Nie zaczynaj od końca!
W BHP jasno ustalona jest kolejność stosowania środków zaradczych. Indywidualne środki ochronne znajdują się na samym końcu listy – używa się ich wtedy, kiedy wszystkie inne metody zabezpieczenia zawiodą. Co więc robić najpierw? Obowiązkiem pracodawcy i jego przedstawiciela w miejscu pracy jest taka organizacja pracy, by natężenie czynników szkodliwych było jak najmniejsze. Nazywa się to środkami ochrony masowej lub zbiorowej. Najprostszym przykładem jest zastosowanie rotacyjnej pracy na kilku stanowiskach lub po prostu zwiększenie ilości przerw. Pracodawcy zwykle na ten ostatni manewr wcale nie patrzą przychylnie, jako argument powodując spore straty. W praktyce jednak nie będzie wielkiej różnicy w ilości sumarycznej pracy wykonanej w uciążliwych warunkach z nieoptymalna wydajnością a pracy wydajnej, lecz przerywanej częstszymi pauzami.
Chaos przeszkadza bezpieczeństwu
Największym wrogiem bezpieczeństwa jest chaos, dlatego dokumentacja związana z BHP zawsze powinna być prowadzona na bieżąco i powinna obejmować wszystkie możliwe opcje. Jednym z dokumentów, który pomaga utrzymać porządek i jednocześnie organizuje używanie środków ochrony indywidualnej oraz optymalizuje koszty przedsiębiorstwa, jest tabela przydziału środków ochrony indywidualnej. Jest to uporządkowany spis stanowisk wraz z przyporządkowaną każdemu z nich listą środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia i okresem używalności każdego elementu wyposażenia.
Co się bardziej opłaca?
Stosowanie ochrony zbiorowej jest ważne, ponieważ pozwala na zminimalizowanie kosztów: ochrona zbiorowa najczęściej nie wymaga nakładów inwestycyjnych i dotyczy przede wszystkim samej organizacji pracy. W początkowym okresie obowiązywania nowych zaleceń wydajność spada, ale jest to efekt „docierania się” nowego systemu. W zależności od stanowisk, na jakich obowiązują nowe normy BHP, sytuacja wraca do normy maksymalnie po kilku miesiącach.
Środki ochrony indywidualnej zazwyczaj podlegają szybkiej rotacji, a to oznacza konieczność utrzymania stanów magazynowych lub częstego dokonywania zaopatrzenia, co stanowi wyraźne, stałe obciążenie dla budżetu przedsiębiorstwa. Środki ochrony zbiorowej zazwyczaj, o ile w ogóle wymagają inwestycji, to jednorazowo. To, co jest tu jednak najważniejsze, to fakt, że środki ochrony zbiorowej zazwyczaj w żaden sposób nie są uciążliwe dla pracownika, czego o środkach ochrony indywidualnej powiedzieć się nie da: pracownik budowlany, który musi w środku lata nosić nie tylko grube buty i kask, ale także rękawiczki, będzie tym zwyczajnie zmęczony. Gdyby zastosować rotacyjną obsadę stanowisk, na niektórych z nich rękawiczki byłyby zbędne, co przyniosłoby ulgę pracownikowi, a pracodawcy pozwoliło zorganizować pracę w pełnej zgodzie z przepisami BHP.
Koszty dodatkowe
W zależności od zastosowanych metod ochrony, możliwe, że konieczne będą dodatkowe wydatki związane z jednorazową zmianą organizacji pracy czy stworzeniem dodatkowej dokumentacji. Użycie tych kosztów jako argumentu przeciwko zmianom jest jednak nieodpowiedzialne i nie prowadzi do niczego, poza stratami finansowymi w dalszej perspektywie. Realny wpływ na koszty pracy mają zwykle głównie wydatki stałe lub okresowo powtarzalne, natomiast koszt jednorazowy zwykle nie powoduje zmian w ekonomice podmiotu.
