. Nie dziwią już więc coraz liczniejsze sprawy sądowe w tej materii. Rozpad związku nie wydaje się niczym strasznym tak długo, jak w grę nie wchodzą dzieci. Gdy w rodzinie pojawia się potomstwo, ewentualne rozstanie się rodziców może wpłynąć na jego psychikę i dalszy rozwój.
Gdy jednak zdecydujemy się już, że nasz związek nie ma przyszłości, należałoby się zastanowić, jak rozwiązać kwestię opieki nad dzieckiem. Będzie to bowiem jeden z kluczowych tematów rozważanych na wokandzie. Jak więc wygląda kwestia opieki i praw rodzicielskich po rozwodzie?
Czego możemy się spodziewać?
Oczywiście wyrok sądu, w największej mierze zależny będzie od indywidualnej sytuacji panującej w rodzinie. Jednak w największym skrócie, sędzia będzie miał 3 opcje:
- Powierzenie opieki obojgu rodzicom,
- powierzyć jej wykonywanie tylko jednemu z rodziców, ograniczając jednocześnie zakres opieki drugiej z rodziców do określonych praw i obowiązków,
- pozbawić, ograniczyć lub zawiesić władze rodzicielską obojgu rodzicom (jeżeli będzie to uzasadnione konkretną sytuacją rodzinną).
Każde z tych rozwiązań, charakteryzuje się różnymi prawami, jak i obowiązkami rodziców wobec dziecka. Oczywiście najważniejsze będą kwestie alimentów, praw do widzenia się z dzieckiem oraz podział majątku małżeńskiego (może to mieć wpływ na sytuację materialną lub mieszkalną jednej ze stron).
Wspólne wykonywanie władzy przez rodziców
Najczęściej wynika z kompromisu – aby sąd przyznał prawo do opieki obojgu rodzicom, będą oni musieli przedstawić tzw. porozumienie wychowawcze. Taki dokument powinien zawierać szereg informacji, dotyczących praw i obowiązków rodziców wobec dziecka. Najistotniejsze będą:
- Podział opieki nad dzieckiem w poszczególnych okresach.
- Zasady kontaktowania się z dzieckiem.
- Sposoby podejmowania istotnych dla dziecka decyzji.
- Podział kosztów utrzymania dziecka.
Forma takowego planu jest całkowicie dowolna, jednak najczęściej przy jego sporządzaniu obecny jest mediator, przez co spisywany on jest na specjalnym kwestionariuszu.
Wykonywanie władzy rodzicielskiej przez jednego z rodziców
Polega w zasadzie na ograniczeniu praw rodzicielskich jednego z rodziców jedynie do określonego zakresu obowiązków i przywilejów. To rozwiązanie stosowane jest w przypadku, w którym rodzice nie mogą dojść do porozumienia, a co za tym idzie sporządzić porozumienia wychowawczego. W tym przypadku, od decyzji sądu zależeć będzie miejsce pobytu dziecka (wszystko uargumentowanie będzie oczywiście dobrem dziecka). Zamieszka ono z tym z rodziców, które gwarantuje mu lepsze warunki do rozwoju osobistego, edukacji i sytuacji materialnej. Rodzic, który traci część swoich praw, traci także uprawnienia do współdecydowania w niektórych kwestiach dotyczących wychowania dziecka.
Pozbawienie praw obojga rodziców
To rozwiązanie ostateczne, niewątpliwe z punktu widzenia dziecka - najgorsze. Stosowane jest jednak bardzo rzadko. Przesłanki, które prowadzą do pozbawienia praw obojgu rodziców są następujące:
- władza rodzicielska nie może być wykonywana przez długi czas (np. osadzenie rodzica w zakładzie karnym),
- nadużywanie władzy rodzicielskiej (znęcanie się nad dzieckiem),
- rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka,
- trwały brak zainteresowania problemami dziecka
