Tematem tego artykułu są tajniki wiedzy o ssakach drapieżnych z gór Daba oraz innych górzystych obszarach tej części świata. Odkrywamy środowisko naturalne wraz z naukowcami od dzikiej przyrody, nawet w nieprzyjaznych krajach. Wiele jeszcze pozostało do odkrycia w dziedzinie historii naturalnej. Distribution updates oraz ekologia Carnivora w Chinach to temat dla pionierskich projektów.

Data dodania: 2023-04-17

Wyświetleń: 569

Przedrukowań: 0

Głosy dodatnie: 0

Głosy ujemne: 0

WIEDZA

NAUKOWY, POPULARNONAUKOWY

0 Ocena

Licencja: Creative Commons

Odkrywamy drapieżniki Carnivora z gór środkowochińskich

Obiektem naszego zainteresowania jest idea badania i rekomendacje dla przyszłego naukowego zrozumienia ekologii i stanu ochrony zagrożonych gatunków ssaków drapieżnych w górach Chin Środkowych, do których należą dzikie koty, wiwery, psowate, niedźwiedzie czy łasicowate rozmaitego typu. Odkrycie sekretów biologii tych drapieżników to cenna wiedza, bierzemy pod lupę te zwierzęta. Ewidencja rekordów gatunku w formie trapezu w ramach distribution updates, zrozumienie ich trybu życia, w tym oryginalnych zachowań oraz ekologii, a zwłaszcza wybiórczości siedlisk, aktywności dobowej, ruchów tzw. movements, zwyczajów żywieniowych czy udokumentowanie relacji obłożenia do liczebności (O-A) to niebywały wkład w historię naturalną na mapie zasięgu gatunków. Wartościowe byłyby obserwacje tych ssaków w ich środowisku naturalnym za pomocą nieinwazyjnego sprzętu i choćby potwierdzenie ich populacji na kluczowych obszarach. Współczesne programy ochrony przyrody to zarówno praca za biurkiem czy w terenie, ale także coś w rodzaju pracy wywiadowczej. Idealnie w to wpasowują się odkrycia i ochrona zwierząt będących częścią naturalnego świata. Jaka będzie przyszłość ssaków drapieżnych w Chinach? Za cztery czy za siedem lat pozostałe bastiony populacji tych zwierząt zapewne przetrwają w azylach, bardziej odległych zakątkach Państwa Środka. Ich siedliska się kurczą. Zagrażają im też utrata bazy żerowej, choroby oraz prześladowania przez człowieka. Już dzisiaj chińskie jednostki naukowe i organizacje wraz z zagranicznymi partnerami, tudzież europejskimi podejmują decyzje o uruchomieniu programów badawczych i ochrony rzadkich gatunków.

Są rekomendacje dla zrealizowania przełomowych badań naukowych w górach Daba-Qinling (istniejących na pograniczu Hubei i Shaanxi) oraz innych pasmach takich jak góry Wu czy dużego systemu górskiego ulokowanego bardziej na wschód (np. gór Dabie na granicy Hubei i Henanu) oraz tych ulokowanych na zachodzie. Tematem pilotażowego projektu może być np. inwentaryzacja ssaków drapieżnych z gór otaczających od wschodu Kotlinę Syczuańska. Zoolog na tych dzikich ziemiach będzie stawiał czoła codziennym trudnościom. Jego prace są częścią projektu badań ekologicznych i ochrony zwierząt z rzędu Carnivora. Nauka ochrony przyrody może być stygmatyzowana za swoje prace na rzecz ratowania drapieżników. W dzisiejszych czasach jednak zmienia się nastawienie społeczeństwa i wizerunek rzadkich ssaków drapieżnych w opinii publicznej. Jaka jest rola uczonych w odkryciu sekretów dzikiej przyrody? Przyrodnicy mogą nadzorować swoje obserwacje fauny ssaków, sporządzać raporty z pomiarów oraz instalować fotopułapki. Praca jest trudna i wymaga koncentracji, wytrwałości. Badacze mogą uczestniczyć w projektach w formie ekspedycji. Do poruszania się po terenie badań używa się samochodów terenowych, a czasem także helikoptera. Do badań nieinwazyjnych służących zrozumieniu ekologii wybranych gatunków wykorzystuje się fotopułapki, drony, czy zbieranie próbek biologicznych (fragmentów sierści, odchodów). Naukowcy chwytają też te rzadkie gatunki we własnej skórze, a następnie usypiają takie zwierzęta. Kolejnym etapem jest mierzenie, ważenie i pobieranie próbek krwi od tych osobników, a takie schwytane osobniki obrożuje się w nadajniki GPS, które będą następnie monitorowane w czasie długofalowym.

Niebywałe warunki naturalne i odpowiednie środowisko klimatyczne sprawiają, że Góry Daba, ale także Pasmo Mufu (część gór Luoxiao) są domem dla wielu „rzadkich i egzotycznych zwierząt”. Obszary Daba są poprzecinane dolinami i górami, a lasy stanowią 79,3% powierzchni. Są wśród nich duże obszary pierwotne w tym osławiony Rezerwat Shennongjia. Położone na wschodzie góry Mufu wyrastają z Niziny Jangcy przechodząc najpierw w szereg niewielkich grzbietów i wzgórz. Ciekawie zbudowana i dzika jest północna część Mufu Shan w okolicach kraju Tongshan. Doceniona byłaby wyprawa w dzikie Góry Daba i Mufu Shan by udokumentować obecność oraz tryb życia rzadkich ssaków drapieżnych. Wartościowe byłoby zorganizowanie małego projektu w górach Dabie. Skądinąd wiemy, że te dzikie ziemie zamieszkuje gatunek łasicy zwany kałankiem Mustela sibirica. Są to niewielkie drapieżniki, a ich liczebność jest stabilna. Potrzebne są akcje uczonych w social media na rzecz zrozumienia ekologii tego drapieżnika i ochrona gatunku w środowisku naturalnym. Innym gatunkiem zdarzającym się w górach Daba i masywie Mufu jest dziki pies Cuon alpinus. Jest to atletyczne zwierzę chai żyjące w klanach, o wyglądzie średniego rudego psa, zamieszkuje najróżniejsze siedliska. Ten aktywny za dnia ssak żywi się kopytnymi, nie gardzi jednak mniejszymi ssakami, małpami czy domowym inwentarzem. Jest zarzewiem konfliktów, a jego populacje upadły w ostatnich dekadach. Zbadanie areałów osobniczych czy wybiórczości siedlisk byłoby pionierskim wstępem w historię naturalną tego drapieżnika w tej części Chin. Zrozumienie ekologii tego wyjątkowego drapieżnika być może pomoże go chronić. W górach Daba żyją także lisy pospolite Vulpes vulpes i wilki szare Canis lupus, ale są to zwierzęta, których populacje nie są zagrożone. W górzystych Chinach Środkowych, być może także w górach Qinling istnieje gatunek dużego lisa nieznany oficjalnej nauce, jakiś syczuański isatis. Zwierzę to zostało zaobserwowane w klatce na targu w Guangzhou.

Inne rodziny ssaków drapieżnych są reprezentowane przez rozmaite gatunki, niektóre charakterystyczne. Spośród ciekawych, acz mało zbadanych zwierząt występujących w Daba jest rodzaj borsuka, zwany balizuarem obrożnym Arctonyx collaris lub po chińsku - huān.  Jest średnim drapieżnikiem, nocnym, żyjącym nawet w parach, zajmującym niewielkie terytoria. To zwierzę o charakterystycznym świńskim pysku, jest jeszcze w dobrym stanie, lecz jest to gatunek słabo poznany. Wartałyby czegoś badania ekologii i behawioru tego drapieżnika w górach Daba i paśmie MufuRelatywnie ciekawym ssakiem jest ryjonos piżmowy Melogale moschata, a jego populacje i stan ochrony wymagają dalszych badań. Jest to zwierzę zwane po angielsku ferret badger, najaktywniejsze jest o zmierzchu i w nocy, stosuje dietę wszystkożerną. Reprezentantem Mustelidae jest także kuna żółtogardła Martes flavigula, sprężyście zbudowany łasicowaty, o krótkich kończynach, ale o zawziętym charakterze. Te zwierzę porywa się nawet na mniejsze kopytne, ale łowi też małe ssaki, kręgowce czy miód. Aktywne jest w ciągu dnia, ale terytoria zajmowane przez te zwierzęta wymagają głębszych studiów. W ostatnich latach góry Daba stały się miejsce odkrywania tajemnic życia tego zwierzęcia. Wśród innych zwierząt z rzędu drapieżnych warto wymienić Paguma larvata, chińskiego łaskuna. Brakuje danych o ekologii tego ssaka drapieżnego w tym regionie Chin, choć w ostatnich latach prowadzono badania ssaków drapieżnych w górach Qinling. Jest gatunkiem nadrzewnym prowadzącym nocny, samotniczy tryb życia. Żyje w lasach, lecz spotykano go nawet w pobliżu siedzib ludzkich. Innym przedstawicielem łaszowatych jest wiwerka z gatunku Viverricula indica, która również występuje w dzikich górach Daba-Qinling. To zwierzę jest aktywne nocą, samotnicze.  Te mięsożerne występują w wielu siedliskach opartych o tereny otwarte, zwłaszcza w pobliżu wody czy z lasami zrzucajacymi liście. Jest to zwierzę mało znane nawet przez krajowców z gór Chin Środkowych. Wiwera z gatunku Viverra zibetha również zdarza się w tych górach. 

Niedźwiedzie i dzikie koty stanowią ważny element zespołu ssaków drapieżnych gór Daba i pasma Luoxiao, gdzie obserwowane były m.in. w górzystych obszarach na południe od miasta Wuhan. Shennongjia jest miejscem życia rzadkich niedźwiedzi, takich jak pewna odmiana z gatunku Ursus arctos. Wśród niedźwiedzi warto wymienić także drapieżnika z gatunku Ursus thibetanus, ale niektórzy obserwatorzy fauny z Shennongjia donosili o tajemniczym relikcie, jeszcze innym gatunku niedźwiedzia. Niedźwiedź azjatycki żeruje samotnie, ale niewiele wiadomo o jego biologii. Niedźwiedzie te często komunikują się ze sobą wizualnie. Latem żyją w górskich partiach do 2000 metrów, zima schodzą  w doliny. Zajmują niewielkie areały osobnicze, zwłaszcza kiedy jest dużo pożywienia. Większość obserwacji poczyniono w niewoli.  Wśród kotów istnieją w tej części Chin pantery mgliste Neofelis nebulosa, rodzaj dużego dzikiego kota o niewielkich rozmiarach oraz shan biao - czyli azjatycki kot złoty Catopuma temminickii. Czasami opisuje się duże nierozszyfrowane zwierzę kotowate żyjące w Shennongjia o poziomych pasach na sierści, ale wydaje się że chodzić tu może o panterę mglistą, zwaną współczesnym saber-tooth cat. Pantery mgliste posiadają dziwaczne nawyki, ale są także ofiarami kłusowników. Ich historia naturalna jest niebyt dobrze zbadana, zwłaszcza w tej części Chin. Te samotnicze drapieżniki, dobrze wspinają się na drzewa. Neofelis nebulosa są jednak bardziej aktywne w ciągu dnia, choć poruszają się też pod osłoną nocy, spędzają też więcej czasu na ziemi niż inne koty. Ich areały osobnicze osiągają od 20 do 50 km2.  Inny gatunek, zwany kotem mormi pełni również ważną rolę w ekosystemie. Badania telemetryczne tego średniego dzikiego kota udowodniły dzienną i zmierzchową aktywność dobową. Zwierzę to zajmuje terytoria wielkością podobne do tych jakie są określone u wspomnianych wcześniej panter. Oprócz tych zwierząt stwierdzono także koty bengalskie Prionailurus bengalensis, rodzaj małego dzikiego kota szeroko rozpowszechnionego w Azji.

Historia naturalna ssaków drapieżnych z gór Daba i z pasma Mufu znajdującego się na granicy Jiangxi, Hunanu i Hubei może być tematem przyszłych prac naukowych. Praca na rzecz zrozumienia populacji rzadkich, dzikich zwierząt w tych stronach byłby pionierskim projektem. Doceniona może być nawet inwentaryzacja ssaków drapieżnych za pomocą fotopułapek oraz analiza zebranych fragmentów sierści. Być może znalezienie łapy czy kła zagubionego ssaka drapieżnego na targu w Ichang przyczyni się do lepszego zrozumienia nieznanych nam mieszkańców tych ziem, np. tych znajdujących się pomiędzy dorzeczami Han i Jangcy. Zrozumienie zespołu ssaków drapieżnych w paśmie Mufu może być również innym rekomendowanym projektem monitoringu dla europejskich instytutów, projektem poświęconym faunie drapieżców z tej części Chin. Otworzyć projekt mógłby Animal Sciences Group z  Uniwersytetu z Wageningen oraz zespół przyrodników z Akademii Rolniczej z Krakowa, ale także gildia badawcza Zoo z Ostravy, francuskie towarzystwo Iris Foundation czy Muzeum Historii Naturalnej z Uniwersytetu Helsińskiego.

Środowisko naturalne dzikich Chin to terra incognita i nie jest to odkrycie. Nauka posiada rzekomo informacje o rzadkich gatunkach, które bytują np. w górzystym Ichang, krainach na północ od wiosek Hakka czy wzgórzach w Dolinie Jangcy. Zdarzają się tam zwierzęta w typie dzikich psów, kotowate, wiwery czy łasicowate. Zrozumienie ich historii naturalnej byłoby wiedzą jakże potrzebną, ale zoolodzy być może nie wiedzą o takich priorytetach. 

Licencja: Creative Commons
0 Ocena