Inwestor zawsze oczekuje rzetelnie opracowanego modelu biznesowego, jak i opisu rynku czy porównań z konkurencją, choć niekoniecznie w formacie tradycyjnego biznes planu.
W niniejszym tekście przedstawię jaką rolę odgrywa biznes plan w pozyskiwaniu finansowania od funduszu Venture Capital. Odpowiem na pytanie czy warto taki biznes plan w ogóle przygotowywać.
Co to jest biznes plan firmy czy projektu?
Zanim przejdę do omówienia specyfiki dotyczącej biznes planu w startupie, przedstawię jego krótką definicję.
Biznes plan firmy czy projektu można najkrócej zdefiniować jako plan rozwoju biznesowego, który przedstawia się w formie opisowej oraz numerycznej. Taki plan rozwoju zawiera między innymi informacje opisujące firmę, jej rynek docelowy czy firmy konkurencyjne. Kluczowym elementem tego materiału inwestycyjnego są cele biznesowe oraz przedstawienie sposobu ich realizacji, a także prognozy finansowe.
Biznes plany różnią się pomiędzy sobą głównie ze względu na cel i odbiorcę. Z tego względu, biznes planu, stworzonego na potrzeby pozyskania dotacji unijnej, nie wykorzystuje się w pozyskiwaniu finansowania bankowego czy od funduszu Venture Capital.
Specyfika pozyskiwania inwestora dla startupu
Większość funduszy Venture Capital działa w sposób pasywny. Oznacza to, że nie podejmują one znaczących aktywności w celu pozyskania projektów inwestycyjnych. Wynika to z prawa popytu i podaży. Chodzi o to, że pomysłodawców i firm poszukujących finansowania jest zawsze znacząco więcej niż kapitału, który pozostaje w dyspozycji funduszy Venture Capital.
Pozyskiwanie projektów przez fundusze opiera się na zasadzie „lejka” i wieloetapowej selekcji. Proces ten rozpoczyna się od wstępnej selekcji projektów, które wpłynęły do funduszu. W wyniku pierwszej selekcji, fundusz odrzuca większość przedstawionych projektów.
Fundusz prowadzi dalsze rozmowy w celu poszerzenia wiedzy na temat danego projektu tylko z niewielką liczbą pomysłodawców. W wyniku kolejnych etapów selekcji i prowadzonych negocjacji nieliczna grupa startupów pozyskuje finansowanie od funduszu Venture Capital.
Jakie miejsce ma biznes plan w selekcji projektów?
Pierwsza faza selekcji dokonywana przez fundusz VC polega na stosunkowo pobieżnym zapoznaniu się z informacjami o projekcie. Na tym etapie, celem funduszu jest przeprowadzenie szybkiej weryfikacji w celu podjęcia decyzji dotyczącej dalszego zapoznawania się z projektem.
Innymi słowy, w ramach pierwszego kontaktu, fundusze Venture Capital nie oczekują pełnej informacji o projekcie, czyli na przykład biznes planu firmy. W fazie wstępnej selekcji, sprawdzi się lepiej teaser inwestycyjny niż tradycyjny biznes plan.
Wysyłanie biznes planu w tej fazie nie ma większego sensu. Można nawet powiedzieć, że przesłanie tego materiału inwestycyjnego może się odbić niekorzystnie na dalszych losach danego projektu.
Ten temat poruszałem wielokrotnie w licznych wpisach na moim blogu. Jeśli jesteś zainteresowany zacznij od szerokiego opracowania, którego tematem jest biznes plan. Znajdziesz tam linki do innych tematów z zakresu pozyskiwania finansowania dla firmy czy startupu.
Jeśli wstępna ocena funduszu okaże się dla projektu pozytywna, kolejnym krokiem jest spotkanie w biurze funduszu lub też poprzez wideokonferencję (np. Skype).
Jeśli fundusz jest zadowolony z pierwszego spotkania z założycielem startupu czy pomysłodawcą, następuje dalszy proces zapoznawania się z projektem. Prowadzi to do kolejnych spotkań pomiędzy stronami. Dodatkowo, fundusz zwraca się z prośbami o dostarczenie dodatkowych informacji o projekcie.
Kluczowe narzędzie, które wykorzystuje się na tym etapie, to model finansowy. Na tym etapie pomysłodawca może przesłać do funduszu również biznes plan.
Nie jest to jednak obligatoryjny materiał dla inwestora. Inwestor chce przede wszystkim otrzymać rzetelne odpowiedzi na zadane pytania, przy czym format takich informacji jest dla niego drugorzędny.
Czy biznes plan się przydaje w kontaktach z funduszem?
Jak przedstawiłem powyżej, z punktu widzenia procesu pozyskiwania finansowania z funduszu VC, biznes plan nie jest pierwszoplanowym narzędziem inwestycyjnym. Jak wspominałem wcześniej, kluczowe narzędzie to teaser inwestycyjny. W kolejnych fazach przydaje się prezentacja inwestorska (pitch deck) oraz model finansowy.
Jeszcze raz podkreślę, że większość funduszy VC nie oczekuje przedstawienia tradycyjnego biznes planu. Forma przekazywanych informacji jest dla nich przeważnie nieistotna. Fundusz liczy przede wszystkim na rzetelnie opracowane odpowiedzi na zadane pomysłodawcy pytania.
Innymi słowy, jeśli piszę, że fundusz nie oczekuje biznes planu to znaczy, że nie oczekuje biznes planu w tradycyjnym, formalnym formacie. Natomiast, fundusz Venture Capital nadal oczekuje dobrze opracowanego modelu biznesowego, przedstawienia tendencji rynkowych czy rozwiązań konkurencyjnych. Jednak te informacje mogą być przedstawione w różnych formatach.
Sam biznes plan to doskonała podstawa do przygotowania kluczowych narzędzi pozyskiwania finansowania, o których wspominałem powyżej.
Podsumowując, pomysłodawca powinien rzetelnie opracować projekt, ale rezultatem niekoniecznie musi być biznes plan.
Tematyce finansowania startupu poświęciłem wiele tekstów na moim blogu. Jeśli Cię interesuje ta tematyka zacznij od tekstu, do którego link znajdziesz tutaj.
Autor: Mariusz Malec
Mariusz Malec to założyciel i zarządzający firmą doradczą Private Equity Consulting https://www.private-equity.pl/. Prowadzi specjalistyczny blog. Firma wspiera przedsiębiorców między innymi w zakresie sprzedaży i wyceny firmy oraz pozyskiwanie kapitału.
