przyroda

Tymi słowami prezydent Chin Xi Jinping wyraził swe oczekiwania co do zdolności retencyjnych terenów zielonych urządzanych w chińskich miastach. Po serii wielkich powodzi w latach 1012 i 2013 Chińczycy jako jedni z pierwszych opamiętali się i zaczęli dostrzegać niebezpieczeństwa wynikające z betonowania znacznych powierzchni ziemi. Zauważyli, że tereny zielone mogą wchłaniać nadmiarową wodę i stopniowo oddawać ją do otoczenia. To właśnie jest podstawą idei błękitno-zielonej infrastruktury miasta.

Drzewa biocenotyczne to takie, które w znaczący sposób zwiększają bioróżnorodność tam gdzie rosną. W planach ochrony przyrody stosuje się praktyki pozostawiania takich drzew w ekosystemie lub nawet specjalnych nasadzeń. Należą tu na przykład gatunki drzew nektarodajne; albo rodzące owoce wykorzystywane przez zwierzęta jako pokarm. Jednak specjalną kategorię drzew biocenotycznych stanowią drzewa uszkodzone bądź chore, częściowo obumarłe lub zamierające. One też spełniają w przyrodzie ważną rolę.

Drewno produkują wszystkie rośliny (także zielne), lecz bez wątpienia najwięcej jest go w drzewach. Dzięki temu potrafią one osiągać ogromne rozmiary i żyć nawet przez tysiące lat. W końcu jednak zamierają, a ich szczątki bywają niestety przez ludzi usuwane. Dopiero od niedawna wiemy, że martwe drewno pełni ważną rolę w ekosystemach i powinno być w nich pozostawiane.

Spośród trzynastu użytków ekologicznych ustanowionych w Gdańsku trzy mają za zadanie ochronę miejsc zimowania nietoperzy. Cieszy takie podejście władz mojego miasta do tych sympatycznych stworzeń, o których przeciętny człowiek raczej mało wie z uwagi na ich nocny tryb życia i ukrywanie się w mroku.

Wpływ działalności ludzkiej na obszar Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego stwarza czasem zagrożenia dla jego przyrody. Ale obecności człowieka w Parku nie da się uniknąć. Co więcej, przy zachowaniu odpowiednich warunków jest ona ze wszech miar pożądana.

Fauna Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego jest różnorodna i ciekawa. Najlepiej spośród niej poznane są przez naukowców ptaki. Sporo wiemy też o innych kręgowcach. Ale przedstawiciele pozostałych zwierząt w Parku nie są bynajmniej mniej interesujący.

Trójmiejski Park Krajobrazowy przyczynia się do ochrony występujących w nim gatunków rzadkich i zagrożonych. Omawiając tę jego funkcję, najpierw zajmę się organizmami osiadłymi, czyli roślinami i grzybami. Osobno natomiast napiszę o zwierzętach, które z powodu zdolności do aktywnego przemieszczania się wymagają nieco innych zabiegów ochronnych.

W planach ochrony Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego można wyróżnić dwa pozornie sprzeczne, a w istocie wzajemnie uzupełniające się podejścia: „przyrodniczo-konserwatorskie” i „gospodarcze”. Nie powinno się ich sobie przeciwstawiać. Oba są ważne, oba pełnią swoją istotną rolę w Parku.

Ponieważ od tysiącleci uprawiamy rolnictwo, to z wyjątkiem marginalnych, zanikających kultur gdzieś w Afryce i Ameryce Południowej zrezygnowaliśmy niemal całkowicie ze zbieractwa. 

Życie człowieka bez otaczającej go przyrody nie miałoby sensu. Nie dla wszystkich jednak jest to takie oczywiste. Wystarczy rozejrzeć się wokoło by dostrzec, jak potrafimy niszczyć środowisko. A to właśnie z niego powinniśmy czerpać wszystko, co nam potrzebne.