Uprawa winorośli znana jest już od czasów poprzedzających narodziny znanej nam historii. Już dziesięć tysięcy lat przed naszą erą zbocza Kaukazu pokrywały naturalne winnice – a miejscowi ludzie skwapliwie korzystali z oferowanych przez nie możliwości. Umiejętność wytwarzania trunku oraz uprawy winorośli towarzyszyła rozwojowi cywilizacji - doskonałym winem raczyli się zarówno Fenicjanie, jak i Grecy czy Rzymianie. Zasięg jego uprawy z grubsza pokrywał się z granicami cywilizowanego świata, a dzięki późniejszemu triumfowi chrześcijaństwa – przetrwał tegoż cywilizowanego świata upadek.
Takie okoliczności rozwoju sprawiły, że istniejąca obecnie różnorodność szczepów winorośli pochodzi od jednego praprzodka - Vitis vinifera, a jej potomków znajdziemy na niemal wszystkich kontynentach w olbrzymiej liczbie odmian.
Uprawa winorośli
Zabierając się za uprawę winorośli należy wiedzieć, o kilku podstawowych regułach, bez których znajomości nasza praca może niestety pójść na marne. Trzeba więc zwrócić uwagę na następujące czynniki.
a) Okres nasłonecznienia
Każdy szczep winorośli wymaga odpowiedniego nasłonecznienia – rozumianego zarówno w kontekście ilości dni słonecznych, ciepła dostarczanego przez wspomniane promienie (im więcej, tym – generalnie – słodsze będą winogrona) – a nawet ułożenia winnicy (siłą rzeczy najlepsze są te położone na stokach południowych). Większość odmian potrzebuje podczas sezonu wegetacyjnego potrzebne jest mniej więcej 1300-1500 godzin nasłonecznienia.
b) Ilość opadów
Równie ważna jest ilość opadów. Generalnie za normę przyjmuje się 690 milimetrów deszczu rocznie. Uprawie winorośli sprzyjają opady deszczowe w okresie zimowo-wiosennym, bowiem ich nadmiar w sezonie letnim może powodować problemy w postaci rozwoju chorób grzybiczych oraz sprzyjać pękaniu owoców.
c) Skład i struktura gleby
Trzecim ważnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę przy uprawie winorośli, jest dobór odpowiedniej dla danego szczepu gleby. Jej odczyn, struktura i zawartość składników odżywczo-mineralnych przekłada się na walory smakowe pozyskiwanego wina. Idealne warunki stwarza gleba o cienkiej warstwie próchniczej oraz o takich parametrach retencyjnych i przepuszczalności, które nie doprowadzają do nadmiernego nawodnienia korzeni sadzonek.
Najpopularniejsze szczepy
Do grona najpopularniejszych szczepów winorośli można zaliczyć:
Chardonnay (pochodzące z Burgundii we Francji), używane do otrzymywania win białych i musujących. Charakteryzuje się dużą zawartością cukru w gronach.
Zinfandel (wywodzący się z Chorwacji), z którego powstaje wino czerwone lub różowe półsłodkie. Szczególnie popularne jest w Stanach Zjednoczonych, gdzie stanowi 10% upraw w Kalifornii.
Szczepem, który również uprawa się w Kalifornii jest Cabernet sauvignon. Jego ojczyzną jest jednak rejon Bordeaux we Francji, uznawany jest za najbardziej „klasyczny” szczep dla czerwonych win.
Najczęściej uprawianym we Francji szczepem jest Merlot – wywodzący się od odmiany cabernet. Produkowane z niego jest jedno z najdroższych win na świecie – Chateau Petrus.
Pinot noir to pochodzący z Burgundii szczep charakteryzujący się bogatą historią – jego uprawa prowadzona jest od niemal dwóch tysięcy lat – oraz bogactwem odmian i mutacji.
Kolejnym istotnym szczepem jest Malbec, szeroko uprawiany nie tylko w słynących z winiarskich tradycji Francji. Zyskuje popularność także w USA i równie dobrze zadomowił się w Ameryce Południowej, zwłaszcza w Argentynie.
Warto wspomnieć jeszcze o Tokaju, wytwarzanym z owoców szczepu furmint. Choć uprawy nie są tak rozległe, jak w wypadku innych szczepów (głównie Węgry i Słowacja), to wino to ma liczną rzeszę wielbicieli.
Wraz z postępem odkryć geograficznych winorośl zdobywała nowe terytoria – równie często natykając się na warunki zbliżone do rodzimych, jak i spotykając się z ziemią i klimatem znacząco się od nich różniącymi. Dzięki zdolności do adaptacji, jaką od tysiącleci wykazuje winorośl, zdołały się na ogół całkiem dobrze przystosować.
