, który będzie podejmować w ich imieniu decyzję związane z odziedziczonym mieszkaniem.
Uwaga! Po tym terminie na wniosek spadkobierców lub spółdzielni, sąd wyznaczy przedstawiciela.
W przypadku mieszkania spółdzielczego lokatorskiego prawo do najmu takiego lokalu jest niezbywalne, a to oznacza, ze nie może być ono zapisane w testamencie, ale w przypadku śmierci najemcy może przejść na jego współmałżonka (w pierwszej kolejności), dzieci oraz inne bliskie osoby.
Uwaga! Warunkiem jest przynależność tej osoby do grona członków spółdzielni mieszkaniowej.
Jeśli małżonek zmarłego do nich nie należy, aby zachować mieszkanie, powinien w ciągu roku od dnia śmierci żony lub męża, złożyć do spółdzielni deklarację członkowską. Musi napisać podanie o przyjęcie go w poczet jej członków i zapłacić opłatę członkowską. Do załatwienia formalności niezbędny jest akt zgonu i prawomocne orzeczenie sądu lub notarialne potwierdzenie nabycia spadku po zmarłym.
Uwaga! Jeśli małżonek tego nie zrobi, spółdzielnia wyznacza mu dodatkowy termin: minimum 6 miesięcy. Po upływie tego czasu władze spółdzielni mogą podjąć uchwałę o wygaśnięciu prawa do lokalu i nakazać jego opuszczenie. Wtedy prawa do przyjęcia do spółdzielni przechodzą na dzieci i rodzinę.
Wkład mieszkaniowy
Spadkobiercy zawsze go dziedziczą. By otrzymać wkład mieszkaniowy, muszą złożyć wniosek o nabycie spadku. Po uprawomocnieniu się postanowienia sadu, powinni w urzędzie skarbowym uregulować podatek i od tej pory mogą domagać się od spółdzielni lub osoby, na którą przeszło prawo do najmu wypłaty wkładu mieszkaniowego.
