Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin
W ramach tej ustawy prawo wzbogaciło się o kilka nowych pojęć, które każdy zainteresowany powinien znać. Wprowadzono tak zwane wyłączne prawo, które zastrzega wyłącznie dla hodowcy takie czynności jak wytwarzanie, rozmnażanie, przygotowanie do rozmnażania, oferowanie do sprzedaży, sprzedaż, eksport oraz import i przechowywanie materiału siewnego odmiany chronionej. W myśl tego prawa podmioty inne niż hodowca mogą wykonywać te czynności tylko w momencie, kiedy uzyskają od niego zgodę popartą umową licencyjną. Jeżeli rolnik wysieje odmianę chronioną z własnego zbioru, ma obowiązek uiszczenia odpowiedniej opłaty w terminie trzydziestu dni od daty siewu. Obowiązek ten jest niezależny od jakiegokolwiek dodatkowego wezwania ze strony hodowcy lub Agencji Nasiennej.
Nielegalne nasiona jak nielegalna muzyka, czyli o piractwie nasiennym
Niewielu rolników wie, że wysiewanie materiału odmiany chronionej nabytego na targu bądź od sąsiada jest niezgodne z prawem i narusza wyłączne prawo do odmiany hodowcy, który ją stworzył. Takie działania można nazwać piractwem nasiennym. Agencja Nasienna na swojej stronie internetowej porównuje je z piractwem komputerowym lub muzycznym. To, że zapłaciliśmy za dostęp do portalu, z którego pobierzemy pliki z muzyką, wcale nie znaczy, że nabywamy do nich prawo. Podobnie jest z nasionami odmiany chronionej - fakt, że płacimy za nie na targu, nie uprawnia nas do ich wysiewu, jeśli sprzedawca nie posiadał pisemnej zgody hodowcy. Wręcz przeciwnie, w takiej sytuacji obie strony transakcji działają niezgodnie z prawem.
Jak ustrzec się przed piractwem nasiennym?
Przede wszystkim należy kupować nasiona odmian chronionych od licencjonowanego sprzedawcy. Materiał z własnego zbioru takiej odmiany możemy wysiać bez pisemnej zgody hodowcy pod warunkiem, że uiścimy odpowiednią opłatę. Każdy hodowca określa jej wysokość indywidualnie na dany rok dla danej odmiany. Trzeba pamiętać, że wysiewanie materiału ze zbioru odmian mieszańcowych i syntetycznych jest nielegalne. Tego rodzaju odmiany nie są dopuszczone do odstępstwa rolnego.
W przypadku naruszenia wyłącznego prawa hodowcy, może on obciążyć rolnika wysokim odszkodowaniem. Dlatego należy przestrzegać prawa i nie nabywać nasion od niezaufanych sprzedawców. Kiedy nie jesteśmy pewni, ile będzie nas kosztował siew z własnego zbioru, czyli skorzystanie z odstępstwa rolnego, możemy spytać o stawkę opłaty samego hodowcę lub Agencję Nasienną. Dzięki uiszczonej opłacie stymulujemy rozwój hodowli roślin i umożliwiamy postęp biologiczny. Dodatkowo hodowcy będą mogli przeznaczyć te kwoty na opracowanie jeszcze lepszych odmian nasion.
