Szeroko rozumianą definicję usług ochrony przeciwpożarowej można streścić do trzech aspektów, których realizacja przez specjalistycznie przygotowane i przeszkolone jednostki wyposażone w profesjonalny sprzęt zapewnia skuteczną realizację zadań ochrony przeciwpożarowej:
1) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,
2) zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,
3) prowadzenie działań ratowniczych.
Podstawowym aktem prawnym regulującym świadczenie usług ochrony przeciwpożarowej jest USTAWA z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.
Dodatkowymi normatywami prawnymi w sposób szczegółowy określającymi zasady świadczenia usług ochrony przeciwpożarowej są Rozporządzenia oraz Zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów
- Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 12.08.1992r w sprawie szczegółowych zasad i trybu utrzymania lub przekształcania zakładowych straży pożarnych w zakładowe służby ratownicze (MP nr 28, poz.198),
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31.07.2001r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania i współdziałania jednostek ochrony p.poż. biorących udział w działaniu ratowniczym (Dz. U nr 82, poz.895),
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 października 2005 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności fizycznych zakresu ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. nr 215, poz. 1823)
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji Krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. nr 111, poz. 1311).
Obecnie na rynku Polskim jest wiele firm posiadających Zakładowe Straże Pożarne (ZSP), w tym również firmy ochroniarskie świadczące usługi dla swoich Klientów. Dotyczy to zwłaszcza dużych zakładów produkcyjnych, w których Zakładowa Straż jest niezbędna.
Profesjonalna ochrona przeciwpożarowa świadczona przez Zakładowe Straże Pożarne musi spełniać wszystkie aspekty Ustawy o ochronie przeciwpożarowej z późniejszymi zmianami.
ZSP realizują usługi specjalistycznej ochrony przeciwpożarowej w zakresie:
- Zakładowej Straży Pożarnej zgodnie z decyzją MSWiA,
- Konserwacji i serwisowania podręcznego sprzętu gaśniczego w ramach Autoryzowanego Zakładu Ochrony Przeciwpożarowej,
- Monitoringu pożarowego, we współpracy z Komendami Powiatowymi Państwowej Straży Pożarnej.
Nadzór merytoryczny i fachowy nad sferą działalności ochrony przeciwpożarowej wykonują zawodowi strażacy w stopniu oficerskim i aspiranckim.
Formy realizowanych usług ochrony przeciwpożarowej prywatnych Zakładowych Straży Pożarnych:
- Prewencja przeciwpożarowa (kontrole, szkolenia, aktualizacja przepisów, wsparcie prawne z ppoż.);
- Działania ratowniczo – gaśnicze;
- Działania w zakresie bezpieczeństwa i ratownictwa chemicznego;
- Zabezpieczanie i kontrola prowadzonych prac niebezpiecznych pożarowo;
- Utrzymanie w ciągłej sprawności technicznej sprzętu gaśniczego, sieci hydrantów zewnętrznych i wewnętrznych.
Podstawowym zadaniem tychże służb jest prowadzenie działań ratowniczych w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia.
Prywatne Zakładowe Straże Pożarne skupiają w sobie wszystkie służby ratownicze zapewniając gaszenie pożarów, działania ratownictwa chemicznego, technicznego oraz zabezpieczenie prac niebezpiecznych pożarowo . Straż Pożarna oprócz działań ratowniczych bierze aktywny udział w rozpoznawaniu zagrożeń i działaniach prewencyjnych.
Akcje ratowniczo-gaśnicze prowadzone są przez dobrze przygotowanych i wyszkolonych strażaków-ratowników, pod nadzorem strażaków w stopniu oficerskim lub aspiranckim, przy wykorzystaniu profesjonalnego sprzętu będącego na wyposażeniu jednostek.
Celem działań jednostek jest minimalizacja ryzyka pożarów oraz innych zagrożeń występujących na terenie Przedsiębiorstwa/Zakładu, ze szczególnym uwzględnieniem działań kontrolno-prewencyjnych i likwidacja powstałych zdarzeń przy użyciu dostępnych środków.