Oferta w Internecie

Oferta winna zawierać istotnie postanowienia umowy, do zawarcia której zmierza oferent. Jeżeli brak któregoś z istotnych elementów przyjmuje się, że nie jest to oferta a zaproszenie do zawarcia umowy. Różnica między nimi polega na tym, że nadawca nie jest związany postanowieniami zawartymi w wysłanej informacji.

Oferta może być złożona do oznaczonego i nieoznaczonego kręgu odbiorców. W Internecie najczęściej wykorzystywanymi metodami do składania ofert są strona internetowa i poczta elektroniczna.

Oferta złożona do konkretnego odbiorcy

Za chwilę złożenia oferty w postaci elektronicznej poczytuje się moment, gdy została wprowadzona do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, by adresat mógł zapoznać się z jej treścią (art. 61 § 2 k.c.). W przypadku e-maila z ofertą handlową, za moment złożenia propozycji zawarcia umowy przyjmuje się chwilę gdy wiadomość zostanie skutecznie wysłana, tzn. gdy dotrze na serwer poczty adresata. Zgodnie z kodeksową regulacją taka oferta wiąże składającego, do czasu w którym składający ofertę mógł otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia, chyba że okres ważności oferty został przez oferenta określony. Jeżeli jednak owo opóźnienie wynika z przyczyn niezależnych od oblata, wówczas umowa dochodzi do skutku pod warunkiem, że oświadczenie woli zostało wysłane we właściwym czasie.

Oferta złożona do nieoznaczonego odbiorcy

Oferty adresowane do nieoznaczonego kręgu odbiorców (ad incertas personas) zamieszczane są zazwyczaj na stronach internetowych. Oferta złożona w ten sposób wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie. W tym przypadku owo potwierdzenie nie jest oświadczeniem woli, którego efektem jest zawarcie umowy. Potwierdzenie to ma charakter oświadczenia wiedzy, które skutkuje związaniem oferenta złożoną propozycją (art. 661 § 1 k.c.).
Takim potwierdzeniem jest np. umiejscowienie określonego produktu w wirtualnym koszyku zakupów danego sklepu internetowego.

Jak stanowi art. 661 § 2 k.c. przedsiębiorca, który składa ofertę do nieoznaczonego kręgu odbiorców obowiązany jest przed jej zawarciem poinformować drugą stronę w sposób zrozumiały i jednoznaczny o:
- czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy,
- skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty,
- zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zwieranej umowy,
- metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie,
- językach, w których umowa może być zawarta,
- kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej.

Odwołanie oferty

Co do zasady odwołanie oświadczenia woli skuteczne jest wówczas gdy dotrze do adresata wcześniej bądź w tym samym czasie co owo oświadczenie. Biorąc pod uwagę fakt, iż każda wiadomość e-mail opatrywana jest zarówno datą jak i dokładną godziną, stwierdzić można iż otrzymanie w tym samym czasie oświadczenia woli i jego odwołania jest praktycznie niemożliwe. Natomiast wcześniejsze dotarcie informacji o odwołaniu oferty od jej samej wskazuje na to że odwołanie to zostało wysłanie przez oferenta wcześniej, zanim została wysłana oferta.

Inaczej jest w przypadku, gdy oferentem i oblatem jest przedsiębiorca. Art. 662 § 1 k.c. stanowi, iż w stosunkach między przedsiębiorcami oferta może zostać odwołana, jeżeli oświadczenie o odwołaniu oferty zostało złożone drugiej stronie przed wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty. Odwołać oferty nie można, jeżeli wynika to z jej treści lub określono termin przyjęcia.

Przyjęcie oferty

Podobnie jak jej złożenie jest oświadczeniem woli. Przyjęcie oferty może objawić się albo przez złożenie oświadczenia o przyjęciu oferty, albo przez fakt przystąpienia do wykonania umowy przez drugą stronę w odpowiednim czasie.

Do złożenia oświadczenia o przyjęciu oferty stosuje się ogólne zasady wynikające z art. 61 k.c. Jeżeli oświadczenie zostało wyrażone w postaci elektronicznej skuteczne jest, gdy zostało wprowadzone do środka komunikacji w taki sposób żeby osoba, do której jest kierowane mogła zapoznać się z jego treścią. W pozostałym przypadkach przyjmuje się, iż oświadczenie, które ma być złożone danej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.

Przystąpienie do wykonania umowy bez składania oświadczenia o przyjęciu oferty ma zastosowanie wówczas gdy nie jest ono wymagalne, w szczególności gdy składający ofertę żąda niezwłocznego wykonania umowy. Realizacja umowy to nic innego jak wykonanie zobowiązania, do realizacji którego, w przypadku zawarcia umowy, strona jest zobowiązana. Np. osoba, która kupi książkę w internetowym sklepie nie wysyła oświadczenia woli, lecz dokonuje przelewu na konto sprzedawcy tytułem ceny.

Milczenie oblata może zobowiązywać jedynie wówczas, gdy jest on przedsiębiorcą i pozostaje ze składającym ofertę w stałych stosunkach gospodarczych. Wówczas brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się za przyjęcie oferty (art. 682 k.c.).

Na koniec warto wspomnieć jeszcze o czasie i miejscu zawarcia umowy. Otóż zgodnie z art. 70 i 71 przywoływanego już niejednokrotnie Kodeksu cywilnego w razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego oświadczenia o jej przyjęciu bądź w chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy. Jeżeli chodzi o miejsce przyjmuje się, że właściwe jest miejsce otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu albo miejsce zamieszkania bądź siedziby składającego ofertę w chwili zawarcia umowy.