A Ty do którego typu menedżera jesteś bardziej podobny?
MENEDŻER A
- potrzebuje trzymać emocje na wodzy
- emocje nie są ważne w pracy
- emocje nie powinny na niego wpływać oddziela emocje od pracy zawodowej
MENEDŻER B
- próbuje być świadom swoich emocji
- emocje są ważne w pracy emocje mają na niego wpływ
- uważa emocje za część swojej pracy
Większość menedżerów przypomina typ A. Stawiają oni na podejmowanie optymalnych decyzji po uporządkowanym i logicznym rozważeniu najważniejszych danych. Często zapominają oni jednak o tym, że emocje idą z nami do pracy i działają tam razem z nami i dla nas. Samopoczucie liderów decyduje przecież o ich wpływie na ludzi, a to stanowi przecież podstawę zarządzania ludźmi. Ten sam lider przekazując swoim pracownikom te same informacje w różnych stanach emocjonalnych (np. będąc w smutku lub euforii) wywoła różne reakcje u swoich podwładnych. Stąd nasuwa się wniosek, że emocje w pracy wpływają na ocenę, zadowolenie, chęć niesienia pomocy, twórcze rozwiązywanie problemów oraz sposób podejmowania decyzji.
Aby wiedzieć dlaczego emocje mają znaczenie w pracy, jak funkcjonują oraz jak wykorzystać ich moc by być skuteczniejszym menedżerem i liderem warto poznać 6 zasad inteligencji emocjonalnej:
1. Emocje są informacją.
2. Możemy próbować ignorować emocje, ale to nie działa.
3. Możemy starać się ukrywać emocje, ale nie wychodzi nam to tak dobrze, jak sądzimy.
4. Dobre decyzje muszą zawierać w sobie emocje.
5. Emocje rządzą się logicznymi zasadami.
6. Istnieją uniwersalne reguły emocjonalne, ale jest też indywidualna specyfika emocjonalna.
Zasada 1. Emocje są informacją.
Emocje zawierają dane dotyczące ciebie i świata. Nie są przypadkowymi, chaotycznymi zdarzeniami zakłócającymi logiczne myślenie. Pojawiają się wtedy, gdy dzieje się dla Ciebie coś ważnego. Emocje:
- pojawiają się z powodu wystąpienia jakiejś zmiany w otaczającym Cię świecie;
- uruchamiają się automatycznie;
- szybko wywołują zmiany fizjologiczne w Twoim ciele;
- przygotowują do działania; wywołują osobiste odczucia;
- szybko się wyczerpują;
- pomagają radzić sobie, przetrwać i dobrze rozwijać się w świecie.
Emocje pełnią kluczową rolę w naszym przetrwaniu jako jednostek i całego gatunku. Przekazują nam ważne informacje o naszym otoczeniu, pomagając nam dobrze się rozwijać i przeżyć. Jakie pierwotne informacje kryją się pod poszczególnymi emocjami?
- lęk - "uciekaj, nadchodzi niebezpieczeństwo!"
- złość - "walcz!"
- smutek - "pomóż mi, jestem ranny"
- odraza - "nie jedz tego, to trucizna"
- zainteresowanie - "rozejrzyjmy się i zbadajmy teren"
- zaskoczenie - "uważaj! orientuj się!"
- akceptacja - "pozostań z tą grupą, ona zapewni Ci bezpieczeństwo"
- radość - "współpracujmy, rozmnażajmy się"
Zasada 2. Możemy próbować ignorować emocje, ale to nie działa.
Jak pewnie każdy z nas doświadczył na własnej skórze, emocje wpływają na naszą wydajność w określonych obszarach życia, również na naszą działalność zawodową. Psycholodzy odkryli, że kiedy ludzie starają się stłumić pojawiające się emocje, zapamiętują mniej informacji - opanowanie emocji pożera ich energię i uwagę, którą mogliby spożytkować na słuchanie i przetwarzanie danych. Ważne jest więc, żeby zauważyć emocje i "wyciągnąć" zawarte w nich informacje. No właśnie, jak więc pierwotne emocje nas dzisiaj mobilizują:
- lęk - "działaj teraz, by uniknąć negatywnych konsekwencji"
- złość - "walcz z krzywdą i niesprawiedliwością"
- smutek - "poproś innych o pomoc i wsparcie"
- odraza - "pokaż, że coś jest dla Ciebie nie do przyjęcia"
- zainteresowanie - "pobudź innych do odkrywania i uczenia się"
- zaskoczenie - "zwróć uwagę ludzi na coś nieoczekiwanego i ważnego"
- akceptacja - "lubię Cię, jesteś jednym z nas"
- radość - "pomnóżmy (to wydarzenie)"
Reasumując, inteligentny emocjonalnie menedżer doświadcza emocji, a potem wykorzystuje ich potęgę jako punkt wyjścia do dobrego, pozytywnego końcowego rezultatu.
Zasada 3. Możemy starać się ukrywać emocje, ale nie wychodzi nam to tak dobrze, jak sądzimy.
Powszechnym zjawiskiem w biznesie jest to, że menedżerowie i liderzy często nie dzielą się informacjami ze swoimi współpracownikami lub próbują ukryć, jak się czują, by chronić siebie i innych. Mówią, że wszystko jest w porządku, podczas gdy ich podwładni wyczuwają, że coś jest nie tak. Tłumienie emocji w firmach przybiera wiele form. Zasadą jest, że nie okazujemy silnych emocji lub doznań, które dana organizacja czy grupa uznaje za niewłaściwe. Jedno z badań dowiodło, że najczęściej okazywaną emocją w pracy jest złość (wyraża ją 53% ludzi), najmniej okazujemy w pracy radość (jedynie 19% ankietowanych). Wracając do wcześniej wspomnianych grupowych norm społecznych, okazywanie złości w organizacjach jest wyrazem siły i władzy, pokazuje kto tu rządzi, natomiast okazywanie radości postrzegane jest jako zachowanie nieprofesjonalne. Warto jednak przełamać ten schemat i potraktować wyrażanie i zachęcanie innych do wyrażania radości jako skuteczne narzędzie w rękach inteligentnego emocjonalnie menedżera - świętujmy więc sukcesy i zachęcajmy do ich powielenia! Pamiętajmy też, że próby ukrywania emocji, nie przynoszą pożądanych skutków i mogą wpłynąć na tworzenie się w miejscu pracy atmosfery nieufności, a to z kolei może przekładać się podejmowanie błędnych decyzji.
Zasada 4. Dobre decyzje muszą zawierać w sobie emocje.
Nasze emocje wpływają na nas, czy tego chcemy, czy nie. Są obecne w każdej naszej decyzji. To właśnie emocje sprawiają, że jesteśmy prawdziwie ludźmi, powinno się je więc przyjmować z zadowoleniem, rozumieć je i odpowiednio wykorzystywać.
I tak pozytywne emocje:
- rozwijają nasze myślenie;
- pomagają tworzyć nowe pomysły;
- zachęcają do rozważania różnych możliwości;
- pobudzają do badania otoczenia;
- poszerzają nasze horyzonty;
- rozwijają repertuar zachowań;
a negatywne emocje:
- zwiększają naszą ostrość widzenia;
- pomagają lepiej dostrzegać szczegóły;
- motywują do efektywniejszego poszukiwania błędów;
- pobudzają do zmiany działania lub sposobu myślenia;
Większość z nas woli odczuwać pozytywne emocje, ale warto też docenić negatywne odczucia. W zarządzaniu nie chodzi o to, aby unikać konfliktów i uszczęśliwiać innych przez całą dobę. Bardziej chodzi o skuteczność, a ta wymaga doświadczania pełnego spektrum emocji.
Zasada 5. Emocje rządzą się logicznymi zasadami.
Emocje to nie przypadkowo pojawiające się zjawiska. Wg znanego badacza - Roberta Plutchika emocje można uporządkować wg. stopnia ich intensywności. Wyróżnił on 8 głównych (najbardziej intensywnych) emocji:
- ekstaza
- uwielbienie
- przerażenie
- zdumienie
- żal
- wstręt
- wściekłość
- czujność
oraz emocje powiązanie (od najmniej do najbardziej intensywnych):
- spokój - radość - ekstaza
- akceptacja - zaufanie - uwielbienie
- rezerwa - strach - przerażenie
- wytrącenie z równowagi - zaskoczenie - zdumienie
- zaduma - smutek - żal
- nuda - obrzydzenie - wstręt
- rozdrażnienie - złość - wściekłość
- zainteresowanie - niecierpliwość - czujność
dodatkowo z połączenia dwóch głównych emocji powstają nowe, np.:
- ekstaza + uwielbienie - miłość
- uwielbienie + przerażenie - uległość
- przerażenie + zdumienie - podziw i trwoga
- zdumienie + żal - dezaprobata
- żal + wstręt - skrucha
- wstręt + wściekłość - pogarda
- wściekłość + czujność - agresywność
- czujność + ekstaza - optymizm
Rozumienie powyższych zasad dotyczących eskalowania emocji pomoże nam dużo lepiej zrozumieć uczucia swoje i innych i lepiej kierować nimi. Warto wyłapywać więc sygnały ostrzegawcze o mniejszym natężeniu, żeby uniknąć tych najbardziej intensywnych emocji. Właściwie zastosowana wiedza o emocjach pozwala zmniejszyć liczbę niespodzianek oraz lepiej przewidzieć przyszłość.
Zasada 6. Istnieją uniwersalne reguły emocjonalne, ale jest też indywidualna specyfika emocjonalna.
Emocje podlegają pewnym uniwersalnym regułom. Prawdopodobnie każdy z nas rozpozna szczęśliwą twarz w jakimkolwiek kraju na świecie. Z reguły też jesteśmy szczęśliwi, gdy coś osiągamy i smutni, gdy coś tracimy. Istnieją jednak różnice dotyczące zasad okazywania emocji, której w znacznej mierze określone są poprzez społeczeństwo lub kulturę jako akceptowanie lub też nie. Tak samo w każdej firmie funkcjonują niepisane zasady dotyczące zachowania się jej pracowników, w tym okazywania emocji.
Łatwo dostrzec też różnice w płci związane z uczuciami i inteligencją emocjonalną. Z badań wynika, że kobiety mają niewielką przewagę nad mężczyznami w tej dziedzinie. I choć kobiety są bardziej inteligentne emocjonalnie niż mężczyźni, często się je deprecjonuje w roli lidera, a takie samo zachowanie w przypadku mężczyzn uchodzi za bardziej akceptowane. Mam tu na myśli np. asertywne wyrażanie opinii, czy mówienie bez ogródek. Normy kulturowe w odniesieniu do płci w miejscu pracy mówią więc o tym że to, co jest dopuszczalne dla mężczyzn, nie zawsze jest akceptowane w odniesieniu do kobiet na tych samych stanowiskach.
