Zaledwie 12% badanych przyznało, że w ciągu ostatniego roku kupiło ebooka. Na pytanie otwarte: Jakiej tematyki dotyczyły kupowane przez Pana/Panią ebooki? Odpowiedziały 74 osoby. Wielu respondentów podało więcej niż jedną tematykę kupowanych przez siebie ebooków. Poniżej zostały podane tematy według częstotliwości ich wymieniania przez respondentów:
Jako główny powód kupna ebooka 59% osób które odpowiedziały na to pytanie wybrało interesujący temat. Na pytanie dotyczące możliwości kupna ebooka w przyszłości tylko 6% osób które odpowiedziało na to pytanie wykluczyło taką możliwość. 26% nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie.
Na pytanie dotyczące planów zakupu ebooków w przyszłości aż 22% respondentów którzy odpowiedzieli na to pytanie wybrała odpowiedź zdecydowanie tak. 68% badanych przyznało, że chciałoby czytać w przyszłości ebooki jeżeli byłyby dostępne w tylu tytułach co obecnie papierowe książki. Ponad połowa badanych 52% odpowiedziała, że nie jest zainteresowana nabywaniem ebooków w przyszłości jeżeli będą dostępne w takiej samej cenie co papierowe książki. Ponad połowa badanych 54% przyznała, że kupiłaby ebooka jeżeli byłby czytany na głos dzięki programowi rozpoznającemu pismo.
Na pytanie otwarte: Co powoduje Pana/Pani zdaniem, że ebooki nie są do tej pory dostępne w tak dużym asortymencie jak książki papierowe? Udzieliły odpowiedzi 364 osoby. W celu uzyskania większej przejrzystości wyników odpowiedzi pogrupowano według ich wspólnych cech, które zostaną podane poniżej. Wielu respondentów podawało kilka przyczyn hamujących dostępność ebooków. Dodatkowo została wyszczególniona częstotliwość powtarzania się poszczególnych odpowiedzi.
Pierwsza grupa odpowiedzi na powyższe pytanie dotyczy braku wygody związanego z korzystaniem z ebooków. 92 osoby wskazały na trudności związane z koniecznością czytania na ekranie monitora, lub drukowania ebooków oraz na przyjemność związaną z obcowania z tradycyjną książką.
„bo czytanie na monitorze jest bardziej męczące dla wzroku i mniej wygodne niż książeczka ze mną na tapczanie”;
„Brak możliwości czytania ebooka w drodze do pracy czy w podróży (nie każdego stać na notebooka)”;
„brak możliwości wertowania ciągłego przeglądania treści szczególnie dotyczy to książek/podręczników”
„Książkę można czytać wszędzie.”
„eBooki, moim zdaniem nadają się dla "niewielkich" publikacji (do kilkunastu stron), więcej tekstu, który trzeba czytać z ekranu jest niewygodne. Ja osobiście wolę wydrukować tekst i czytać z kartki. Wtedy mogę usiąść gdzieś wygodnie w fotelu i czytać. OK. można by mieć notebooka na kolanach, ale trzeba czytać z ekranu, a to nie jest wygodne”.
„Jeżeli mam za coś płacić - wolę książkę którą posiadam materialnie i mogę ją czytać np. w parku, zabrać do szkoły itp...”
„książke można w każdej chwili wziąść z półki, zabrać w podróż itp.”
„książki papierowe lepiej się czyta niż ebookl”
„Książka wydana na papierze jest praktyczniejsza, mogę czytają kiedy mam na to ochotę. Natomiast ebooki są związane z dostępem do internetu, a wpatrywanie się w monitor jest dla mnie męczące”.
„Książki papierowe maj swoją wartość i są cenione. Wole czytać coś co mam w ręku chyba że tak jak było pytanie wcześniejsze byłaby czytana e-book przez lektora”.
„lubię mieć książkę ze sobą w dowolnym miejscu, co powoduje, że e-booka musiałbym drukować lub nosić ze sobą notebooka :)”
„Wolę czytać tradycyjną książkę. Gdyby e-boki były czytane...”
„Osobiście wolę czytać pismo drukowane dlatego często i tak drukuję ich fragmenty ale ta forma sprawia, że takie rozwiązanie jest droższe od tradycyjnej książki”.
„mała wygoda w czytaniu ebooków, w wersji elektronicznej czytam tylko rzeczy konieczne (tutorial, instrukcia, świeże informacje)”
„czytanie na monitorze męczy. do książki się podchodzi bardziej emocjonalnie. ksiązka jest mila w dotyku i ma dusze”.
„Książka jest czymś ponadczasowym - ma swój urok’.
„Książka papierowa ma swoją pozycję na rynku ponieważ czytelnicy przyzwyczaili się do formy "książki papierowej" jako takiej”.
Druga grupa odpowiedzi wskazywała na brak powszechności w dostępie do internetu. Jednocześnie wielu respondentów podkreślało wysokie koszty związane ze swobodnym korzystaniem z internetu.
59 respondentów wymieniło brak dostępności do internetu swoich odpowiedziach.
„Zbyt mało ludzi używa internetu do takich celów. Większość łączy się wieczorami, i to na krótko. I tak będzie, dopóki cena na internet nie zostanie obniżona”.
34 osoby podało tradycję i przywiązanie do książek papierowych jako czynnik obniżający atrakcyjność ebooków.
„Książka papierowa ma swoją pozycję na rynku ponieważ czytelnicy przyzwyczaili się do formy "książki papierowej" jako takiej”.
32 osoby nie potrafiły odpowiedzieć co hamuje rozwój ebooków.
27 osób podało brak popularności oraz nowość tego typu publikacji jako przyczynę braku dostępności ebooków.
27 osób wskazało niedostateczną promocję tego typu publikacji.
„brak kampani promocyjnych, niewielu ludzi tak naprawdę wie co to są ebooki”
21 osób wskazało bezpośrednio lub pośrednio piractwo jako czynnik hamujący rozwój ebooków.
„Miarą autora jest ilość sprzedanych książek, wyprodukowanie 1 książki jest droższe niż skopiowanie pliku tekstowego, więc piractwo by było problemem. można tak pisać i pisać, może kiedyś gdy wyprodukowanie 1 książki bedzie droższe od wyprodukowania plamtopa, wtedy ebook bedzie dominował”.
„myślę, że jednak ludzie wolą książki papierowe - a w Polsce jednak płacenie za coś co jest tylko w formie elektronicznej nie jest jeszcze dla ludzi czymś zwyczajnym - może to kwestia mentalności ?! Patrz - problem piractwa, kupowania nielegalnych Audio-CD itd.”.
16 osób podało ceny oferowanych ebooków jako zbyt wysokie.
„ebooki powinny być w niższej cenie niż książki papierowe - są "wydrukowane" na o wiele mniej wygodnym medium, czytanie jest bardzo niewygodne”
„Mało osób interesuje się ebookami, poza tym nie powinny być w tych samych cenach co papierowe książki gdyż, są one strasznie drogie, co mnie bardzo dziwi bo wydrukowanie tych ksiażek w tylu egzemplarzach co są drukowane wynosi tylko parę złotych za egzemplarz, więc dlaczego w sklepach są za kilkadziesiąt złotych ?”
16 osób wskazało małe zainteresowanie jako czynnik hamujący rozwój tego typu publikacji.
15 osób odpowiedziało, że wiele osób nie posiada informacji na temat istnienia ebooków oraz tego co oznacza to pojęcie.
„brak informacji o możliwości korzystania z ebooków”
11 osób określiło ofertę ebooków jako małą.
8 osób wskazało trudności materialne związane z zakupem komputera.
6 osób wskazało małą dostępność ebooków.
„Są dostępne w prawie tak samo dużym asortymencie, ale w dwóch "kanałach" dystrybucji: 1) legalne (jak projekt Gutenberg czy biblioteki internetowe) - klasyka literatury, ustalone lub "wygaśnięte" prawa autorskie, 2) pirackie - nowe i stare książki wszelkiego typu, rozprowadzane prywatnie, poprzez p2p etc. Prawie wszystkie nowo wydane bestsellery są tak dostępne”.
Inne przykładowe odpowiedzi, które nie zostały sklasyfikowane brzmiały:
- warto słuchać tekstu czytanego przez specjalny program.
- brak zaufania i podejrzliwość.
- mentalność, brak dostępu do nowej technologii.
- obawy przed komputerem.
- brak atmosfery
- małe zainteresowanie i zacofanie społeczne
- niski poziom edukacji informatycznej
- ludzie nie lubią czytać w internecie
Osoby, które są zdecydowane na kupno ebooków w przyszłości zadeklarowały jednocześnie kupno większej liczby książek w ciągu ostatniego roku. 33% osób, które są zdecydowane na kupno ebooków w przyszłości zadeklarowało kupno 3-5 książek w ciągu ostatniego roku. 25% osób zdecydowanych na kupno ebooka w przyszłości zadeklarowało kupno 6-10 książek w ciągu ostatniego roku. 44% osób zdecydowanych na kupno ebooka są to osoby w wieku od 26-35 lat. Dysponują wyższymi dochodami niż członkowie całej badanej populacji. 16% przekonanych do kupna ebooków w przyszłości osiąga dochody w wysokości od 2501-3000zł.
Zakończenie
Ponad połowa kupujących 59% były to osoby z wyższym wykształceniem. Wśród kupujących spora część odmówiła odpowiedzi na pytanie o dochody. Interesujące jest że taki sam odsetek osób które kupiło ebooki to klienci z dochodami 0-250zł oraz od 1001-1500zł. Odsetek osób z takimi dochodami wynosił w tych przypadkach po 14% wszystkich kupujących ebooki.
Za najważniejszy czynnik hamujący rozwój ebooków internauci określili brak wygody związany z niematerialną formą nośnika informacji.
Respondenci wyrazili także obawy, że konsekwencją oderwania książki od jej materialnego nośnika będzie łatwość nielegalnego kopiowania ebooków. W Polsce płacenie za coś co istnieje w elekronicznej formie nie jest dla ludzi czymś oczywistym.
Kolejnym czynnikiem hamującym rozwój ebooków jest także brak nieograniczonej dostępności do internetu dla szerokich mas społecznych.
Wiele osób wyraziło przekonanie, że aby ebooki były atrakcyjne powinny być oferowane w niższej cenie niż tradycyjne książek. Internauci podkreślali przywiązanie do tradycyjnych książek. Różnica w cenie byłaby premią za niewygodę czytania z ekranu komputera lub za konieczność drukowania na papier.
Część respondentów podkreśliła, że większe przekonanie do książek papierowych to kwestia tradycji. Społeczeństwo woli zapłacić za coś namacalnego co można wziąć do ręki.
Wśród tematów kupowanych ebooków najczęściej pojawiały się ebooki o problematyce informatycznej, dotyczącej finansów, psychologii osiągania sukcesu oraz biznesu. Wygląda na to, że osoby kupujące ebooki szukają konkretnych rad dotyczących różnych aspektów życia. Brak jest natomiast beletrystyki wydanej w postaci ebooka. Prawdopodobnie może się to zmienić dopiero gdy programy rozpoznające pismo i przetwarzające go na dźwięk staną się bardziej dostępne.
Tomasz Szopiński