Jednym z najmłodszych, a także najdynamiczniej się rozwijających nurtów psychoterapii jest podejście systemowe. Zakłada ono, że nikt nie jest odrębną jednostką, tak zwaną samotną wyspą, ale każdy funkcjonuje w co najmniej jednym systemie – rodzinie, miejscu pracy, lokalnej społeczności. A funkcjonowanie systemu wiąże się z nową jakością, nie wynikającą z prostego dodania elementów składowych. Każdy taki system rządzi się swoimi prawami i regułami, a tworzące go osoby tworzą sieć wzajemnych relacji i powiązań.
Podejście takie ma szczególne znaczenie zwłaszcza w przypadku terapii rodzin. Niejednokrotnie do gabinetu psychoterapeuty trafia jeden z jej członków i bardzo często okazuje się, że wiele jego problemów wiąże się bezpośrednio z funkcjonowaniem systemu rodzinnego. W związku z tym na kolejne sesje zapraszani są już wszyscy członkowie rodziny. I dopiero wtedy można liczyć na końcowy sukces.
W odróżnieniu od sesji indywidualnych, podczas systemowej terapii dla rodziny konieczny jest udział dwójki psychoterapeutów. Ich zadaniem jest wnikliwe przyjrzenie się sposobowi funkcjonowania danej rodziny i jej strukturze, więzom pomiędzy poszczególnymi osobami, rolom, jakie odgrywają, wzajemnej komunikacji. Podejście systemowe zakłada, że zmiana jednego elementu systemu wpływa na całość, więc problem jednej osoby odbija się na całej rodzinie. Często trudność, jaka jest pierwotnym przedmiotem terapii, maskuje tylko głębsze problemy, z jakimi zmaga się dana rodzina. Niejednokrotnie kryzys paradoksalnie pozwala członkom rodziny zbliżyć się do siebie, zjednoczyć i razem stawić czoła zaistniałej sytuacji. Równocześnie system ten traktowany jest jako otwarty i elastyczny, a więc podlegający mechanizmom samoregulacji i zdolny do osiągnięcia homeostazy, głównie poprzez zaakceptowanie naturalnych procesów zmian i modyfikacji.
Psychoterapeuci pomagają wypracować rodzinie nowe wzorce komunikacji, jak również umiejętność reagowania na pojawiające się zagrożenia. Systemowa terapia rodzin poprawia funkcjonowanie całego systemu i przynosi więcej satysfakcji z życia.
