Badanie przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych na grupie 100 tysięcy osób wykazało, że ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 jest 30-40 razy większe u osób, których BMI przekracza 35 kg/m² niż u ludzi z BMI poniżej 22 kg/m². Związek między otyłością a cukrzycą potwierdzają statystyki – aż 90 proc. pacjentów z cukrzycą typu 2 zmaga się z problemem otyłości. Jednym z najsilniejszych czynników determinujących pojawienie się choroby jest otyłość brzuszna, która cechuje się odkładaniem tkanki tłuszczowej wewnątrz jamy brzusznej. Ilość tłuszczu może być mierzona wskaźnikiem talio-biodro, densytometrycznie czy metodą tomografii komputerowej. Im większa ilość tłuszczu, tym szybciej następuje generowanie insulinoodporności i dochodzi do nadmiernego produkowania kwasów tłuszczowych. Zależności nie mają jednak charakteru liniowego i są w dużej mierze związane ze stopniem ogólnej nadwagi. Dla rozwoju cukrzycy o wiele większe znaczenie ma czas trwania otyłości, zmiany stopnia nadwagi, a także wiek i aktualna masa ciała chorych. Aby stworzyć skuteczny plan postępowania leczniczego, należy wziąć pod uwagę wszystkie wyżej wymienione elementy.
Warto pamiętać, że przyczyny otyłości u chorych na cukrzycę stanowią wynikową dziedzicznych predyspozycji do otyłości, niemniej głównym powodem rozwoju problemów z wagą jest zbyt duże spożycie kalorii. Nadwaga powoduje problemy z kontrolą cukrzycy, co z kolei przyczynia się do gorszego wykorzystania insuliny przez organizm.
Jednym z podstawowym elementów modyfikujących styl życia cukrzyków jest prawidłowa dieta. Stosując się do zasad diety opracowanej przez profesjonalnego dietetyka mamy pewność, że stężenie glukozy nie jest ani zbyt wysokie, ani zbyt niskie. Zdrowe odżywianie redukuje również prawdopodobieństwo wystąpienia chorób serca.
Codzienna dieta cukrzyka powinna obfitować w rozpuszczalne włókna roślinne, czyli warzywa, owoce, nietłuste ryby i chleb razowy. Niewskazane jest natomiast spożywanie dużych ilości tłuszczów zwierzęcych oraz czerwonego mięsa. Chorzy powinni również unikać pokarmów, które zawierają łatwo przyswajalne cukry.
Leczenie dietetyczne jest zatem nakierowane na redukcję wagi, czyli stopniowe i umiarkowane zmniejszanie się ciężaru ciała. Oczywiście, stosując dietę, nie należy zapominać o zachowaniu równowagi między ilością i gramaturą spożywanych posiłków a wydatkiem energetycznym. Dieta winna być zatem wspomagana wysiłkiem fizycznym – tylko dzięki temu utrzymamy prawidłową masę ciała i zmniejszymy ilość tkanki tłuszczowej w organizmie.
Ćwiczenia fizyczne są korzystne z wielu względów. Pomagają zmniejszyć poziom cukru we krwi, obniżyć ciśnienie tętnicze, a także zmniejszyć zapotrzebowanie organizmu na insulinę. Wystarczy ćwiczyć już 20 minut w ciągu dnia, aby zmniejszyć hiperglikemię podstawową i poposiłkową. Warto jednak pamiętać, że ćwiczenia nie powinny być zbyt obciążające, bo grozi to hipoglikemią.
