autor: Aleksandra Leinz
Inkubatory przedsiębiorczości to instytucje, których zadaniem jest szeroko rozumiana pomoc dla firm rozpoczynających działalność. Ich ideą jest wprowadzenie na rynek i ochrona (inkubacja) nowopowstających przedsiębiorstw. Aby otrzymać pomoc należy pamiętać, że inkubator, ze względu na specyfikę swojej działalności, wspiera przede wszystkim działalność usługową.
Inkubatory przedsiębiorczości (IP) zaczęły w Polsce powstawać jeszcze przed jej wejściem do Unii Europejskiej. Obecnie są znacznie bardziej popularne i mają większe możliwości. Zarówno ich powstawanie, jak i późniejsza działalność jest chętnie wspierana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Światowe Forum Stowarzyszeń Inkubatorów Przedsiębiorczości i Inkubatorów Parków Naukowych, które odbyło się w 2003 r. w Richmond (USA), przyjęło jedną definicję dla inkubowania biznesu i inkubatorów przedsiębiorczości: "Program Inkubacji Przedsiębiorczości, który zdefiniowano jako proces rozwoju ekonomicznego i socjalnego, skierowany na doradzanie potencjalnym i początkującym przedsiębiorstwom (start-up), organizowanie oraz przyspieszenie ich wzrostu i sukcesu poprzez kompleksowy program wspierania biznesu. Głównym celem jest wypromowanie efektywnych przedsiębiorstw, które wyjdą z programu w określonym czasie, zdolne samodzielnie przetrwać finansowo na rynku. Te firmy tworzą miejsca pracy, rewitalizują środowisko lokalne, komercjalizują nowe technologie, tworzą dobrobyt i pomyślny rozwój lokalnej i narodowej gospodarki."
Kluczowymi elementami sukcesu inkubacji przedsiębiorczości są:
1. zarząd, który organizuje środki i rozwija powiązania biznesowe, marketingowe i menedżerskie, odpowiednio do potrzeb przedsiębiorców - klientów,
2. wspólne usługi biurowe, szkolenie, zaplecze techniczne i wyposażenie,
3. dobór klientów i proces przyspieszonego rozwoju, w wyniku czego przedsiębiorstwa stają się bardziej samodzielne oraz przygotowane do wyjścia z programu,
4. pomoc w uzyskaniu środków finansowych niezbędnych dla rozwoju przedsiębiorstwa.
Inkubatory Przedsiębiorczości są szansą dla początkujących przedsiębiorców. Rozwój gospodarczy naszego kraju obudził ducha przedsiębiorczości wśród wielu Polaków. Na całym świecie motorem zmian w biznesie są małe i średnie przedsiębiorstwa, które - mając niewiele do stracenia, a dużo do zyskania - wykazują się większą chęcią do podejmowania ryzyka. Niestety, wielu przedsiębiorców ma dobre pomysły na rozwinięcie własnej działalności, ale brak im wiedzy, doświadczenia i umiejętności niezbędnych w biznesie. IP wyciągają pomocną dłoń do początkujących biznesmenów, bo są przedsięwzięciem zorientowanym na ich wspomaganie poprzez dostarczanie powierzchni biurowych, obsługi administracyjnej, usługi z zakresu marketingu, konsultingu prawnego i technicznego oraz pomocy w pozyskiwaniu środków finansowych na rozwój działalności. Działalność niektórych IP przypomina działania funduszy. Wspomagają one inkubowane przedsiębiorstwa poprzez fachowe doradztwo w zarządzaniu oraz inwestują własny kapitał w zamian za mniejszościowe udziały. Dzięki temu następuje skrócenie czasu, w którym produkt lub usługa trafia na rynek. Obniża również ryzyko finansowe ze strony przedsiębiorcy. Tak działające IP mają większy wpływ na działalność użytkowników inkubatora oraz osiągają wymierne korzyści wynikające ze wzrostu wartości nowopowstałych przedsiębiorstw. Większość istniejących inkubatorów zostało utworzonych jako inicjatywa fundacji, stowarzyszeń, agencji bądź innych organizacji (coraz częściej gmin i powiatów), mających na celu wspieranie rozwoju lokalnego i regionalnego.
Działanie IP nastawione jest na wspomaganie nowopowstałych i pomoc w rozwoju istniejących już firm. W tych ramach mieszczą się podstawowe cele jego istnienia, które najczęściej obejmują:
- tworzenie miejsca rozwoju i nabierania doświadczenia firm do późniejszego samodzielnego funkcjonowania na rynku,
- tworzenie instrumentów, na bazie obiektu i zaplecza technicznego, wspierających powstawanie nowych miejsc pracy dla bezrobotnych, poprzez inkubowanie nowych i rozwój istniejących małych i średnich przedsiębiorstw,
- wspieranie i stosowanie systemu zachęt celem szybkiego wyinkubowania nowych podmiotów gospodarczych,
- wspieranie wszelkich przedsięwzięć społecznych pozwalających na łagodzenie i usuwanie negatywnych skutków bezrobocia oraz na rzecz wzrostu aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych.
Inkubatory przedsiębiorczości wspomagają inkubowane przedsiębiorstwa najczęściej poprzez:
- wynajem powierzchni biurowych, magazynowych, rzadziej produkcyjnych, poniżej rynkowej ceny wynajmu,
- zapewnienie obsługi administracyjnej,
- udostępnienie infrastruktury informacyjnej (telefon, faks, ksero, komputer itp.),
- udostępnianie zaplecza konferencyjnego,
- działalność doradcza (doradztwo prawno-podatkowe, pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych z programów Unii Europejskiej, usługi doradcze dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz osób fizycznych chcących rozpocząć działalność gospodarczą, usługi doradcze w zakresie zagadnień związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, przygotowywanie biznes planów oraz studiów wykonalności),
- oferowanie usług biurowych,
- pomoc w pozyskaniu kapitału na dalszy rozwój,
- usługę marketingową,
- organizowanie szkoleń i warsztatów z zakresu tworzenia i zarządzania własną firmą (szkolenia i seminaria wyjazdowe, szkolenia wewnętrzne i otwarte, kursy zawodowe, kursy podnoszące kwalifikacje i przekwalifikujące),
- organizowanie i prowadzenie wymiany doświadczeń, promocji, praktyk zawodowych w zakresie rozwoju przedsiębiorczości,
- działalność proinnowacyjna (pomoc w nawiązywaniu kontaktów gospodarczych - organizacja spotkań przedsiębiorców, międzynarodowych misji gospodarczych oraz transfer technologii i kojarzenie partnerów gospodarczych, usługi doradcze w zakresie źródeł finansowania innowacyjnych przedsięwzięć gospodarczych).
Każde przedsiębiorstwo chcące znaleźć się w IP musi spełnić pewne warunki. Mimo, że każdy Inkubator przedstawia własne wymagania, w większości wypadków są one w zasadniczej części podobne:
1. nowopowstałe przedsiębiorstwo (najczęściej istniejące nie dłużej niż 2 lata, ale w niektórych IP nawet mniej niż 1 rok),
2. zadeklarowanie długości pobytu w inkubatorze (przeważnie nie dłużej niż 2-3 lata),
3. przedstawienie biznes planu oraz źródeł finansowania rozwoju.
Każda firma ubiegająca się o uzyskanie pomieszczenia do prowadzenia działalności na terenie IP powinna zastanowić się nad różnymi kwestiami związanymi z planowaną działalnością i wziąć pod uwagę:
- chęć rozwoju,
- tworzenie nowych miejsc pracy,
- współdziałanie z innymi inkubowanymi firmami,
- brak działalności konkurencyjnej w stosunku do innych firm będących w inkubatorze,
- nowe rozwiązania, technologie, patenty oraz innowacyjność,
- możliwości finansowania,
- działalność nie szkodzącą środowisku naturalnemu.
Firmy jeszcze niedziałające muszą złożyć do zarządu IP wypełniony wniosek zgłoszeniowy oraz biznes plan, który będzie zawierać również:
- powód i potrzebę wynajmu pomieszczenia,
- obecne i przewidywane w przyszłości zapotrzebowanie na powierzchnię,
- merytoryczny zakres działalności,
- przygotowanie i doświadczenie zawodowe właścicieli firm i zatrudnionych pracowników,
- dotychczasowe osiągnięcia jako przedsiębiorcy,
- nowatorstwo działalności na rynku, innowacyjność pomysłu.
A firmy już istniejące, dodatkowo:
- zaświadczenie o niezaleganiu z zapłatą zobowiązań podatkowych,
- zaświadczenie o niezaleganiu z zapłatą składek ZUS,
- dokumenty założycielskie firmy,
- sprawozdanie finansowe za ostatnie półrocze,
- zaświadczenie o niekaralności właścicieli firmy.
W praktyce spotkać się można również z pojęciem inkubatora technologicznego, który jest pewną odmianą IP - wyodrębnioną organizacyjnie, budżetowo i lokalowo jednostką, która zapewnia początkującym przedsiębiorcom z sektora MSP pomoc w uruchomieniu
i prowadzeniu firmy oferującej produkt lub usługę powstałą w wyniku wdrożenia nowej technologii. Jest to, więc również forma udzielania pomocy młodym firmom oraz indywidualnym przedsiębiorcom, posiadającym pomysł na innowacyjną technologię czy usługę, ale niedysponującym wystarczającymi środkami na jego realizację, bądź nieumiejącym znaleźć sposobu na wdrożenie go w życie. Z działalnością inkubatora technologicznego, wiąże się ściśle pojęcie technostarter - jako określenie innowacyjnego przedsiębiorstwa założonego przez pracownika lub pracowników środowisk naukowych, wykorzystujących innowacyjne rozwiązania, do których posiadają prawa. Technostarter może być kapitałowo lub operacyjnie powiązany z jednostką macierzystą (spin-out) lub nie (spin-off).
Efektem działalności IP jest rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, powstawanie nowych miejsc pracy, a poprzez to - poprawa sytuacji gospodarczej regionu i jego mieszkańców. Nie bez znaczenia jest również fakt, że działalność IP wpływa na lepsze postrzeganie regionu przez jego mieszkańców, media, instytucje rządowe i pozarządowe oraz inwestorów. Ponadto, niektóre IP obejmują specjalnym programem przedsiębiorców niepełnosprawnych, mając na celu również likwidację istniejących barier fizycznych i środowiskowych.
Inkubatory przedsiębiorczości to instytucje, których zadaniem jest szeroko rozumiana pomoc dla firm rozpoczynających działalność. Ich ideą jest wprowadzenie na rynek i ochrona (inkubacja) nowopowstających przedsiębiorstw. Aby otrzymać pomoc należy pamiętać, że inkubator, ze względu na specyfikę swojej działalności, wspiera przede wszystkim działalność usługową.
Inkubatory przedsiębiorczości (IP) zaczęły w Polsce powstawać jeszcze przed jej wejściem do Unii Europejskiej. Obecnie są znacznie bardziej popularne i mają większe możliwości. Zarówno ich powstawanie, jak i późniejsza działalność jest chętnie wspierana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Światowe Forum Stowarzyszeń Inkubatorów Przedsiębiorczości i Inkubatorów Parków Naukowych, które odbyło się w 2003 r. w Richmond (USA), przyjęło jedną definicję dla inkubowania biznesu i inkubatorów przedsiębiorczości: "Program Inkubacji Przedsiębiorczości, który zdefiniowano jako proces rozwoju ekonomicznego i socjalnego, skierowany na doradzanie potencjalnym i początkującym przedsiębiorstwom (start-up), organizowanie oraz przyspieszenie ich wzrostu i sukcesu poprzez kompleksowy program wspierania biznesu. Głównym celem jest wypromowanie efektywnych przedsiębiorstw, które wyjdą z programu w określonym czasie, zdolne samodzielnie przetrwać finansowo na rynku. Te firmy tworzą miejsca pracy, rewitalizują środowisko lokalne, komercjalizują nowe technologie, tworzą dobrobyt i pomyślny rozwój lokalnej i narodowej gospodarki."
Kluczowymi elementami sukcesu inkubacji przedsiębiorczości są:
1. zarząd, który organizuje środki i rozwija powiązania biznesowe, marketingowe i menedżerskie, odpowiednio do potrzeb przedsiębiorców - klientów,
2. wspólne usługi biurowe, szkolenie, zaplecze techniczne i wyposażenie,
3. dobór klientów i proces przyspieszonego rozwoju, w wyniku czego przedsiębiorstwa stają się bardziej samodzielne oraz przygotowane do wyjścia z programu,
4. pomoc w uzyskaniu środków finansowych niezbędnych dla rozwoju przedsiębiorstwa.
Inkubatory Przedsiębiorczości są szansą dla początkujących przedsiębiorców. Rozwój gospodarczy naszego kraju obudził ducha przedsiębiorczości wśród wielu Polaków. Na całym świecie motorem zmian w biznesie są małe i średnie przedsiębiorstwa, które - mając niewiele do stracenia, a dużo do zyskania - wykazują się większą chęcią do podejmowania ryzyka. Niestety, wielu przedsiębiorców ma dobre pomysły na rozwinięcie własnej działalności, ale brak im wiedzy, doświadczenia i umiejętności niezbędnych w biznesie. IP wyciągają pomocną dłoń do początkujących biznesmenów, bo są przedsięwzięciem zorientowanym na ich wspomaganie poprzez dostarczanie powierzchni biurowych, obsługi administracyjnej, usługi z zakresu marketingu, konsultingu prawnego i technicznego oraz pomocy w pozyskiwaniu środków finansowych na rozwój działalności. Działalność niektórych IP przypomina działania funduszy. Wspomagają one inkubowane przedsiębiorstwa poprzez fachowe doradztwo w zarządzaniu oraz inwestują własny kapitał w zamian za mniejszościowe udziały. Dzięki temu następuje skrócenie czasu, w którym produkt lub usługa trafia na rynek. Obniża również ryzyko finansowe ze strony przedsiębiorcy. Tak działające IP mają większy wpływ na działalność użytkowników inkubatora oraz osiągają wymierne korzyści wynikające ze wzrostu wartości nowopowstałych przedsiębiorstw. Większość istniejących inkubatorów zostało utworzonych jako inicjatywa fundacji, stowarzyszeń, agencji bądź innych organizacji (coraz częściej gmin i powiatów), mających na celu wspieranie rozwoju lokalnego i regionalnego.
Działanie IP nastawione jest na wspomaganie nowopowstałych i pomoc w rozwoju istniejących już firm. W tych ramach mieszczą się podstawowe cele jego istnienia, które najczęściej obejmują:
- tworzenie miejsca rozwoju i nabierania doświadczenia firm do późniejszego samodzielnego funkcjonowania na rynku,
- tworzenie instrumentów, na bazie obiektu i zaplecza technicznego, wspierających powstawanie nowych miejsc pracy dla bezrobotnych, poprzez inkubowanie nowych i rozwój istniejących małych i średnich przedsiębiorstw,
- wspieranie i stosowanie systemu zachęt celem szybkiego wyinkubowania nowych podmiotów gospodarczych,
- wspieranie wszelkich przedsięwzięć społecznych pozwalających na łagodzenie i usuwanie negatywnych skutków bezrobocia oraz na rzecz wzrostu aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych.
Inkubatory przedsiębiorczości wspomagają inkubowane przedsiębiorstwa najczęściej poprzez:
- wynajem powierzchni biurowych, magazynowych, rzadziej produkcyjnych, poniżej rynkowej ceny wynajmu,
- zapewnienie obsługi administracyjnej,
- udostępnienie infrastruktury informacyjnej (telefon, faks, ksero, komputer itp.),
- udostępnianie zaplecza konferencyjnego,
- działalność doradcza (doradztwo prawno-podatkowe, pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych z programów Unii Europejskiej, usługi doradcze dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz osób fizycznych chcących rozpocząć działalność gospodarczą, usługi doradcze w zakresie zagadnień związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, przygotowywanie biznes planów oraz studiów wykonalności),
- oferowanie usług biurowych,
- pomoc w pozyskaniu kapitału na dalszy rozwój,
- usługę marketingową,
- organizowanie szkoleń i warsztatów z zakresu tworzenia i zarządzania własną firmą (szkolenia i seminaria wyjazdowe, szkolenia wewnętrzne i otwarte, kursy zawodowe, kursy podnoszące kwalifikacje i przekwalifikujące),
- organizowanie i prowadzenie wymiany doświadczeń, promocji, praktyk zawodowych w zakresie rozwoju przedsiębiorczości,
- działalność proinnowacyjna (pomoc w nawiązywaniu kontaktów gospodarczych - organizacja spotkań przedsiębiorców, międzynarodowych misji gospodarczych oraz transfer technologii i kojarzenie partnerów gospodarczych, usługi doradcze w zakresie źródeł finansowania innowacyjnych przedsięwzięć gospodarczych).
Każde przedsiębiorstwo chcące znaleźć się w IP musi spełnić pewne warunki. Mimo, że każdy Inkubator przedstawia własne wymagania, w większości wypadków są one w zasadniczej części podobne:
1. nowopowstałe przedsiębiorstwo (najczęściej istniejące nie dłużej niż 2 lata, ale w niektórych IP nawet mniej niż 1 rok),
2. zadeklarowanie długości pobytu w inkubatorze (przeważnie nie dłużej niż 2-3 lata),
3. przedstawienie biznes planu oraz źródeł finansowania rozwoju.
Każda firma ubiegająca się o uzyskanie pomieszczenia do prowadzenia działalności na terenie IP powinna zastanowić się nad różnymi kwestiami związanymi z planowaną działalnością i wziąć pod uwagę:
- chęć rozwoju,
- tworzenie nowych miejsc pracy,
- współdziałanie z innymi inkubowanymi firmami,
- brak działalności konkurencyjnej w stosunku do innych firm będących w inkubatorze,
- nowe rozwiązania, technologie, patenty oraz innowacyjność,
- możliwości finansowania,
- działalność nie szkodzącą środowisku naturalnemu.
Firmy jeszcze niedziałające muszą złożyć do zarządu IP wypełniony wniosek zgłoszeniowy oraz biznes plan, który będzie zawierać również:
- powód i potrzebę wynajmu pomieszczenia,
- obecne i przewidywane w przyszłości zapotrzebowanie na powierzchnię,
- merytoryczny zakres działalności,
- przygotowanie i doświadczenie zawodowe właścicieli firm i zatrudnionych pracowników,
- dotychczasowe osiągnięcia jako przedsiębiorcy,
- nowatorstwo działalności na rynku, innowacyjność pomysłu.
A firmy już istniejące, dodatkowo:
- zaświadczenie o niezaleganiu z zapłatą zobowiązań podatkowych,
- zaświadczenie o niezaleganiu z zapłatą składek ZUS,
- dokumenty założycielskie firmy,
- sprawozdanie finansowe za ostatnie półrocze,
- zaświadczenie o niekaralności właścicieli firmy.
W praktyce spotkać się można również z pojęciem inkubatora technologicznego, który jest pewną odmianą IP - wyodrębnioną organizacyjnie, budżetowo i lokalowo jednostką, która zapewnia początkującym przedsiębiorcom z sektora MSP pomoc w uruchomieniu
i prowadzeniu firmy oferującej produkt lub usługę powstałą w wyniku wdrożenia nowej technologii. Jest to, więc również forma udzielania pomocy młodym firmom oraz indywidualnym przedsiębiorcom, posiadającym pomysł na innowacyjną technologię czy usługę, ale niedysponującym wystarczającymi środkami na jego realizację, bądź nieumiejącym znaleźć sposobu na wdrożenie go w życie. Z działalnością inkubatora technologicznego, wiąże się ściśle pojęcie technostarter - jako określenie innowacyjnego przedsiębiorstwa założonego przez pracownika lub pracowników środowisk naukowych, wykorzystujących innowacyjne rozwiązania, do których posiadają prawa. Technostarter może być kapitałowo lub operacyjnie powiązany z jednostką macierzystą (spin-out) lub nie (spin-off).
Efektem działalności IP jest rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, powstawanie nowych miejsc pracy, a poprzez to - poprawa sytuacji gospodarczej regionu i jego mieszkańców. Nie bez znaczenia jest również fakt, że działalność IP wpływa na lepsze postrzeganie regionu przez jego mieszkańców, media, instytucje rządowe i pozarządowe oraz inwestorów. Ponadto, niektóre IP obejmują specjalnym programem przedsiębiorców niepełnosprawnych, mając na celu również likwidację istniejących barier fizycznych i środowiskowych.
Licencja: Creative Commons
