VAT w UE

Lista towarów i usług potraktowanych takim ulgowym VAT-em obejmuje m.in. dostawy gazu ziemnego, żywność i napoje (z wyjątkiem alkoholowych), ziarno, zwierzęta, dostawy wody, sprzęt medyczny, transport pasażerski, usługi biblioteczne, bilety teatralne, usługi hotelowe, sprzęt rolniczy, a także ubrania i obuwie dziecięce (jeśli stawka obniżona obowiązywała już wcześniej). Od obowiązku podwyższania stawek są jednak wyjątki, np. Grecja uzyskała prawo utrzymania obniżonego VAT na niektórych mniej rozwiniętych i trudno dostępnych wyspach. Ma to ich  mieszkańcom zrekompensować wysokie koszty transportu towarów.
Podnosząc podatki, Unia jednocześnie zakazała pobierania powszechnego niegdyś na Zachodzie podwyższonego VAT od dóbr luksusowych, ale wprowadzanie w życie tego przepisu nie przebiega zbyt szybko. W unijnych planach przewiduje się wprowadzenie zakazu odliczania przez przedsiębiorstwa VAT od zakupu i kosztów używania firmowych samochodów osobowych, kosztów podróży służbowych i niektórych wydatków reprezentacyjnych.Podstawowa stawka polskiego VAT  z nawiązką spełnia warunki UE, to samo dotyczy obniżonej stawki dla eksportu.  
Rolnicy mają prawo wyboru systemu opodatkowania między ryczałtowym zwrotem podatku VAT a rozliczaniem się na zasadach ogólnych. Rolnicy, którzy wybiorą ryczałtowy zwrot podatku VAT nie będą wystawiać faktur i nie będą prowadzić księgowości. Muszą natomiast posiadać konto bankowe, na które odbiorcy będą przelewać pieniądze za dostarczony towar i przechowywać przez pięć lat faktury. Poza tym nie będą mieć żadnych obowiązków względem urzędów skarbowych.Formę rozliczenia na zasadach ogólnych mogą wybrać tylko ci rolnicy, którzy w poprzedni roku mieli ponad 20 tyś. PLN obrotów. Rolnicy, którzy wybiorą zasady ogólne zobowiązani są do wystawiania faktur, a raz na miesiąc lub kwartał wypełnią deklarację podatkową (bilans wydatków i dochodów) i złożą ją w urzędzie skarbowym.
Jeśli okaże się, że w danym okresie wartość VAT ze sprzedaży jest większa od wartości VAT z zakupów, to różnica ta musi zostać odprowadzona do urzędu; w odwrotnej sytuacji urząd zwróci rolnikowi tę różnicę.Zmienić się będzie musiał stosunkowo wysoki dziś limit (80 tyś. zł) obrotu rocznego, zwalniający podmiot gospodarczy z obowiązku doliczania do swoich cen podatku od wartości dodanej.  W UE limit wynosi tylko 5000 euro (ok. 21 tyś. zł), ale nawet państwa należące do Unii podnoszą go dość powoli. Niemniej jednak trzeba się liczyć z tym, że za kilka lat drobni polscy przedsiębiorcy będą musieli zdobyć umiejętność rozliczania VAT.
Dla wielu z nich odprowadzanie go oznaczać będzie konieczność podniesienia cen lub ograniczenia własnej marży. Polska wprowadziła Ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z dnia 7 maja 1999 r., umożliwiającą zwrot VAT-u dla cudzoziemców, kupującychtowary na jej terytorium. Zmniejszy to zapewne wielkość szarej strefy - obcokrajowcy będą bowiem żądać rachunków.Konieczne stanie się ujednolicenie VAT na towary i usługi krajowe i zagraniczne. Do- stosujemy się w ten sposób do unijnego zakazu dyskryminacji importu.
Firmy krajowe korzystające z preferencji, wytwarzające ciągniki i przyczepy rolnicze oraz aparaty słuchowe, stracą parasol ochronny. Kupujących usługi za granicą ucieszy natomiast wiadomość, że uzyskają możliwość odliczenia zapłaconego za nie podatku.W Polsce VAT-u od luksusu nie mamy, więc nie będzie kłopotów ze znoszeniem stawki podwyższonej. Jej rolę pełni jednak akcyza, którą można u nas nakładać na dobra wydające się polskiemu ustawodawcy zbytkiem.