Niedokładne wypełnianie poleceń
Czy można napisać odpowiedź zgodną z prawdą, a mimo to nie otrzymać oczekiwanej liczby punktów? Można. Wystarczy nie wypełnić dokładnie polecenia zawartego w pytaniu. Przykładowo jeśli pytanie wymaga porównania budowy dwóch komórek, nie wystarczy opisać budowy każdej komórki oddzielnie. Trzeba je porównać, wykazując różnice i podobieństwa. Należy zatem zwracać baczną uwagę na konkretne polecenia, takie jak:
- wymień,
- opisz,
- uzasadnij,
- porównaj,
- udowodnij,
- sformułuj wniosek,
- oblicz.
Słabe opanowanie fachowej terminologii
Od przyszłych biologów, biotechnologów czy lekarzy wymaga się doskonałej znajomości fachowej terminologii. Tymczasem na wypełnionych arkuszach z biologii można znaleźć wiele lapsusów, które mogą skutkować utratą punktów na egzaminie. Należy zatem zwracać uwagę na świadome stosowanie fachowych pojęć i wypełniać jak najwięcej zadań z biologii, żeby oswoić się z terminologią.
Często popełniane błędy terminologiczne:
- krew „utleniona” (powinno być „utlenowana” lub „natlenowana”),
- bakterie są „odporne” (powinno być „oporne”),
- wirusy się „rozmnażają” (powinno być „namnażają”),
- mostki „siarczkowe” (powinno być „disiarczkowe lub „dwusiarczkowe”).
Traktowanie materiałów źródłowych po macoszemu
Niektóre zadania maturalne z biologii wymagają analizy materiału źródłowego. Niestety teksty czytane są pobieżnie lub wyrywkowo w trakcie udzielania odpowiedzi na pytania, a podczas oglądania ilustracji pomija się szczegóły (np. podpisy, strzałki kierunkowe, jednostki), które mogą prowadzić do odmiennych wniosków. Żeby uniknąć złej interpretacji materiałów źródłowych, warto poświęcić na takie zadania więcej czasu, by móc dokładnie zrozumieć tekst i zapoznać się z każdym detalem. W rozbudowanych zadaniach z kilkoma podpunktami lepiej wracać do materiału przy każdym poleceniu niż polegać na zapamiętanych informacjach.
Poświęcanie zbyt małej/zbyt dużej ilości czasu na jedno zadanie
Niektórzy maturzyści „przyspieszają” z obawy, że nie zdążą z wypełnieniem całego arkusza. Jednak nadmierny pośpiech sprzyja utracie punktów, ponieważ można przeoczyć dodatkowe polecenia albo źle zrozumieć odpowiedzi w pytaniach zamkniętych (dotyczy to zwłaszcza pytań podchwytliwych, w których warianty odpowiedzi są podobnie sformułowane). Z drugiej strony maturzysta nie powinien zbyt długo skupiać się na zadaniach, których w danym momencie nie potrafi rozwiązać. Lepiej wypełnić pozostałą część arkusza, a do trudniejszych pytań wrócić później.
Nieumiejętność przekazania swojej wiedzy
Stres, uciekający czas, słabe opanowanie materiału - to wszystko powoduje, że maturzysta zaczyna improwizować zamiast udzielić konkretnej odpowiedzi. Niektórzy powielają informacje z polecenia, inni piszą elaboraty, które nie przynoszą odpowiedzi na pytanie. Uczniowie mają również problem z wykazywaniem związków przyczynowo-skutkowych i powiązywaniem wiedzy z różnych dziedzin biologii. Z kolei osoby dobrze zaznajomione z terminologią często udzielają zbyt lakonicznych odpowiedzi, w których nie wyjaśniają istoty danego zjawiska.
Jak uniknąć błędów na maturze z biologii?
Przygotowując się do matury z biologii, warto korzystać z różnych metod - oglądać filmy i prezentacje, robić obliczenia, wypełniać arkusze maturalne, analizować ilustracje i wykresy. Zadania maturalne najlepiej rozwiązywać w warunkach zbliżonych do panujących na prawdziwym egzaminie, aby nauczyć się samodzielności i zarządzania czasem. Pomocne w nauce zadania i arkusze maturalne z biologii można znaleźć w internecie. Znajdą się tam także kursy maturalne z biologii online, które zapewniają dostęp do profesjonalnych i zróżnicowanych materiałów dydaktycznych. Dzięki temu uczeń nie uczy się „na pamięć”, a zyskuje praktyczną wiedzę, która ułatwi mu formułowanie odpowiedzi oraz uzasadnianie swoich wniosków.
