Problematyka mniejszości narodowych nabrała w ostatnim w wieku na znaczeniu. Związane jest to z swobodniejszym przepływem osób. Jednocześnie, zarówno narodowe jak i etniczne mniejszości, stają się coraz bardziej aktywne
w kwestii egzekwowania swoich praw.
Współczesna Europa zamieszkiwana jest przez osoby nieidentyfikujące się
z większością ludności zamieszkującej dane państwo. Występuje niewiele krajów
o jednolitej strukturze narodowościowej. Pomijając niewielkie państwa takie jak Andora, Islandia, Lichtenstein, Monako czy San Marino, jedynym krajem
o jednolitej strukturze narodowościowej jest Portugalia. Właśnie fakt niejednorodności, wysoki poziom skomplikowania przedstawianej materii, były powodem wyboru tematu mojej pracy. Kwestia mniejszości narodowych stanowi jeden z najważniejszych tematów występujących obecnie w polityce, co związane jest z ułatwionym przepływem osób i postępującym procesem globalizacji. Występowanie mniejszości narodowych i etnicznych w danym państwie jest przedmiotem zainteresowania ze strony nie tylko władz, ale i obywateli. W mniej tolerancyjnych środowiskach nie trudno o konflikty na tle narodowościowym oraz występowanie antagonizmów. Zmiany w regulacjach dotyczących tej kwestii są ciekawym obiektem obserwacji, ze wzglądu na kształtowanie się płaszczyzny międzynarodowej, która w założeniu powinna mieć unifikacyjny charakter, jak i ewolucji uregulowań wewnątrz danego państwa.
W polskiej literaturze istnieje wiele prac poruszających kwestię analizy standardów międzynarodowych w zakresie osób należących do mniejszości narodowych. Spośród opracowań, które tę problematykę ukazują w sposób kompleksowy oraz w oparciu o aktualny stan prawny, należy wymienić przede wszystkim pracę G. Janusza zatytułowaną „Ochrona praw mniejszości narodowych w Europie” wydaną w Lublinie w 2011 roku, B. Mikołajczyk „Mniejszości w prawie międzynarodowym”(Katowice 1996r.) oraz S. Pawlaka „Ochrona mniejszości narodowych w Europie”(Warszawa, 2001r.), stanowiące podstawę rozważań niniejszego zagadnienia.
Brakuje jednakże pozycji poruszających rozwiązania owego problematycznego zagadnienia na przykładzie konkretnych państw wraz z ukazaniem praktycznego zastosowania wypracowanych rozwiązań. Wyjątkiem jest książka T. Białka pod tytułem „Międzynarodowe standardy mniejszości narodowych i ich realizacja na przykładzie Białorusi, Litwy i Ukrainy”(Warszawa, 2008r.), szeroko opisująca strukturę ochrony mniejszości, w wybranych krajach Europy.
Oprócz wyżej wymienionych opracowań, jako podstawowe źródła informacji należy wymienić także akty prawne takie jak dyrektywy i rozporządzenia organizacji międzynarodowych, ustawy o ochronie mniejszości narodowych poszczególnych państw, jak i inne akty prawne regulujące tę kwestię.
Wykorzystane zostały również strony internetowe. Do najważniejszych z nich należą strony internetowe rządowe, jak strona Sejmu lub Senatu RP, zawierające liczne zagadnienia tematyczne oraz strony internetowe mniejszości narodowych prezentujące niniejsze zagadnienie w sposób praktyczny.
Wykorzystane przez mnie źródła stanowią próbę opracowania problemu zarówno z perspektywy międzynarodowej jak i w wewnętrznych systemach prawa. Stanowią one syntezę wypracowanych do tej pory w dyskursie prawniczym definicji mniejszości narodowych i rozwiązań kształtowanych w systemach międzynarodowych czy też krajowych. Autorzy posługują się zintegrowaną koncepcją pojęcia mniejszości narodowych w przeciwieństwie do tworzenia jej unifikacyjnej wersji.
