Zakładowy fundusz świadczeń socjalny tworzony jest przez pracodawcę w celu zapewnienia pomocy socjalnej pracownikom firmy. Ustawa o ZFŚS szczegółowo określa sposób tworzenia funduszu, wysokość odpisu oraz formy pomocy, na które mogą być przeznaczone środki pieniężne.
Fundusz socjalny tworzony jest na podstawie odpisu ustanawianego z uwzględnieniem przeciętnego zatrudnienia obliczanego na Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. nr 43, poz. 349.) oraz przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Wynagrodzenie to ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie nie późniejszym niż do dnia 20 lutego każdego roku.
Kwota odpisu przeznaczona może być na określony wachlarz świadczeń takich jak: dofinansowanie wypoczynku pracownika i/lub jego dziecka, pożyczki na cele mieszkaniowe, zapomogi losowe i te związane z ciężką sytuacją rodzinno – materialną oraz na świadczenia rzeczowe o charakterze sportowym, kulturalnym i rekreacyjnym.
Ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie można finansować opieki medycznej, premii, nagród zarówno tych przyznawanych za wyniki za dobrą pracę, jak i tych wynikających ze stażu pracy, studiów, szkoleń i kursów i innych zakazanych ustawą.
Należy również pamiętać, że świadczenia mogą być przyznawane tylko w oparciu o kryteria socjalne takie jak: sytuacja rodzinna, materialna, zdrowotna. Nie można uzależniać wypłaty świadczenia socjalnego od stażu pracy, wyników pracy i innych nieuwzględniających kryterium socjalnego.
