Moc i właściwości lecznicze czystka

Roślina ta, mimo swoich udokumentowanych właściwości lecz­niczych przez wieloletnie aplikowanie w wielu schorzeniach, była do niedawna praktycznie mało znana wśród fitoterapeutów i prawie zu­pełnie obca lekarzom medycyny akademickiej oraz farmaceutom. Czystek wykazuje wielokierunkowe działanie lecznicze, rzadko spotykane u jednej rośliny, to­ też właśnie dzięki temu zasługuje na szczegól­ną uwagę i jest godny plecenia do stosowania przez każdego z nas, nie tylko w czasie choroby.

Wzmianki o czystku sięgają IV wieku p. n. e. Swoją popularność zawdzięcza on botanicznej osobliwości, mianowicie jego delikatne liście są „obłożone” miękką, pachnącą substancją (żywicą). Znana jest ona pod nazwą ladanum lub labdanum i zbiera się ją po dzień dzisiejszy. W gorące letnie dni w miejscu występowania czystka odczuwalny jest miły aromat przypo­minający świeży, właśnie wyjęty z ula miód. Odkrycie tej rośliny zawdzięczamy pasterzom, którzy obserwowali pasące się kozy. Kiedy zwierzęta były chore, zjadały czystek, innym razem unikały go. W czasach antycz­nych labdanum stał się uniwersalnym le­kiem na wiele schorzeń.

Stosowano go jako środek do szybkiego gojenia się ran, jako lek przeciwkaszlowy, przeciw wypadaniu wło­sów oraz jako środek na wszelkiego rodzaju choroby skórne. Czystek napina skórę i wy­gładza ją, przeciwdziała zatem tworzeniu się zmarszczek. W greckiej medycynie ludowej od dawna znane są jego właściwości prze- ciwświądowe. Znalazł zastosowanie w cho­robach alergicznych, także przy zwalczaniu hemoroidów oraz infekcji bakteryjnych ran. Słynni lekarze greccy zalecali stosowanie czystka w leczeniu wielu chorób.

Mimo takich rekomendacji starożytnych czystek odszedł w zapomnienie. Powodem tego był błąd mnicha, który przepisując i tłu­macząc fundamentalne dzieło Dioskurydesa De Materia Medica na łacinę, pomylił Cistus incanaus z Hedera helix, czyli bluszczem. Niepamięć ta trwała bardzo długo, bo od co najmniej 900 roku do początku XX wieku. Obecnie coraz więcej przeprowadzanych jest badań naukowych mających na celu udokumentowanie tego, co poznano już w starożytności. Najnowsze badania nauko­we są wprost zdumiewające i potwierdzają, że czystek jest jednym z najbardziej obiecu­jących skarbów natury świata roślinnego.

Występowanie i opis rośliny

Cistus incanaus jest niepozornym, niewiel­kim krzewem, zwany też skalną różą. To jed­na z 20 odmian tej rośliny. Rośnie w krajach basenu Morza Śródziemnego, w górzystych i ciepłych rejonach Grecji, Cypru, byłych re­publikach Jugosławii czy Turcji. Dominują tam skały wapienne i krzemianowe. Roślina ta lubi ciepło i światło oraz ziemie bogate w magnez. Rośnie w ukryciu. Czystek jest de­likatnie owłosiony i posiada różowe, fioleto­we lub czerwone kwiaty. Liście ma pachną­ce, naprzemianległe, jajowato-lancetowate. Mają one, w zależności od okazu, gładki lub falisty brzeg z wyraźnie widocznym uner­wieniem liścia.

Kwiaty mogą występować pojedynczo albo w skupiskach o różnych ko­lorach, kwitną od kwietnia do czerwca, osią­gają około 1,5 cm średnicy. W okresie kwit­nienia regularnie rozwijają się nowe pączki. Czystek rośnie w specyficznym klimacie, któ­ry dla innych roślin jest niesprzyjający, lecz roślina ta stała się prawdziwym mistrzem w przystosowaniu się do takich warunków. Sprzyjają one powstawania pożarów, które niszczą wszystko, co spotkają na swojej dro­dze. Czystek został wyposażony przez naturę w„ogniotrwały”system korzeniowy i dlatego jako jedyna z pierwszych roślin wyrasta na popiołach pozostałych po pożarze.

Właściwości i działanie

Niezwykłymi właściwościami czystka zainte­resowano się ponownie w XX wieku, kiedy to postęp technologiczny (nowoczesne kon­strukcje aparatury pomiarowej) pozwolił na dokładne zbadanie i określenie zawartości jego poszczególnych składników. Najwięk­sze znaczenia dla medycyny stanowi dziko rosnący różowy czystek. Swoje wyjątkowe właściwości czystek zawdzięcza bogatej zawartości polifenoli, oprócz tego zawie­ra olejki eteryczne i żywice. Roślina ta jest jednym z najbogatszych źródeł polifenoli. Są to związki fenolowe należące do grupy substancji roślinnych o działaniu antyok- sydacyjnym i wspierającym układ immu­nologiczny człowieka.

Polifenole posiadają doskonałe właściwości antybiotyczne (czy­stek jest kilkadziesiąt razy skuteczniejszy od leków Tamiflu oraz Relenza). Polifenole działają przeciwzapalnie, przeciwwiruso- wo, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, przeciwhistaminowo. Zapobiegają chorobie niedokrwiennej serca, opóźniają procesy starzenia, wpływają pozytywnie na jakość życia. Są niezwykle skutecznym środkiem w przypadku infekcji żołądkowo-jelitowych. Mają ogromną zdolność wychwytywania i usuwania wolnych rodników.

Hamują roz­wój wirusów opryszczki i półpaśćca. Specjaliści z dziedziny profilaktyki leczenia chorób nowotworowych dowodzą, że sys­tematyczny wysoki udział polifenoli w diecie może ustrzec człowieka przed najgroźniej­szymi postaciami raka: płuc, żołądka, jelit, przełyku, trzustki, wątroby, gruczołu sut­kowego, prostaty, skóry. Polifenole niszczą związki odpowiedzialne za powstawanie zmian nowotworowych. Najnowsze badania niemieckie potwierdza­ją, że czystek stanowi nadzieję dla leczonych na boreliozę, powoduje oklejanie się bakterii, dzięki czemu nie dopuszcza do ich połącze­nia z błoną komórkową.

Badania

Tą cudowną rośliną zainteresowały się także niemieckie media. Pod koniec 2005 roku w programie telewi­zyjnym ukazał się reportaż dotyczący badań i najnowszych osiągnięć nauki związanych ze zgłębianiem właściwości leczniczych czystka. Pod specjalistycznym mikroskopem można było zobaczyć wirusy na zewnętrznej po­wierzchni komórki, które nie miały szansy na przedostanie się do jej wnętrza. Niesamowita liczba polifenoli utworzyła barierę w postaci białek powierzchniowych otaczającą komór­kę i unieszkodliwiała intruzy nie dopuszczając do infekcji. Polifenole jako witaminy XXI wie­ku, znane także pod nazwą witamina P, sku­tecznie chronią komórki przed wirusami.

Jak już wspomniano, czystek należy do roślin, które mają już od dawna udokumentowane działanie lecznicze. Pojedynczo jego składniki są nam wszystkim dobrze znane, ale dopiero w połączeniu są niezwykle skuteczne. Kolejne doniesienia ze świata nauki mówią, że czystek został okrzyknięty zabójcą bakterii, ponad piętnaście razy silniejszym niż inne preparaty. Wiele środków chemicznych o tak dużym spek­trum działania powoduje liczne skutki ubocz­ne i interakcje z innymi lekami. W przypadku czystka nie stwierdzono żadnych działań nie­pożądanych, nawet po przedawkowaniu.

Preparaty z czystka możemy najczęściej spo­tkać w formie sypkiej herbatki do zaparza­nia, kapsułek, ekstraktów, olejków, syropów, tabletek, maści, kremów. Jednak najpopu­larniejsza w użyciu jest herbata z czystka. Sporadyczne jej stosowanie nie przynosi wymiernych korzyści. Należy ją pić przez mi­nimum 4 tygodnie, po 3-5 filiżanek w ciągu dnia. Czystek może powodować lekkie uczu­cie suchości w ustach, jest to efekt składni­ków antywirusowych.

Przypomnijmy w skrócie fakty o czystku:

• stosowany jest z powodzeniem od 2500 lat,
• podczas jego stosowania nie stwierdzo­no skutków ubocznych,
• nie uodparnia wirusów na swoje działa­nie, mimo nawet długiego stosowania,
• posiada najwyższą zawartość polifenoli ze wszystkich jadalnych roślin europejskich,
• polifenole zawarte w czystku hamują proliferację komórek i zakażenia ludzkimi wirusami grypy i ptasiej grypy,
• można go bezpiecznie stosować u dzie­ci, kobiet ciężarnych i matek karmiących,
• korzystnie wpływa na trądzik i różnego rodzaju wysypki skórne,
• wspomaga proces leczenia boreliozy i nowotworów,
• łagodzi wszelkie stany zapalne w organiźmie wywołane prze bakterie, grzyby i wirusy,
• odtruwa cały organizm i opóźnia proces starzenia się.

Porównanie aktywności przeciwutleniaczy.Źródło-Instytut LEFO w Ahrensburg, Niemcy

• herbata z czystka – 24,0
• zielona herbata – 8,5
• sok z czarnego bzu – 7,0
• witamina C – 5,6
• czerwone wino – 5,3
• sok z wiśni – 4,8
• czarna herbata – 3,1
• sok z cytryny świeży – <1,0
• herbata z rumianku – <1,0

Dlaczego czystek jest mało znany i tak niewiele o nim wiemy?

Na to pytanie nie można udzielić jednoznacz­nej odpowiedzi, nie znamy bowiem wszyst­kich aspektów tej sprawy. Zamiast odpowie­dzi, nasuwają się raczej dwa kolejne pytania: Dlaczego czystek pomimo tylu udokumen­towanych walorów leczniczych, nie jest po­wszechnie stosowany w medycynie? Jest wręcz nieznany lekarzom. Dlaczego sprawu­jący władzę politycy wolą wydawać nasze pieniądze (pochodzące z podatków) na pro­mowanie, pozyskiwanie drogich leków kon­cernów farmaceutycznych, które wykazują często wiele skutków ubocznych, zamiast popularyzować naturalne, zdrowe i nauko­wo zbadane metody walki z chorobami?

Na te i inne podobne pytania, musisz, drogi Czytelniku, znaleźć sam odpowiedź.

Żródło: prof. dr n. farm. i n. med. Wiktor Stelmach.