Optymalizacja wpłat na PFRON dla przedsiębiorców zatrudniających osoby niepełnosprawne przyczyniła się do wzrostu poziomu zatrudnienia w stosunku do lat ubiegłych. Dlaczego więc mimo potencjału jaki daje zmniejszanie wpłat na PFRON zatrudnienie nie wzrasta?
Bardzo interesujące badania w tym zakresie pod nazwą „Pracodawca na TAK” zostały przeprowadzone w Polsce przez Grupę Job. Badanie przeprowadzone zarówno wśród pracodawców jak i osób niepełnosprawnych wykazały, że wzrasta świadomość wśród przedsiębiorców o korzyściach jakie daje zatrudnienie niepełnosprawnego pracownika. Powyżej 60% pracodawców zadeklarowało chęć podjęcia działań mających na celu rekrutację osoby ze stopniem niepełnosprawności. Również stygmatyzacja osoby niepełnosprawnej jako gorszego pracownika w ostatnich latach zdecydowanie zmalała, a przedsiębiorcy wiedzą, że ze względu na trudności ze zdobyciem pracy i jej terapeutyczne właściwości, niepełnosprawny pracownik charakteryzuje się taką samą lub większą efektywnością i zaangażowaniem. Tak uważa aż 83% badanych pracodawców.
Na te optymistyczne badania należy jednak spojrzeć z dystansem, gdyż biorące w nich udział firmy w nieproporcjonalnej ilości (w stosunku do średniej krajowej) już zatrudniały osoby niepełnosprawne, a co za tym idzie były w temacie bardziej obeznane i skłonne do zatrudnienia większej ich ilości w przyszłości. Badanie daje natomiast interesujący wgląd w powody, które powstrzymują przedsiębiorców przed zatrudnieniem niepełnosprawnych.
- ograniczona wiedza i brak doświadczenia w zakresie współpracy z osobami z niepełnosprawnością
- brak odpowiedniej kwalifikacji zawodowej wśród osób niepełnosprawnych
- stereotypy osoby niepełnosprawnej
- obawa ze strony pracowników przed nierównym traktowaniem
- obawa przed mniejszą efektywnością w pracy
- obawa przed koniecznością poświęcenia większej ilości czasu osobom z niepełnosprawnością
- obawa przed koniecznością dostosowania systemu pracy do osób z niepełnosprawnością
Przedsiębiorcy zapytani o to, co głównie przyczyniło się głównie do zmiany ich nastawienia do osób z niepełnosprawnością to bliższe ich poznanie w środowisku zawodowym i prywatnym. Ankietowanych pracodawców do zaoferowania pracy osobie niepełnosprawnej bardziej zachęcały takie doświadczenia niż możliwość optymalizacji kosztów PFRON.
Polskę czeka długa droga do sprawnie funkcjonującego rynku pracy dla osób niepełnosprawnych tym bardziej, że nie funkcjonuje on dobrze dla nikogo i wiele tych samych problemów z uzyskaniem pracy dotyka zarówno osoby pełnosprawne jak i nie. Do tej pory ulgi na PFRON dla przedsiębiorców przyczyniły się znacząco do poszerzenia ofert pracy pozwalając niektórym firmom oszczędzić nawet 100 tysięcy złotych rocznie. Wydaje się jednak, że pojawiła się potrzeba instytucji lub firmy, która pomogłaby osobom niepełnosprawnym zdobyć wstępne przeszkolenie do zawodów, które mogłyby wykonywać pomimo swojej niepełnosprawności. I tylko czas pokaże kto w najbliższych latach obejmie taką rolę.