Dobrze, jeśli chcemy i potrafimy otwarcie rozmawiać o tym, co dzieje się w nas i miedzy nami. Wykorzystujemy wtedy relacje międzyludzkie i proces grupowy, jako narzędzia uczenia się, jako pomoc we wzrastaniu. Kryzys w komunikacji z grupą (szkoła, warsztaty, środowisko zawodowe, zebranie, narada, debata; relacje partnerskie) jest momentem przemiany i jako taki jest czasem niezbędny. Warto go wtedy potraktować poważnie, z szacunkiem, ale jednak nie należy się go bać.
Najlepsza strategią radzenia sobie z kryzysem w grupie jest przyjęcie asertywnej postawy.
Wszyscy jesteśmy uczestnikami procesu, gdyż bierzemy w nim udział – jako ludzie i jako zawodowcy.
Zachowując się asertywnie zachęcamy do tego innych. Konstruktywne poradzenie sobie z kryzysem w komunikacji nie tylko pozwala pójść dalej, ale przede wszystkim rozwija, integruje, wzmacnia.
Asertywnie to nie znaczy „na zimno”. W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznawanych wartości.
Człowiek asertywny potrafi też powiedzieć „Nie” bez wyrzutów sumienia, złości i lęku.
Zachowanie asertywne może obejmować ekspresję takich uczuć jak:
gniew, strach, zaangażowanie, nadzieja, radość, rozpacz, oburzenie, zakłopotanie etc., ale w każdym z tych przypadków uczucia te są wyrażane w sposób, który nie narusza praw innych ludzi.
Asertywność jest umiejętnością a nie etykietką, która można komuś przykleić.
To nie ludzi a ich zachowanie możemy określić jako: „agresywne”, ,,uległe”, ,,manipulacyjne” lub właśnie „asertywne”.
Chcę Cię przekonać, że asertywności każdy może się nauczyć. Asertywność jest mylona czasem z agresja. W przypadku zachowań agresywnych sytuacje takie postrzegane są w kategoriach „Ja wygrywam, Ty przegrywasz”.
Wówczas zmienia się cała komunikacja werbalna i niewerbalna. Ton głosu w zachowaniu agresywnym różni się od tego w asertywnym; często bywa hałaśliwy lub pełen groźby i sarkazmu.
Towarzyszy mu również odpowiednie zachowanie niewerbalne:
- mierzenie rozmówcy wrogim spojrzeniem
- grożenie palcem
- naruszanie granicy przestrzeni prywatnej.
Równie często myli się również pojęcie złości i agresji.
Złość jest uczuciem a agresja sposobem wyrażania złości.
Złość może występować zarówno w zachowaniach uległych jak i asertywnych.
W zachowaniach uległych kumuluje się i może potem wybuchnąć w postaci agresji.
W zachowaniach asertywnych wyrażana jest jako otwarty komunikat np. „Jestem na Ciebie zła” i dzięki temu uświadamia to coś rozmówcy.
Nie musimy w każdym przypadku sprzeczności interesów stosować asertywności. Asertywność nie stanowi gwarancji sukcesu, ale daje ona satysfakcję z tego, iż wyrażamy własne uczucia, po to by konflikt można było rozstrzygnąć bez poczucia winy oraz nieszczerości.
