Odpowiedzialn. za nieprzestrzeg. przepisów bezp. i higieny pracy w szkole

Wyróżniamy następujące rodzaje odpowiedzialności:
- odpowiedzialność karna,
- odpowiedzialność cywilna,
- odpowiedzialność dyscyplinarna,
- odpowiedzialność porządkowa (regulaminowa),
- odpowiedzialność wykroczeniowa (karno-administracyjna).

Odpowiedzialność karna

Za nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów z zakresu ochrony zdrowia i życia pracowników stosuje się w postępowaniu sądowym sankcje przewidziane w kodeksie karnym.
Każdy kto będąc odpowiedzialnym w szkole za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i naraża to osoby na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i ciężkiego rozstroju zdrowia, podlega karze pozbawienia wolności, ograniczenia wolności albo grzywny.
W sprawach dotyczących nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy występuje przeważnie wina nieumyślna w postaci lekkomyślności lub niedbalstwa.

Odpowiedzialność cywilna

Przy odpowiedzialności cywilnej odpowiada się przed sądem.
Odpowiedzialność cywilna polega na obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody poszkodowanemu lub pozostałej po niej rodzinie.
Jeżeli np. pracownik uległ wypadkowi przy pracy i doszedł do wniosku, że wypadek nastąpił w wyniku nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przez przełożonego to wówczas może wystąpić do sądu z powództwa cywilnego o odszkodowanie pieniężne od tego przełożonego w wysokości (jego zdaniem) stanowiącej naprawienie szkody.
W takiej sytuacji ewentualnym świadczeniu i jego wysokości (odszkodowaniu, rencie) decyduje sąd.

Odpowiedzialność dyscyplinarna

Przy odpowiedzialności dyscyplinarnej odpowiada się przed komisjami dyscyplinarnymi.
Odpowiedzialności dyscyplinarnej podlegają nauczyciele mianowani. Karami dyscyplinarnymi są:
- nagana z ostrzeżeniem,
- zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od ukarania,
- wydalenie z zawodu nauczycielskiego.

Powyższe kary nie mogą być stosowane wobec nauczycieli kontraktowych i innych pracowników zatrudnionych w ramach umowy o pracę.

Odpowiedzialność porządkowa (regulaminowa)

Za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ustalonego porządku i regulaminu pracy dyrektor może zastosować karę upomnienia lub karę nagany. Również za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy i przepisów p.poż. mogą być stosowane kary pieniężne.
Kara pieniężna za jedno przekroczenie nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty po dokonaniu innych potrąceń.
Pamiętać należy, że kara porządkowa nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.
Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika.
Jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw. Sprzeciw wnosi się do dyrektora.
W przypadku odrzucenia sprzeciwu pracownik może w ciągu 14 dni od dnia powiadomienia go o tym fakcie wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.

Odpowiedzialność wykroczeniowa

W sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika, a w tym dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy właściwe są organy określone w Kodeksie wykroczeń.
Orzekanie w tych sprawach następuje na podstawie wniosku złożonego przez inspektora pracy. Inspektor pracy może również po przeprowadzeniu stosownych czynności nałożyć karę w drodze mandatu karnego.
Generalnie za wykroczenie przeciwko prawom pracownika grozi kara grzywny.