Szanse i zagrożenia wąskiej specjalizacji przedsiębiorstw

Silnik – nie tylko częścią samochodu

Branża gier wideo tworzy produkty typowo rozrywkowe, a o ich atrakcyjności bardzo często decyduje jakość grafiki. Kwestia ulepszania wyglądu nabrała ogromnego znaczenia. Tak wielkiego, że w pewnym momencie czas i środki poświęcane na stworzenie oprawy wizualnej uczyniły produkcję niezwykle kosztowną.

Dlatego wśród deweloperów gier zaistniało pewne zapotrzebowanie. Chcieli osobno kupować osobno silniki gier, czyli części kodu odpowiadające za grafikę (wygląd), fizykę obiektów (np. grawitacja i zderzenia w symulacji rzeczywistości pokazywanej w grze) oraz interakcję wszystkich części programu (aby nie występowały błędy uniemożliwiające prawidłowe użytkowanie), itd. Dopiero potem, na gotowej podstawie, twórcy opracowywaliby swoje produkty, oszczędzając środki i czas. Z okazji rynkowej skorzystało kilka firm, mających spore doświadczenie.

Zajęły się dostarczaniem gotowych rozwiązań dla innych przedsiębiorców z branży. W połączeniu z rosnącą konkurencją w dziedzinie tworzenia gier, nastąpiła wąska specjalizacja w tworzeniu silników, których rozwój w przypadku tych firm zaczął dominować nad tworzeniem własnych gier.

Nierealne osiągi

Najlepszym przykładem takiej strategii jest jeden z niekwestionowanych liderów na rynku, firma Epic Games¹, która stworzyła słynny silnik: Unreal Engine².

Dzięki elastycznym rozwiązaniom³ i dobrej jakości, do 2015 roku Unreal Engine wykorzystywało aż 558 gier⁴, zaś 100 produkcji z jego użyciem jest zapowiedzianych lub w trakcie tworzenia⁵.

Przy czym trzeba także zaznaczyć, że istnieje ogromna liczba licencji należąca nie do twórców gier, lecz dla uniwersytetów, firm zajmujących się inżynierią, wojska i firm zajmujących się grafiką. Na chwilę obecną Epic Games tworzy także własne gry, choć dla wielu graczy jest znane przede wszystkim dzięki swoim stale udoskonalanym silnikom. To dzięki nim odniosło niebywały sukces.

Piękny płacz

Bardzo podobną historię mogłaby opowiedzieć firma Crytek, której autorski silnik CryEngine zdobył uznanie na całym świecie dzięki generowaniu przepięknej grafiki⁶, dzięki czemu znalazła ona swoją własną niszę. Jednakże można domniemywać, że jej inny pomysł na dodatkowe wąskie wyspecjalizowanie nie skończył się tak dobrze.

Chodzi tu o ideę przejścia na model biznesowy "free-to-play", lub w skrócie "f2p" w robieniu gier. Model ten rządzi się innymi prawami w stosunku do tradycyjnego. O ile ten ostatni można przyrównać do sprzedaży dowolnego dobra kultury, np. książki, o tyle f2p jest czymś innym. Termin ten oznacza sytuację, w której w uproszczeniu produkt darmowy zarabia na siebie poprzez udostępnianie dodatkowej, niekoniecznej do zabawy zawartości⁷. Wynika z tego wymóg stworzenia sporej społeczności fanów wokół stale udoskonalanego i odświeżanego produktu.

Od zapowiedzi o przejściu Cryteka na f2p⁸ w sieci pojawiło się wiele doniesień na temat narastających problemów firmy⁹,¹⁰. Firma ustosunkowała się do wszystkiego na łamach prasy¹¹, natomiast niedługo potem doszło do poważnej restrukturyzacji¹². Przy założeniu, że właśnie zmiana modelu biznesowego doprowadziła do tej sytuacji, widać, że wąska specjalizacja w dotychczas obcej dziedzinie niesie nie tylko szanse, ale także bardzo poważne zagrożenia.

Okiem logistyki

Pozostawiając jednak gry komputerowe, przyjrzyjmy się przez chwilę innemu typowi przedsiębiorstw. Branża spedycyjno-magazynowa także nie zapomina o wąskiej specjalizacji, ponieważ czasami tylko takie podejście może jej zagwarantować sprostanie najnowszym wymaganiom i prześcignięcie konkurencji.

Dla przykładu w styczniu tego roku światowy koncern UPS wykupił od funduszu inwestycyjnego Ortie polską firmę Poltraf, zajmującą się logistyką w dziedzinie farmaceutycznej. Jak widać, rodzimy rynek jest łakomym kąskiem dla gigantów. W takim razie co mogą robić polskie firmy postawione w takiej sytuacji – czy wąska specjalizacja pozostaje możliwym wyjściem?

Wydaje się, że tak. Na przykład, posiadając w Polsce firmę zapewniającą optymalne rozwiązania z zakresu zarządzania materiałami POS, nie powinniśmy się martwić o wejście innego gracza. Poniósłby on zbyt duże koszty zainicjowania tutaj swojej działalności, przy relatywnie niskim zysku i mnogiej konkurencji, czego przykładem może być XBS¹³ Group. Firma specjalizuje się właśnie w dystrybucji POS, czyli materiałów wsparcia promocji, niezbędnych do przeprowadzenia każdej kampanii reklamowej. Biorąc pod uwagę, że to bardzo trudny rynek a pozycja przedsiębiorstwa jest bardzo stabilna, nie grozi mu nagła konkurencja ze strony światowego gracza.

Jedna możliwość z wachlarza

Niech to będą wartościowe przykłady dla osób planujących strategię swojej firmy i biorących pod uwagę możliwość konkurencji z największymi. Wąska specjalizacja jest jednym z możliwych rozwiązań. Przy odpowiedniej dozie ostrożności, wąska specjalizacja może pomóc w trudnej sytuacji i wyprowadzić przedsiębiorstwo nawet na pozycję lidera.