Od blisko trzydziestu lat działam jako strażak-ochotnik i z tego powodu chciałbym nieco rzucić światła dla tych, którzy nie znają roli OSP w społeczeństwie. Należy tu śmiało powiedzieć, że rola OSP w życiu społeczności jest nieoceniona, a fakt, że praca ta jest wykonywana ochotniczo, nie oznacza jednak mniejszych wymagań czy braku profesjonalizmu – strażacy z OSP muszą przechodzić dokładne szkolenie i posiadać odpowiednie uprawnienia, aby móc działać.
Strażacy ochotnicy podejmują się działań wymagających nie tylko odwagi, ale i doskonałego przygotowania, co wyraźnie pokazał serial "Strażacy", dostępny online. Serial ten doskonale oddaje realia pracy OSP, ukazując jej rolę w życiu mieszkańców oraz wyzwania, z którymi zmaga się ta formacja.
Mimo że zgodnie z ustawą o Ochotniczych Strażach Pożarnych (niekorzystne zmiany wprowadzono 17 grudnia 2021), OSP ma być jedynie wspierane przez Urząd Gminy w posiadaniu sprzętu potrzebnego do zapewniania bezpieczeństwa. W poprzedniej wersji ustawy o Ochotnicznych Strażach Pożarnych, Urząd Gminy miał zapewniać pełną gotowość bojową jednostkom OSP na swoim terenie. Rzeczywistość często wygląda inaczej, bo ten przepis i tak nie funkcjonował. Strażacy-ochotnicy sami muszą dbać o wyposażenie swojej jednostki. Zakup sprzętu, mundurów bojowych, koszarowych i wyjściowych leży po stronie OSP, co wymaga dużego zaangażowania w zbieranie funduszy. Mundury bojowe, które są niezbędne do udziału w akcjach, a także sprzęt, taki jak węże gaśnicze, drabiny, nożyce hydrauliczne do wypadków, to wydatki, na które często potrzeba środków zdobywanych przez samych ochotników poprzez organizowanie festynów, zbiórek i innych inicjatyw lokalnych.
Wielu ludzi może być zaskoczonych faktem, że ochotnicy, zanim trafią do akcji, muszą przejść wymagające szkolenia – podobnie jak zawodowi strażacy. Każdy strażak-ochotnik, aby móc brać udział w akcji, przechodzi intensywne szkolenie obejmujące:
- Techniki gaszenia pożarów – od poznawania różnych rodzajów pożarów i odpowiednich metod ich gaszenia, po praktyczne ćwiczenia z użyciem sprzętu.
- Ratownictwo drogowe – nauka, jak postępować w przypadku wypadków drogowych, w tym obsługa specjalistycznych narzędzi.
- Pierwsza pomoc – pełen zakres umiejętności pierwszej pomocy, w tym resuscytacja i obsługa defibrylatorów.
Warto podkreślić, że tylko osoby, które ukończyły takie szkolenie, zdały egzamin i spełniają określone wymogi zdrowotne i sprawnościowe, mogą brać udział w akcjach. Do akcji nie może pojechać "pierwszy lepszy" – tylko odpowiednio przeszkoleni ochotnicy mogą stanowić wsparcie ratownicze na najwyższym poziomie.
OSP nie tylko reaguje na pożary czy wypadki, lecz także jest fundamentem wielu lokalnych społeczności, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, gdzie Państwowa Straż Pożarna może być oddalona o kilkadziesiąt kilometrów. Często to strażacy ochotnicy są na miejscu jako pierwsi, a często jedyni i to ich działania decydują o zdrowiu, a niekiedy życiu poszkodowanych. Poza akcjami ratowniczymi, OSP organizuje wydarzenia kulturalne, festyny, pokazy pierwszej pomocy i ćwiczenia ewakuacyjne, edukując mieszkańców i wzmacniając lokalne więzi.
Serial „Strażacy” w miarę realistycznie pokazuje, jak blisko ludzkiego życia są ochotnicy. W każdym odcinku uwidacznia się, że strażak ochotnik jest kimś więcej niż tylko „gaszącym pożary” – to osoba o ogromnym poczuciu odpowiedzialności, pomagająca i reagująca na każdy sygnał z nieustającym zaangażowaniem.
Bycie strażakiem-ochotnikiem to nie tylko poświęcenie czasu, ale przede wszystkim zaangażowanie i gotowość do działania w najtrudniejszych sytuacjach. Pomimo braku wynagrodzenia, strażacy OSP stają ramię w ramię z Państwową Strażą Pożarną, niosąc pomoc, gdzie tylko jest potrzebna. Ponosząc wydatki na sprzęt i umundurowanie, organizują zbiórki i zdobywają środki na działalność, by móc dalej wspierać swoją społeczność. Ich przykład dowodzi, że dla wielu Polaków ważniejsze od pieniędzy są poczucie misji i służba innym.
