Egzekucja z konta bankowego
Pierwszą rzeczą jaką będzie chciał znaleźć komornik jest konto bankowe dłużnika. Zajęcie konta lub kont bankowych jest najczęściej stosowanym i skutecznym narzędziem egzekucji komorniczej. Zajęcie konta bankowego oznacza brak możliwości dysponowania środkami na nim zgromadzonymi i ich blokadę. Dla osoby fizycznej i formy oznacza to często brak środków na regulowanie bieżących płatności, a co za tym idzie utratę płynności finansowej. Trzeba jednak wiedzieć, że nie wszystkie środki podlegają egzekucji.
Istnieję pewne ograniczenia w tej kwestii. Przykładowo pieniądze ulokowane na rachunkach oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych czy lokatach terminowych, bez względu na liczbę zawartych umów, są wolne od zajęcia komorniczego do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku. Wysokość przeciętnego wynagrodzenia w danym okresie można znaleźć w ogłoszeniach Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Tutaj słowo uwagi, ponieważ jeśli egzekucja komornicza przeprowadzana jest dla zaspokojenia alimentów, wtedy wierzytelności z rachunku bankowego stanowiące wkład oszczędnościowy podlegają egzekucji w pełnej wysokości.
Jeśli dłużnikiem jest przedsiębiorca i zajęciu podlega jego rachunek bankowy, to w pewnych okolicznościach sąd może zezwolić na wypłatę pieniędzy, które mają zabezpieczyć wypłatę wynagrodzeń za pracę dla pracowników zatrudnionych u dłużnika. Sąd może wydać takie pozwolenie maksymalnie na okres trzech miesięcy i w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę
Jeśli chodzi o zajęcie wynagrodzenia za pracę, to wyraźnie trzeba stwierdzić, że komornik nie może zająć dłużnikowi całego wynagrodzenia. W tym zakresie istnieją następujące ograniczenia:
- Jeżeli dłużnik nie płaci alimentów, to komornik można potrącić z pensji nawet 60% wynagrodzenia bez względu na jego wysokość. W całości egzekucji podlegają nagrody z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikowi z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej.
- Jeżeli egzekwowane są inne należności niż alimenty, to pracownikowi można potrącić co najwyżej połowę wynagrodzenia.
- Ponadto w przypadku należności innych niż alimenty istnieje pewna kwota wolna od potrąceń w wysokości:
- minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- 75% wynagrodzenia obliczonego jak w pkt a) - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
- 90% wynagrodzenia obliczonego jak w pkt a) - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 Kodeksu pracy.
Jeżeli pracownik nie jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, to kwoty zmniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Egzekucja z majątku ruchomego
Przejdźmy teraz do majątku ruchomego. Tutaj również istnieje szereg ograniczeń w zakresie egzekucji komorniczej. W ustawie istnieje katalog podstawowych rzeczy, których komornikowi nie można zająć. Są to przedmioty, które mają zapewnić dłużnikowi i jego rodzinie minimum egzystencji. Czego więc komornik nie ma prawa zająć?
Otóż, przede wszystkim komornik nie może zająć narzędzi i innych przedmiotów niezbędnych do osobistej pracy zarobkowej oraz surowców niezbędnych do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem pojazdów mechanicznych.
Egzekucji nie podlegają też przedmioty i urządzenia domowe, pościel, bielizna, ubrania, zapasy żywności i opał na okres jednego miesiąca, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny. Komornik nie może też zająć podręczników i innych rzeczy niezbędnych do nauki, dokumentów osobistych, odznaczeń i przedmiotów przeznaczonych do wykonywania praktyk religijnych. Do katalogu należą też przedmioty codziennego użytku, które podczas licytacji komorniczej mogą być sprzedane znacznie poniżej ich wartości.
Jakiej ochronie podlegają rolnicy?
Jeśli dłużnik jest rolnikiem to ograniczenia w egzekucji komorniczej wynikają z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 maja 1996 r. w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji sądowej. Rozporządzenie to dokładnie reguluje, które zwierzęta i w jakich ilościach nie mogą zostać zajęte i zlicytowane. Określa też zasady zajmowania maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych używanych do pracy w gospodarstwie, ciągnika wraz z maszynami i sprzętem współpracującym niezbędnym do uprawy, pielęgnacji, zbioru i transportu ziemiopłodów, nawozów oraz środków ochrony roślin w ilości niezbędnej na dany rok. Wg tego rozporządzenia komornik nie może zająć zaliczek kontraktacyjnych, chyba że komornik egzekwuje alimenty, renty alimentacyjne lub należności powstałe w związku z wykonywaną w gospodarstwie dłużnika pracą zarobkową.
Inne ograniczenia egzekucji komorniczych
Komornik nie może zająć 75% świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych. Nie dotyczy to egzekucji długów alimentacyjnych. Należności wypłacone w związku ze śmiercią tytułem zapomogi lub jednorazowego zaopatrzenia pod jakąkolwiek nazwą albo z tytułu ubezpieczenia na pokrycie kosztów pogrzebu podlegają egzekucji tylko na zaspokojenie tych kosztów. Egzekucji nie podlegają też świadczenia alimentacyjne, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe i dla sierot zupełnych.
