Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy, która w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego:
urodziła dziecko
przyjęła dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia,
przyjęła dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem.
Zasiłek macierzyński przysługuje także pracownicy, która urodzi dziecko po rozwiązaniu umowy o pracę , jeżeli umowa ta została rozwiązana z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy u którego była zatrudniona lub z naruszeniem przepisów prawa pracy (prawomocne orzeczenie sądu pracy).
Jeżeli umowa o prace została rozwiązana z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy, a pracownicy nie zapewniono innego zatrudnienia ma ona prawo do zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego do dnia porodu.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje także pracownicy zatrudnionej na umowę o pracę na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy , gdy przedłużono z nią umowę do dnia porodu.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje także pracownikowi, który przyjął na wychowanie dziecko na takich samych zasadach które dotyczą pracownicy.
W razie śmierci lub porzucenia dziecka przez pracownice, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu ojcu lub innemu ubezpieczonemu członkowi rodziny jeżeli ze względu na opiekę nad dzieckiem musiał zrezygnować z pracy, działalności zarobkowej by sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem.
Jeżeli matka dziecka wykorzysta zasiłek macierzyński za okres 14 tygodni po porodzie i zechce wrócić do pracy, pozostałą część zasiłku macierzyńskiego ma prawo wykorzystać ubezpieczony ojciec dziecka.
W Kodeksie pracy ustalono że zasiłek macierzyński wypłacany jest jako okres urlopu macierzyńskiego lub okres na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Okres ten wynosi:
126 dni - pierwszy poród
140 dni - każdy następny poród
196 dni - w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu
126 dni - w razie przyjęcia dziecka na wychowanie, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia, okres urlopu nie może być krótszy niż 56 dni
Zasiłek macierzyński przysługuje także pracownicy która wychowuję dziecko przysposobione lub wychowuje dziecko jako rodzina zastępcza z wyjątkiem rodziny zastępczej, która pełni role pogotowia rodzinnego. Zasiłek w tym przypadku przysługuje przez okres 140 dni.
Jeżeli pracownica urodzi dziecko po rozwiązaniu umowy o prace lub w trakcie urlopu wychowawczego to w takim wypadku zasiłek macierzyński przysługuje jej przez okres skrócony o 2 tygodnie. W czasie urlopu wychowawczego zasiłek macierzyński zostaje skrócony o 2 tygodnie tylko wtedy gdy pełny wymiar urlopu macierzyńskiego przypada w całości w czasie urlopu wychowawczego.
W przypadku gdy pełny wymiar urlopu macierzyńskiego, przekracza udzielony pracownicy urlop wychowawczy, wtedy zasiłek macierzyński nie jest skrócony o 2 tygodnie to znaczy, że przysługuje w pełnym wymiarze.
Gdy pracownica urodzi dziecko martwe, lub gdy zgon dziecka nastąpi przed upływem 8 tygodnia życia, ma ona prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 56 dni po porodzie, nie krócej niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Gdy zgon dziecka nastąpi po upływie 8 tygodni życia dziecka zachowuje ona prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.
Zasiłek macierzyński przysługuje:
pracownikom
osobom wykonującym pracę nakładczą
osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym
osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz osobom z nimi współpracującym
członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych
osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, duchownym.
Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla pracownika stanowi jego przeciętne wynagrodzenie miesięczne wypłacone przez okres roku kalendarzowego, który poprzedził powstanie niezdolności do pracy.
Podstawą wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla osoby nie będącej pracownikiem jest przeciętny miesięczny dochód od którego odprowadzana jest składka na ubezpieczenie chorobowe odliczając od niej kwotę w wysokości 18, 71 procent podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie z okresu roku kalendarzowego, który poprzedził powstanie prawa do zasiłku.
Zasiłek macierzyński wynosi 100% wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru.
