Poniżej cechy charakteryzujące złego lidera wyłonione na podstawie dwóch badań przeprowadzonych przez firmę konsultingową ZENGER/FOLKMAN specjalizującej się w rozwoju pracowników: oceny 360-stopniowej 450 menedżerów przedsiębiorstw z listy Fortune 500, spośród których 31 zostało zwolnionych w okresie 3 kolejnych lat oraz oceny 360-stopniowej przeprowadzonej na 11 tysiącach liderów, spośród więc wyłonione na podstawie analizy cech 31 zwolnionych menedżerów w pierwszym badaniu oraz 10% najmniej skutecznych liderów wyłonionych w drugim. Każdy zły szef miał conajmniej jedną wadę, a większość z nich miała ich kilka.
Tak więc najgorszy lider:
1. Jest pozbawiony energii i entuzjazmu.
Traktuje nowe przedsięwzięcia jako zawracanie głowy, rzadko na ochotnika zgłasza się do nowych projektów oraz unika nadmiaru obowiązków. Najlepszym określeniem dla niego jest zdanie - cytat z jednej z ocen: "To człowiek, który wysysa z ludzi całą energię i chęć do działania."
2. Akceptuje swoje przeciętne wyniki.
Wyolbrzymia trudności związane z realizacją celów po to, żeby po ich osiągnięciu sprawiać wrażenie, że osiągnął sukces. Jego motto to zdanie: "Obiecuj mniej, dostarczaj więcej".
3. Nie ma jasno określonej wizji i kierunku działania.
Wychodzi z założenia, że jego jedynym zadaniem jest realizacja. Niczym niedoświadczony turysta, który boi się zejść ze szlaku, daje sobie radę, dopóki nie dojdzie do rozwidlenia dróg.
4. Nie umie trafnie ocenić sytuacji.
Podejmuje decyzje, które postrzegane są przez jego kolegów po fachu oraz podwładnych jako te, które nie leżą w najlepszym interesie firmy.
5. Nie lubi współpracować.
Najchętniej działa na własną rękę, stroniąc od kolegów i traktując ich jak rywali. W rezultacie takiego zachowania ludzie, którzy mogliby służyć mu swoim wsparciem i wiedzą, zaczynają ich unikać.
6. Mówi jedno, a robi drugie.
Uchodzi za człowieka nieetycznego i nieuczciwego. Najpierw wytycza standardy zachowań lub oczekiwania odnośnie wyników, a potem sam je lekceważy.
7. Sprzeciwia się nowym pomysłom.
Z założonia odrzuca pomysły kolegów i podwładnych. W rezultacie takiego działania firma traci możliwość ich wykorzystania i nie rozwija się.
8. Nie uczy się na własnych błędach.
Mimo, że popełnia statystycznie tyle samo błędów co jego koledzy po fachu, nie wyciąga wniosków z porażek i nie wykorzystuje ich jako szansy na poprawę czy pozytywną zmianę. Stara się ukryć swoje błędy i ciągle je rozpamiętuje.
9. Nie ma zdolności interpersonalnych.
Grzeszy zarówno przez działanie jak i zaniechanie. Bywa apodyktyczny i szorstki a przy tym niedostępny i wyniosły. Rzadko też docenia i chwali osiągnięcia innych.
10. Nie wspiera rozwoju zawodowego innych.
Zaniedbuje rozwój swoich podwładnych, koncentrując się głównie na sobie. Taka postawa osłabia zaangażowanie całych zespołów jak również ich poszczególnych członków.
Na pozór wydawałoby się, że każdy mniej lub bardziej doświadczony lider stara się wyeliminować takie zachowania. Zbyt często jednak nieskuteczni menedżerowie nie zdają sobie sprawy z własnych błędów i zaniedbań. Potwierdzeniem na to może być wniosek z przeprowadzonego badania, że w rzeczywistości osoby, które zebrały najgorsze opinie, nie miały sobie nic do zarzucenia.
Zachęcam Cię więc do krytycznego spojrzenia na siebie oraz poproszenia innych o szczerą ocenę w 10 wymienionych wyżej obszarach. Kto wie, być może od tego zależeć będzie Twoja obecna i przyszła kariera.
Na podstawie artykułu "10 grzechów głównych popełnianych przez liderów", Harvard Business Review, 2009.
