Warunkiem uzyskania przez pracownika odprawy jest rozwiązanie stosunku pracy z pracodawcą, przy czym rozwiązanie stosunku pracy nie może nastąpić z winy pracownika.
Natomiast przepisy nie wprowadzają obowiązku rozwiązania stosunku pracy z chwilą spełnienia warunków uprawniających do emerytury (renty). Oznacza to, że pracownik, który po nabyciu uprawnień emerytalnych z jakiegoś powodu nie chce rozwiązać stosunku pracy, będzie mógł wystąpić o odprawę w późniejszym czasie.
Jak wyliczana jest odprawa emerytalna?
Do ustalenia wysokości odprawy wykorzystuje się zasady obowiązujące przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Określa je rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r., Nr 2, poz. 14, ze zm.).
Jeśli pracownik otrzymuje, zgodnie z umową o pracę, wynagrodzenie w stałej miesięcznej stawce, to ustalenie wysokości świadczenia nie jest problemem, bo stałe składniki wynagrodzenia uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy.
Gdy wynagrodzenie jest zmienne
Jeśli na wynagrodzenie pracownika składają się elementy zmienne za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, takie jak np. premia, wówczas te składniki uzyskane przez pracownika w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy, przyjmuje się w przeciętnej wysokości z tego 3-miesięcznego okresu. Może się jednak zdarzyć, że pracownik nie przepracował pełnego okresu trzech miesięcy (np. chorował), wówczas wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez niego w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które ono przysługiwało, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Pracownikowi przysługuje tylko jedna odprawa raz w życiu. Mówi to tyle, że jeśli pracownik otrzymał już odprawę emerytalną a następnie podjął ponownie pracę nie może już ubiegać się o kolejną odprawę emerytalną.
Odprawa podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych tak jak wynagrodzenie za pracę. Aby odpowiednio wyliczyć wartość odprawy emerytalnej czy też rezerw na odprawy emerytalne polecamy wyceny aktuarialne.
