Rok podatkowy jest to zwyczajowo rok kalendarzowy. Może się jednak zdarzyć tak, że podatnik, zawiadamiając odpowiedni sposób organ podatkowy, określi w inny sposób rok podatkowy (będący okresem kolejnych, pełnych dwunastu miesięcy). Musi to jednak być zawarte w statucie.
Czasami przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym może być przychód. Sytuacja taka będzie miała miejsce przy niektórych rodzajach przychodów osiąganych na terytorium RP przez podatników mających swe siedziby za granicą (np. przychody z tytułu praw autorskich czy dywidend) oraz podmiotów krajowych (np. w wypadku przychodów z tytułu dywidend i innych udziałów w zyskach osób prawnych).
Przychody
Za przychody ustawa (art.12) uznaje m.in.:
otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, wartość przychodów w naturze, wartość umorzonych zobowiązań, wartość zwróconych wierzytelności, itd.
Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej uważa się przychody należne, choćby nie zostały jeszcze otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów i udzielonych bonifikat. Ponadto ustawodawca uznaje za przychód wartość czynszową nieruchomości, w wypadku udostępnienia przez podatnika nieruchomości osobom trzecim. Przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.
Wyłączone z opodatkowania są przychody z: działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej; z gospodarki leśnej oraz z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Kosztami uzyskania przychodów nazywamy koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych przez ustawę (art.16 ust.1). Kosztami uzyskania przychodów będą więc w głównej mierze:
koszty surowców, materiałów produkcyjnych, koszty zużycia energii elektrycznej, wody, gazu, koszty wynagrodzeń, koszty reklamy itd.
Dodatnią różnicę pomiędzy sumą przychodów a kosztem ich uzyskania nazywamy dochodem, ujemną zaś stratą. Ustalane są one na podstawie ewidencji kosztów i przychodów w księgach rachunkowych. Gdy osoba prawna ze swej działalności poniesie stratę, ma możliwość pokrycia jej z dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.
Zwolnienia z opodatkowania
Ustawodawca zwalnia od opodatkowania niektóre rodzaje dochodów ( art.17 ustawy). Są to m.in.:
dochody funduszy inwestycyjnych, dochody kościelnych osób prawnych , dochody podatników, z wyłączeniem przedsiębiorstw państwowych, spółdzielni oraz spółek, których celem statutowym jest działalność naukowa, oświatowa, kulturalna, dochody NFZ, dochody związków zawodowych i partii politycznych wydatkowane na cele statutowe w roku podatkowym, itp.
