Często jednak taka przebudowa struktury przedsiębiorstwa to jedyny sposób na uniknięcie bankructwa i może ona przynieść niespodziewany wzrost efektywności biznesowej firmy oraz podnieść jej konkurencyjność na rynku.
Czym jest restrukturyzacja?
Definicji opisujących znaczenie pojęcia „restrukturyzacja” jest tak wiele, że trudno jest przytoczyć jedną uniwersalną charakterystykę całego procesu. Dla ogólnego zrozumienia samego zjawiska można posłużyć się definicją zaczerpniętą z „Leksykonu Zarządzania”, która mówi, że: „restrukturyzacja to radykalna przebudowa przedsiębiorstwa w celu poprawy skuteczności i efektywności jego działania oraz w celu zapewnienia jego rozwoju, dokonywana pod kątem zmian w otoczeniu i wewnętrznych potrzeb samego przedsiębiorstwa.”
Restrukturyzacja, jako przebudowa firmy, ma zastosowanie w niemal wszystkich strukturach działalności konkretnego przedsiębiorstwa, od przedmiotu jego działalności i technologię produkcyjną, poprzez konstrukcję organizacyjną firmy, po kształt organizacyjno-prawny jednostki.
Jakie są przyczyny i formy restrukturyzacji?
Przyczyn determinujących konieczność przeprowadzenia restrukturyzacji przedsiębiorstwa jest wiele i można je podzielić na dwie główne kategorie: determinanty wewnętrzne i zewnętrzne.
Przyczyny wewnętrzne procesu restrukturyzacji to przede wszystkim: wzrost kosztów wytwarzania, zbyt energochłonna i materiałochłonna produkcja. Natomiast czynniki zewnętrzne predestynujące konieczność przeprowadzenia działań restrukturyzacyjnych, to m.in.: wzrost konkurencyjności na rynku oraz przeobrażenia, jakie zachodzą w polityce gospodarczej kraju. Przebudowa przedsiębiorstwa może przybierać charakter adaptacyjny i polegać na szybkim dostosowaniu organizacji do nowo zaistniałych warunków na zasadzie gruntownej naprawy całej struktury firmy. Może to być również tzw. restrukturyzacja rozwojowa, mająca charakter antycypacyjny, której celem jest dostosowanie przedsiębiorstwa do warunków, które mają nastąpić w niedalekiej przyszłości.
W ramach restrukturyzacji naprawczej stosuje się m.in. działania takie, jak:
- usprawnienie zarządzania,
- ulepszenie organizacji pracy,
- obniżka kosztów,
- wzrost jakości wyrobów,
- likwidacja nieefektywnych działów,
- sprzedaż części mienia firmy,
- zwolnienia kadrowe;
W przypadku restrukturyzacji rozwojowe są to działania typu:
- otwieranie nowych biznesów,
- nowe kontrakty handlowe,
- ekspansja na nowe rynki zbytu,
- rozwój organizacyjny oraz techniczny;
Restrukturyzacja stała się szczególnie istotnym procesem dla przedsiębiorstw z uwagi na dość ciężką sytuację na obecnym rynku gospodarczym, której główną przyczyną był nie tak dawny kryzys sektora finansowego na świecie. Choć wydaje się, że najgorsze już minęło, to wciąż rozwijająca się globalizacji oraz wzrost innowacyjności w różnych sektorach gospodarczych, zmusza przedsiębiorstwa do ciągłych transformacji w wewnętrznej strukturze organizacyjnej, aby móc dostosować się do dynamicznych przemian ekonomicznych.
Do najczęstszych sposobów wykorzystywanych do przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji w przedsiębiorstwie, można zaliczyć m.in.:
- stanowczość i zaangażowanie kadry kierowniczej we wprowadzaniu istotnych dla firmy zmian,
- opracowanie jasnych celów odnośnie planowania budżetu i personelu,
- śledzenie i pilnowanie zachodzących zmian,
- aktywizacja działu personalnego podczas wdrażania procesu restrukturyzacji,
- konsekwentna analiza sytuacji finansowej firmy,
- wcielanie w życie planowania i analiz strategicznych;
