Napięcie emocjonalne
Bruksizm, czyli nawykowe zaciskanie zębów i zgrzytanie nimi, często łączy się ze stanem napięcia emocjonalnego. Jest to powszechny problem, który dotyka około 10–15% dorosłych, a u podstaw jego rozwoju często leżą stres i napięcie psychiczne. Osoby doświadczające dużej presji lub chronicznego stresu mogą mimowolnie napinać mięśnie twarzy i szczęki, co z czasem prowadzi do zgrzytania zębami, szczególnie w nocy. To działanie bywa nieświadome, a jego efekty mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia jamy ustnej, w tym ścieranie szkliwa i ból mięśni twarzy.
Napięcie emocjonalne wpływa na cały organizm, wywołując reakcje fizjologiczne, które objawiają się m.in. nadmiernym napięciem mięśniowym. W sytuacjach stresowych organizm uruchamia reakcję „walcz lub uciekaj”, która powoduje wzrost napięcia mięśniowego w całym ciele, w tym w mięśniach twarzy. W efekcie bruksizm może pojawiać się jako odruch na trudne sytuacje życiowe lub przepracowanie. Utrzymujące się napięcie psychiczne może wzmacniać nawyk zaciskania szczęki i pogłębiać problem, tworząc błędne koło między stresem a bruksizmem.
Objawy bruksizmu wynikające z napięcia emocjonalnego
Bruksizm, związany ze stresem, objawia się zarówno fizycznie, jak i psychicznie. W aspekcie fizycznym osoby cierpiące na bruksizm mogą doświadczać bólu w okolicy twarzy, zwłaszcza mięśni szczęki i skroni, który często pojawia się rano. Długotrwałe zgrzytanie może powodować bóle głowy, a także uszkodzenia zębów – starcie szkliwa i pęknięcia, które wymagają leczenia stomatologicznego. W skrajnych przypadkach dochodzi do rozchwiania zębów i problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym, co prowadzi do trudności w żuciu i mówieniu.
W sferze psychicznej, bruksizm wywołany napięciem emocjonalnym często idzie w parze z innymi objawami stresu, takimi jak bezsenność, drażliwość czy nerwowość. Często osoby z bruksizmem mogą nie zdawać sobie sprawy z nawyku zaciskania zębów, aż do momentu, gdy odczują fizyczne skutki lub usłyszą o tym od bliskich. Objawy bruksizmu obejmują:
- poranne bóle szczęki i twarzy,
- bóle głowy w okolicach skroni,
- wyczuwalne napięcie mięśni twarzy,
- zniszczone lub starte szkliwo zębów,
- odgłos zgrzytania zębami w nocy, często zauważany przez partnera.
Regularne występowanie tych objawów może wskazywać na konieczność konsultacji z lekarzem lub stomatologiem w celu wdrożenia odpowiednich działań.
Metody radzenia sobie z bruksizmem wywołanym stresem
Leczenie bruksizmu zależy od źródła problemu, a w przypadku stresu często skuteczne okazują się techniki redukujące napięcie emocjonalne. Relaksacja, techniki oddechowe i medytacja są popularnymi metodami, które pomagają zmniejszyć stres i napięcie, co może wpłynąć na redukcję bruksizmu. W terapii bruksizmu wywołanego stresem zaleca się także regularne ćwiczenia fizyczne, które obniżają poziom kortyzolu – hormonu stresu. Ćwiczenia takie jak joga czy pilates wpływają na ogólną relaksację mięśni i poprawę świadomości ciała, co może pomóc w redukcji mimowolnego napięcia szczęki.
W przypadku bruksizmu stomatolodzy często zalecają stosowanie specjalnych szyn relaksacyjnych, które zabezpieczają zęby podczas snu i pomagają uniknąć ich uszkodzenia. Szyny te są wykonywane na miarę, aby idealnie dopasować się do szczęki pacjenta i skutecznie chronić zęby przed ścieraniem. Dla osób z ciężkimi objawami może być pomocne także wsparcie psychoterapeutyczne, które pozwala na zrozumienie przyczyn stresu i wypracowanie skutecznych mechanizmów radzenia sobie z nim.
